Bugüne
kadar yeni ekonomiyi, yeni ekonominin aktörlerinin gözünden anlamaya çalıştık. Çalışanlar, işverenler ve tüketiciler hakkında yaptığımız araştırmalar bize ekonomik ilişkilerde kaçınılmaz değişiklikler olduğunu gösterdi. Peki iş dünyasında hangi oyuncular bu değişimlere ayak uydurmakta daha avantajlı? Bu sorunun cevabını bulmak ve nedenlerini daha yakından anlamak için bu hafta Türkiye ekonomisinin can damarı olan aile şirketleri ile halka açık şirketleri karşılaştırdık. Gördük ki, özellikle aile şirketleri için geleceğin ekonomisinde sürdürülebilir başarıya ulaşmanın yolu, kurum kültürünü doğru yönde değiştirmekten geçiyor. StratejiCo.'nun ERA Research & Consultancy'e yaptırdığı ankete katılan 32 üst düzey yöneticiye göre, aile şirketleri çağın gereklerini karşılamada oldukça geride kalmış durumdalar. Ankete katılanların %75 gibi ezici bir çoğunluğu halka açık kurumsal şirketlerin aile şirketlerine nazaran yeni ekonomiye daha kolay adapte olabileceğini düşünüyor. Eğer yöneticilerin bu saptaması doğruysa aile şirketleri açısından durum pek parlak değil demektir. Belki de bunun için aile şirketlerinin yeni nesil yöneticileri, aile büyüklerinin şirketi kurup büyütmelerini sağlayan yöntemleri git gide daha fazla sorgular oldular.
KURUMSALLAŞMA ZAYIF
Aile şirketlerinin ihtiyaç duydukları değişim daha çok hangi alanlarda yoğunlaşıyor diye baktığımızda ise karşımıza ilginç sonuçlar çıkıyor. Kurumsallaşma aile şirketlerinde başarı düzeyi en düşük konu olarak göze çarpıyor; bu konuda üst düzey yöneticilerin %87'si halka açık şirketleri daha başarılı buluyor. İtibar ve uzun dönemli iş sonuçları söz konusu olduğunda yine dörtte üçlük bir kesim halka açık şirketleri daha başarılı buluyor. İnovasyon konusunda fark büyük olmasa da yöneticilerin yarıdan fazlası halka açık şirketleri inovasyon açısından daha başarılı buluyor. Aile şirketlerinin sorgulanan konular içinde daha başarılı bulundukları alanlar ise kısa dönemli iş sonuçları ve hız. Araştırmaya katılan üst düzey yöneticilerin %69'u hız, %44'ü kısa dönemli iş sonuçları açısından aile şirketlerini daha başarılı buluyor.
AİLE ŞİRKETLERİ SADECE GÜNÜ KURTARIYOR
Özetle, aile şirketleri günü kurtarıyorlar. Fakat yarının ekonomisinde yer alabilmek için gerekli donanıma hâlâ sahip değiller. Bugün gibi yarın da başarılı olabilmek için kurumsallaşmanın hantallığına kapılmadan profesyonelleşmeleri ve yeni ekonomiye ayak uydurmaları gerekiyor. Bunu yaparken de iki temel meseleye çözüm bulmaları lazım: Ailenin temel değerlerini korumak ve girişimci ruhu kaybetmemek. Bunu yapmak üst yönetimin ve bütün kurumun dahil edildiği bir kurumsal kültür değişim sürecini doğru yönetmekle mümkün. Evet zor, ama yeni ekonomide hak edilen yeri almak için o kadar zahmete değer.
SELİM OKTAR