Türkiye'deki eczanelerde büyük bir dönüşüm başladı. İlaç fiyatlarının yıllar itibarıyla düşmesiyle birlikte kâr marjları azalan eczacılar, 35 ila 180 metrekare arasında değişen eczanelerini markete çevirdi. Keçiboynuzu şurubundan, diyet çikolataya, gıda takviyesinden şekerlemeye ve mineralli suya birçok gıda ürününü de satmaya başlayan eczaneler asıl kazançlarını ise dermokozmetik ürünlerden elde ediyor.
HAVA PARASI ALIYORLAR
Türkiye'de sayıları 300'ü bulan yerli ve yabancı dermokozmetik markalarının tek satılabildiği kanal olan eczaneler, bu avantajlarını kâra dönüştürdü. Bu firmalardan 25 bin liraya varan hava parası ile yıllık 20 bin liralık raf ücreti talep eden güçlü eczanelerin sayısı her geçen artıyor. İstanbul'da faaliyet gösteren 5 bin eczanenin bin 200'ünde bu ürünlerin satıldığı belirtilirken, hava parası alanların ise 50 civarında olduğu öne sürüldü. Bir dermokozmetik firmasının yöneticisi, "Türkiye'nin ünlü eczanelerinin rafına girebilmek için 20-25 bin TL'lik raf parasını gözden çıkarmanız gerekiyor. Ayrıca yıllık 20 bin TL civarında raf parası talepleri oluyor. Bir de mal fazlası ürün istiyorlar. Biz buna promosyon diyoruz" şeklinde konuştu.
HER SEMTTE DEĞİL
İstanbul Maltepe'de faaliyet gösteren bir eczane sahibi, hava ve raf parası gibi uygulamaların her semtte geçerli olmadığını söyledi. Eczacı, "Ben de dermokozmetik, anne bebek ürünleri, vitamin satıyorum. Ancak bu firmalardan raf parası istemesem bana vermezler. Bu durum semtten semte değişir" dedi.
İLAÇLAR ÇEKMECEYE
Metrekare olarak büyüyen eczaneler, dekorasyon değişimi de yapıyor. İlaçları çekmecelerin içine koyan eczacılar, rafları ilaç dışı ürünleri sergilemek için kullanıyor. Dönüşüme ayak uyduramayan, hastane bölgelerinden uzak olan eczanelerin rekabete dayanamayıp kapandığı belirtiliyor.
RAFA GİRMEK ZOR
Zincir marketlere girmek isteyen üreticilere ağır şartlar sunuluyor. Bunların başında hava parası var.
REKABET ARTIYOR
Dönüşüme ayak uyduramayan eczaneler, sermayesi güçlü olanlara karşı rekabet edemiyor.
SİSTEMİN SORUMLUSU FİRMALAR
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Semih Güngör, raf parası alan eczacıları tasvip etmediklerini ancak sistemin tüm sorumlusunun dermokozmetik firmaları olduğunu söyledi. Güngör, "Bu firmalar 6-7 bin TL'lik paket ürün satıyorlar. Bu kadar ürünü tek kalemde alamayan mali gücü zayıf eczaneler var. Biz bu firmalara, bu paketleri daha makul yapmaları için öneride bulunup, böylelikle eczane sayısını artıracaklarını söyledik. Ama bizi dinlemediler" diye konuştu.
