Çalışma hayatından vergi borçlarına, gündeliğe gidenlerin sigortasından 28 Şubat mağdurlarına kadar toplumun her kesimini ilgilendiren Torba Yasa, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Hukuk uzmanlarının "tarihi barış yasası" diye nitelendirdiği ve Meclis'te 37günlük mesai sonrasında detaylı incelenerek onaylanan yasa, birçok alanda yeni bir dönemin kapılarını açacak. Torba Yasa ile öne çıkan değişikliklerin başında devletin alacaklarının yeniden yapılandırılması geliyor. Bu yapılandırma esnaftan gündelikçiye, madenciden öğrenciye, taşeron işçiden müteahhite kadar geniş bir kesimi kapsıyor. Düzenlemeyle milyonlarca vatandaşın vergi, prim borcu, idari para cezası yeni bir ödeme takvimine kavuşacak ya da tamamen kaldırılacak. Binlerce Bağ-Kur'luya verilen emeklilik ve prim borçlarını dondurmak da yeni fırsatlar arasında. SABAH, yasanın getirdiği değişiklikleri özetledi.
TAŞERONA SÖZLEŞME
Meclis'te kabul edilen Torba Yasa'ya göre kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatlarını ilgili kurumlar üstlenecek. Yıllık izinlerini kullanıp kullanmadıkları kamu tarafından izlenecek. Sözleşmeleri de üç yıllık olacak. Hangi işleri taşeronun üstleneceğine Bakanlar Kurulu karar verecek.
3 ÇOCUĞU OLANA ERKEN EMEKLİLİK ŞANSI
DOĞUM BORÇLANMASI: Torba Yasa'yla doğum borçlanması 2 çocuktan 3'e çıktı. Böylece kadınlar 6 yıl daha erken emekli olabilecek.
TÜP BEBEKTE KOLAYLIK: Devlet tüp bebekte üçüncü denemeyi de karşılayacak. Bunun için "3 yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alamama, en az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı olma" gibi şartlar aranmayacak.
GÜNDELİKÇİLERE KOLAY SİGORTA: Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılanların sigortalılıkları kolaylaştırılıyor. Buna göre ev hizmetlerinde aynı evde bir ay içinde 10 günden az çalışanlar adına yüzde 2 oranındaki iş kazası, meslek hastalığı primini çalıştıranlar ödeyecek. Bu kişiler, emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracak. Süresi içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecek.
SİGARA CEZASI SİLİNMİYOR: Yasak yerlerde sigara tüketimi dışında kesildiği halde tebliğ edilmeyen 120 liranın altındaki para cezaları istenmeyecek.
100 TL'NİN ALTINDAKİ PRİM BORCU SİLİNECEK
PRİM BORÇLARINDA FIRSAT: İşyerlerinin 31 Aralık 2013 öncesine ait sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası ile eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçlarından 100 lirayı aşmayan alacakların tahsilinden vazgeçilecek.
BELEDİYELER YURT YAPACAK: Belediyeler, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları yapacak veya yaptıracak.
BELEDİYE BAŞKANLARINA YEŞİL PASAPORT: Birinci dereceden emekli olan belediye başkanlarına yeşil pasaport verilecek. Yurtdışındaki diplomatik misyonlarda sürekli görev yapan din hizmetleri koordinatörlerine diplomatik pasaport verilecek.
VERGİ CEZASI TAMAMEN SİLİNMİYOR
İŞE İADEDE 2 YIL SINIRI: Görevden alınan polis ve askerler de dâhil olmak üzere kamu çalışanlarının aynı göreve tekrar dönüşü zorlaşacak. Mahkemeyle kararı iptal ettirse bile idarenin kararı uygulamak için önünde 2 yıllık süresi olacak.
VERGİ CEZASI SİLİNMİYOR: Vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak. Vergi asıllarının ve cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek. Ancak, 30 Nisan 2014'ten önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi, buna bağlı ceza, gecikme faizleri, zamlarının tahsilinden vazgeçilecek.
GSS BORÇLARI YAPILANDIRIYOR: Gelir testine başvuruda bulunmamış genel sağlık sigortalıları (GSS) yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde teste başvurursa prim borçları faizsiz yapılandırılacak. Bu süreyi uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
ŞİRKETLER "FESİH"TEN KURTULACAK: 14 Şubat 2014'e kadar gerekli sermaye artırımını yapmayan şirketler hakkında, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde sermaye artırımını yaparsa fesih işlemi uygulanmayacak. Esnafın odaborsalara borcu da yapılandırılacak.
YURTDIŞINA İŞÇİ DESTEĞİ
MÜTEAHHİTLERE PRİM DESTEĞİ: Türk firmalarının çalışmak için yurtdışına götürdüğü işçilerin sayısının artırılması için, prim üst sınırı asgari ücretin 6.5 katından 3 katına indiriliyor. Böylece yurtdışında daha fazla Türk işçisi çalıştırılabilecek.
YERSİZ ÖDENEN AYLIKLAR: Yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizlerin tahsilinden vazgeçiliyor. Daha önce yapılan tahsilâtlar ise iade edilmeyecek. Bu düzenlemeden yaklaşık 36 milyon lira borcu olan 38 bin kişi yararlanacak. Hem ölen eşten hem de babadan maaş aldığı için binlerce liralık ceza ödemek durumunda kalanlar nefes alacak.
MTV'DE FAİZE YAPILANDIRMA GELDİ
MTV, MUAYENE DE KAPSAMDA: Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ve kesilen vergi cezaları ile gecikme faizi de yapılandırılacak. Araç muayenesini zamanında yaptırmayanların cezaları ve gümrük vergisi borçları da yeniden yapılandırma kapsamına alındı.
İTHAL PIRLANTA ÖTV KAPSAMINDA: Yurtdışından gelen pırlanta, gümüş takılar ile pırlantalı altın takılar ÖTV kapsamına alındı. Kıymetli taşların borsada işlem görmeyenleri KDV istisnasının dışına çıkarıldı.
BAĞ-KUR'LUYA EMEKLİLİK MÜJDESİ
BAĞ-KUR ALACAĞI DONDURULUYOR: Yaklaşık 22 milyar liralık Bağ-Kur alacağı donduruluyor. Toplam 1.3 milyon Bağ-Kur'luya borçlarını yapılandırma fırsatı veren tasarıyla, son 5 yıl işçi olarak çalışanlara işçi statüsünde emeklilik yolu açılıyor. Bu kapsamda olan yaklaşık 70 bin Bağ-Kur'lunun emekliliğindeki engel de kalkmış olacak.
30 NİSAN'A KADAR OLAN BORÇLAR: Torba Yasa'daki vergi yapılandırması 30 Nisan 2014'ten önceki dönemde, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, zamlarını kapsayacak.
MADENDE EMEKLİLİK YAŞI 50'YE İNİYOR
MADENCİLERE ERKEN EMEKLİLİK: Madenciler için emeklilik yaşı 55'ten 50'ye düşürülecek. Yıpranma hakkıyla emeklilik yaşı 43'e inecek. Yeraltında azami çalışma süresi günlük 6, haftalık 36 saat oldu. Linyit ve taşkömürü madeni çalışanlarına asgari ücretin 2 katından az maaş verilemeyecek.
YERALTINDA KIDEM ŞARTI YOK: Kıdem tazminatı için 6 ay çalışma şartı kaldırılıyor. Yeraltı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek. Kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacak.
DARBE MAĞDURUNA İŞE İADE
28 ŞUBAT MAĞ- DURLARI: 28 Şubat mağduru memurlar eski işine dönebilecek. Bu kişiler yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren SGK'ya başvurmaları halinde bu imkândan yararlanabilecek.
ÖĞRETMEN ADAYINA MÜJDE
35 BİN ÖĞRETMENE ATAMA: Bu yıl 35 bini öğretmen, 1.000'i de Milli Eğitim Bakanlığı'nın diğer hizmet sınıfı kadrolarında görevlendirilmek üzere 36 bin atama yapılacak.
KUYUMDA 100 BİN İSTİHDAM
İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Norayr İşler, kuyum sektörü ithalatında vergilerin yeniden düzenlenmesinin istihdamın önünü açacağını belirtti. İşler, "Önümüzü tıkayan bir uygulama vardı. Yeni düzenlemeyle sektörde yeni istihdam alanları açılacak. Şu andan itibaren sektörde 100 bin kişiye ek istihdam sağlanacak" dedi.
