Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ile 2023 ihracat hedefini, yeni markayı ve sanayiyi konuştuk.
Orta Vadeli Program'ın açıklanmasının ardından 2023'teki 500 milyar $'lık ihracat hedefinin tutmayacağına dair kanı oluştu. Siz ne düşünüyorsunuz?
Önemli olan hedef koymaktı. Biz bunu yaptık. Şu anda Türkiye, dünya ticaretinden binde 87 pay alıyor. Hesaplamalarımıza göre 2023'te dünya ticareti 34.5 trilyon dolar olacak. Biz buradan alacağımız payı 1.5'e çıkarmak istiyoruz. Gelişmekte olan ülkelerle aramızdaki fark azalıyor mu yoksa artıyor mu? Bence bunlar rakamdan daha önemli. Hedefin revize edilmesini doğru bulmuyoruz. Karıncaya "Topal ayağınla hacca nasıl gideceksin" diye sormuşlar. O da "Niyetim önemli, gidemesem de uğrunda ölürüm" demiş. Biz de 500 milyar dolara ulaşmak için elimizden geleni yapacağız.
ARTIŞTA İKİNCİYİZ
Bu yıl hedef tutar mı?
Belirlenen yeni hedef tutar. Bakın, yıl başında Irak'ın Almanya'yı geçeceğini düşünüyorduk. IŞİD çıkınca ihracat yüzde 49 düştü. Son ay düşüş yüzde 13.5'e indi. Suriye'ye ihracat geçen ay yüzde 90 arttı. İran'a yüzde 119, Mısır'a 94 artış oldu. Bu ülkelerde ihtiyaç var, mal alması için en uygun yer de Türkiye. Dünyada 7 ayda ülkelerin ihracat artışı yüzde 2.8, bizde bu oran 6.1. AB'ye ihracatını artırabilen 5 ülke var. Biz ikinciyiz. Diğer ülkere göre bakınca kötü değiliz.
Dolardaki artıştan memnun musunuz?
Biz aşırı yüksek kur istemiyoruz. Kur haddinden fazla yükselirse enflasyon artıyor. Ona bağlı olarak enerji ve işçilik maliyetlerimiz yükseliyor.
YENİ BİR HİKÂYE GEREK
Sanayi ve inşaat tartışmasına ne diyorsunuz?
Türkiye'nin yeni bir sıçrama yapması gerekiyor. Bir hikâyeye ihtiyaç var. Türkiye'de şu anda hizmet sektörü öne geçiyor. Bizim üretime dayalı ihracata ağırlık vermemiz lazım. Sanayicinin kârlılığını artırmamız gerek. İthalatın cazibesinin de azaltılması lazım. Yatırım şartlarının düzeltilmesi ve özendirilmesi şart. Biz inşaat sektörüne karşı değiliz. Türkiye'nin 20 sektörünün taşıyıcı kolonudur. Dengeleme yapılmalı. Bizim karşı çıktığımız haksız şekilde gayrimenkulden rant sağlanması. Bu konunun düzeltilmesi gerek.
MERDİVENALTI ŞİRKETE MARKA YOK
Kimler kullanabilecek? Talep oldu mu?
Bakanlık bir yönetmelik yayımlayacak. Yurtdışında reklamlar ve tanıtım gruplarında kullanılması zorunlu olacak. Kullanma kriterleri oluşturulacak. Merdivenaltı şirketlerin bu markayı kullanmasına izin verilmeyecek. Tescilli markaların kullanması kriteri getirilebilir. Mesela hemen Ali Kibar aradı. Araba dahil bütün ürünlerinde kullanmak istediklerini söyledi. Bahçeşehir Üniversitesi yurtdışı ve yurtiçinde kampuslerinde kullanmak istediğini iletti.
MARKA AKADEMİSİ KURACAĞIZ
Yeni Türkiye markasını kim istedi?
Türkiye'nin kilogram başına ihracat fiyatı 1.5 dolar. Bunu en az 3'e çıkarmamız lazım. Kilo artırarak değil katma değer yaratarak bunu yapabiliriz. Dünyada bazı markalar ülkelerin önüne geçti. Biz, Türkiye imajını yükseltmeliyiz. Buraya gelen ithalatçı "Türk malı kaliteli olur, müşterime pahalı satabilirim" anlayışını kazanmalı. Bu, sadece bizim logomuz değil. 76 milyonu ilgilendiriyor. O yüzden 1.5 yıl çalıştık. Tüm sivil toplum örgütleri, akademisyenler, gazeteciler, işadamlarıyla çeşitli toplantılar yaptık. Ekonomi Bakanlığı koordinatörlüğünde markayı oluşturduk. "Discover the Potential" aslında bir marka değil. Marka Türkiye'nin kendisidir. Biz bununla tüm dünyaya teklifte bulunuyoruz, gel ve bunu keşfet.
Tanıtım kampanyası nasıl olacak, bütçesi nedir?
Rakam vermem doğru değil. Önce Türkiye'de tanıtımlar yapacağız. Road show'lar düzenleyeceğiz. Reklam ve PR'ı kullanacağız. USB'den gemiye uçaktan taksiye, bilboarddan köprüye logomuzu nasıl koyacağımızı çalışıyoruz. Türk dizilerinde kullanılması da tanıtım faaliyetleri içinde yer alacak. İstanbul'da ve Anadolu'da konferanslar yapacağız. Marka akademisi kuracağız.
20 MADDELİK PLAN HAZIRLADIK
Dahilde işleme belgesinde bir sistem değişikliği mi olacak?
Türkiye'de ihracatın kaliteli yapılması için dahilde işleme belgesi kuralına ihtiyaç var. Yanlış firmalar varsa bunların ayıklanması lazım. Ama hiçbir ihracatçı burada bulacağı bir ara malını yurtdışından getirmez. Şartlar oluşsa kimse yüzde 1'ini ithal etmez. Ara malı üreten şirketler kapandı. İhracatı olmayan ama ara malı ve hammaddesini ithal eden şirketler var. Sanayiciliği özendirmek için 20 maddelik bir çalışma yaptık. Başbakanımıza sunduk. Yeni Türkiye'de yeni ekonomiye yönelmemiz lazım. Alibaba.com'un üretimi mi var? Bakarsınız böyle bir şirket çıkar. O zaman 500 milyar dolar hedefi bal gibi tutar. Bizim de bilgiye ve yüksek teknolojiye yatırım yapmamız gerek.
Son günlerde yaşanan olaylarla ilgili yorumunuz nedir?
Bir ülkede huzur ve barış olmazsa oraya ne yabancı ne yerli yatırımcı gelir. Çözüm sürecinin de devam etmesi için barış ve kardeşliğin tesis edilmesi gerek. Provakasyonlara kapılmamak lazım. Bu oyunlara kimse gelmemelidir. Türkiye'yi maceraya sürüklemek istediler. Kobani'de yaşanan sıkıntıları görüyor ve kınıyoruz. Ama bunlar bahane edilip Türkiye'de vandalizm yapılmasını da kabul etmiyoruz.
