Türkiye'de meydana gelen elektrik kesintisinin nedeniyle ilgili çalışmalarda önemli mesafe katedildi. Çalışmalar Adana çevresindeki hidroelektrik santraller üzerinde yoğunlaştı. Yapılan incelemeler sonucunda Adana bölgesinde bulunan ve suyla elektrik üreten hidroelektrik santrallerinin arzında fazlalık tespit edildi.
SABOTAJ DA İNCELENDİ
Buna göre arıza yaşanmadan önce Adana bölgesindeki hidroelektrik santraller 5 bin 100 megawatlık (MW) üretim yaptı. Ancak kullanım 2 bin 500 MW'ta kaldı. Türkiye genelindeki elektrik sistemi birbirine entegre olduğu için fazla gelen 2 bin 600 Mw elektrik sisteme verildi. Aşırı yükleme üzerine, doğudaki şebeke hatları kendini otomatik olarak kapattı. Bu hatlar kapanınca elektrik sisteminde 3 bin MW'lık bir enerji açığı ortaya çıktı. Batıdaki sistem, frekansı dengede tutabilmek ve bu açığı kapatmak için yüklendi. Sistem bunu kaldıramadı ve domino etkisiyle çöküş 45 ile yayıldı. Sabotaj ve siber saldırı dahil diğer ihtimaller de araştırılmasına rağmen, incelemeleri yapan uzmanlar, soruna Adana çevresindeki ani arz fazlalığının, "en kuvvetli ihtimal" olarak belirledi.
45 YILDIR GÖRÜLMEDİ
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürü Kemal Yıldır ise "45 yıldır bu büyüklükte bir olay görülmediğini" belirterek, "Türkiye'de son dönemde birçok yere saldırı var. Bu kapsamda sisteme bir saldırı ihtimali de değerlendiriliyor. 40-45 yıldır böyle bir olayla karşılaşılmamış" dedi. Yıldır şöyle devam etti: "Adana bölgesinde hidroelektrik santrallerde üretim lehine bir fazlalık olduğu doğru. Arızanın yaşandığı zamanda Güneydoğu'daki sistem, kendini koruma altına almak, üretim- tüketim dengesini korumak için operasyona giriyor. Sistem o anda batıdan kopmuş. Jeneratörler de kendini arızadan korumak için kapatıyor. Kopmadan sonra üretim eksikliğini kapatmak için aniden yükleme olduğunu belirledik. Bir anda üretim fazlalığı frekans değerinin üstüne çıkıyor ve sistem darbe alıyor."
DOMİNO ETKİSİ YARATIYOR
Sistemdeki domino etkisi konusunda şüpheler Adana çevresi üzerinde yoğunlaşırken, kesin sonuç için bir süre daha çalışılacağı ifade edildi. Türkiye'nin de bağlı olduğu Avrupa'daki elektrik sisteminde, Portekiz'in Atlas Okyanusu kıyılarından, Borçka'daki santrale kadar dakikada 3 bin devir hızını sağlaması gerekiyor. Sistem bütün olduğu için frekans bozulduğunda sorunlar ve kesintiler başlıyor. 400 KW akıma sahip yüksek gerilim hatları, 150 KW akımlı diğer hatları ve 31 KW akımlı şehir hatlarını zincirleme etkiliyor.
