TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ Kıdemli Değerleme Uzmanı Esra Adıbelli Neşeli, özellikle 2009-2013 yılları arasında satışa çıkan projelerde yüzde 25-40 oranında küçük metrekareli dairelere yer verildiğini belirterek, "1+0 ile 1+1 tipindeki daire stokunun oldukça artması 2014'te yapılan projelerde 2+1 daire tipini öne çıkardı" dedi.
Neşeli, konut sektöründeki son 10 yıllık dönemde yaşanan hareketlilik ile belli trendlerin başladığını, zaman içinde de bu trendlerin yavaş yavaş değişim sürecine girdiğini söyledi.
Neşeli, 2014 yılı itibariyle trendlerde en önemli değişimin özellikle kent merkezinin bir çeper uzağındaki ikincil merkezlerde 1+1'lerden 2+1'lere doğru bir yöneliş şeklinde ortaya çıktığını ifade ederek, bunun en önemli nedenin de yatırımdan daha çok ilerde alınan evde oturma ihtiyacının doğabileceği olduğunu kaydetti.
Konut sektörünün özellikle son 10 yılda yaşadığı gelişimin dikkat çekici olduğunu anlatan Neşeli, "Konut sektörü açısından en yüksek arzın bulunduğu İstanbul'da yaşanan değişimin temelinde teknolojik gelişmeler, insanların teknolojiye erişim imkanının artması, konut kredi faizlerinin düşmesi, insanların yaşam tarzlarının değişmesi, deprem riski ve ulaşım alternatiflerinin güçlenmesi gibi faktörler yatıyor" dedi.
Neşeli, büyük şehirlerde yaşanan hava kirliliği, yeşil ve sosyal alan eksikliği, insanların şehir dışında da olsa bu tarz imkanları olan konutlara talep göstermesinde etkili olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
"Konut kredilerinin düşmesiyle nitelikli konut projelerinde fiyatlar erişilebilir seviyelere geldi. Aile yapısının küçülmesi, belli bir yaşın üstündeki çocukların evlenmese dahi ailelerinin yanından ayrılmalarıyla bekar ikamenin ve boşanma oranlarının artması gibi toplumsal değişiklikler, küçük dairelere talebi artırdı. Geleneksel Türk aile yapısı ve alışkanlıklarıyla uyumlu olmayan 1+0 ve 1+1 dairelere talep de tahminlerin üzerinde oldu. Bu dairelere karşı, proje geliştiricisi açısından satışı kolay, alıcı açısından da ulaşılabilir bedele sahip şeklinde bir bakış açısı var."
Neşeli, özellikle 2009-2013 yılları arasında satışa çıkan projelerde yüzde 25-40 oranında küçük metrekareli dairelere yer verildiğini belirterek, "1+0 ile 1+1 tipindeki daire stokunun oldukça artması 2014'te yapılan projelerde 2+1 daire tipini öne çıkardı. Ayrıca 1+0 ve 1+1 ile aynı blok ve hatta aynı katta büyük metrekareli dairelerin bulunduğu projelere alternatif olarak, belli ölçülerle küçük ve büyük daire tiplerini ayıran farklı etaplar halinde sunan projeler üretilmeye başlandı" diye konuştu.
- "Kat bahçeleri ile yeşil alanlar daha ön planda tutuluyor"
Bu tarz ayrışmada öne çıkan trendlerden birinin de küçük metre kareli dairelerde yaşandığına vurgu yapan Neşeli, ihtiyaç duyulduğunda ek alanları kullanmak konseptine dayalı, 1+0, 1+1 ve az da olsa 2+1 dairelerden oluşan projeler şeklinde ortaya çıktığını söyledi.
Neşeli, 2014'te tanıtımı yapılan projelerde, şehir merkezinden uzak, sosyal imkanları olan konut projelerinde 1+0 ve 1+1 daire tipi sayısının azaldığı, aile tipi konut gereksinimini karşılayacak 2+1, 3+1 tipindeki dairelerin sayılarının arttığını dile getirerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak birim metrekare satış değerlerinin 6 bin dolar ve üzeri olduğu lüks rezidans projelerinde küçük alanlı daire tiplerine büyük oranlarda yer verilmeye devam ediliyor. Depreme dayanıklı, iç mekan kalitesi nitelikli, içerisinde havuz, sosyal tesis, açık ve kapalı spor alanları bulunan, yeşil alana önemli ölçüde yer ayrılan projeler, şehir içinde apartman tipi konutlarda yaşayanlar tarafından büyük talep gördü. Genellikle büyük ölçekli olarak tasarlanan projelerin, şehrin büyük arsa stokunun bulunduğu bölgelerde oluştuğu görülüyor"
Neşeli, son dönemde satışa sunulan konut projelerinde mimari konseptin daha ön planda tutulmaya başlandığını belirterek, yüksek katlı binalarda kat bahçeleri ile büyük projelerdeki yeşil alanların daha ön planda tutulduğunu ifade etti.
- "Akıllı ev projeleri de son yıllarda artış gösterdi"
Ebeveyn banyo, giyinme odası, yüksek tavan, cam giydirme cepheler, balkon, teras ve kat bahçeleri gibi fonksiyonların talebi artırmada etkili olduğunu anlatan Neşeli, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Son dönem projelerde 1+1 ve 2+1 daire tiplerinde de dubleks daire alternatifleri sunuluyor. Özellikle galerili 1+1 ve 2+1 daireler, kullanım alanları küçük de olsa mekanın daha geniş ve ferah görünmesini sağlıyor ve bu da ilgiyi artırıyor. 'Akıllı Ev' olarak tanımlanabilecek, yatırım maliyeti oldukça yüksek olan projeler de son yıllarda artış gösterdi. Üst gelir grubuna hitap eden karma kullanım projelerinde öne çıkan fonksiyonlardan biri de prestijli markaların bir araya getirildiği alışveriş merkezi ya da cadde mağazaları. Bölgesel ölçekte çekim yaratan kültür ve sanat aktivitelerine olanak sağlayacak kültürel tesislerin bulunması da projenin popülaritesine katkı sağlıyor."
Neşeli, sürdürülebilirlik ilkesine göre projelendirilen yeşil binalarda maliyetlerin daha yüksek olmasının, genellikle üst gelir grubuna hitap eden projelerde sertifikalı konut üretimini beraberinde getirdiğini ifade ederek, "Yatırım ve maliyet açısından bakıldığında yeşil binalarda, yatırım uzun vadede alıcıya geri dönüyor. Bu maliyetlerin gelecek yıllarda teknolojik gelişmeyle düşmesiyle yeşil binaların sürdürülebilirlik açısından aranılan bir unsur olması bekleniyor" dedi.
