Arap Baharı'nın rüzgarıyla Suriye, Mart 2011'de iç savaşın ilk kıvılcımları çıkmadan bambaşka bir hayatın ülkesiydi. Bir çoğu Suriye'nin Şam kentinde çekilen bu fotoğraflar, iç savaş öncesindeki hayatın kısa bir belgeseli niteliğinde... 2010 yılında gittiği Suriye'de bu fotoğrafları çeken fotoğrafçı Serkan Şentürk'ün o günlerden düştüğü notlar ise bugünden çok farklı... 'Suriye'ye girer girmez ilk dikkatimizi çeken şey her yerde asılı olan Beşar Esad fotoğrafları oldu. Baktığımız her yerde onu görüyorduk... Ayrıca bu ülkede Türklere büyük ilgi gösteriliyor. Tıpkı diğer Ortadoğu ülkelerinde olduğu gibi... Kime Türk olduğumuzu söylesek büyük bir ilgiyle karşılaştık. Bu şehirde hemen herkes nargile içiyor. Sokaklarda, kahvelerde hemen hemen her yerde nargile içiyorlar. Şehirdeki en büyük tarihi yapıların başında Emevi Camii geliyor. Şam'ın bir diğer önemli yapısı da Osmanlı döneminde yapılmış olan Hamidiye Çarşısı; dikkat etmezseniz içinde kaybolabileceğiniz büyüklükte bir yer... Bizim Mısır Çarsısı'na çok benziyor. İçinde saatlerce zaman geçirebileceğiniz ve sonrasında da kendinizi eski Şam'ın sokaklarına atabileceğiniz güzel bir çarşı. Şam emniyet açısından rahat edebileceğiniz ender şehirlerden biri... Gecenin geç saatlerine kadar insanlar sokaklarda... Kimsenin kimseye baktığı yok. İnsanlardaki bu rahatlığı hemen hissediyorsunuz. Oradaki insanlara bu durumu sorduğumda bunun en büyük sebebinin karakoldaki sıcak karşılama olduğunu söylüyorlar... 'Karakola düşeceğinize 5-6 yıl hapis cezası alın daha iyi' diyorlar... ' 2010 yılında Şam, bu fotoğraflardaki ve anlatılanlardaki gibiydi ancak bugünün gerçeğine gelirsek... Suriye'deki iç savaşın 3 yıllık bilançosu Suriye'de yönetim karşıtı protestolarda ilk can kaybının meydana geldiği 18 Mart 2011 tarihinden bu yana 124 bin 927 Suriyelinin hayatını kaybettiği, 2 milyon 553 kişinin komşu ülkelere göç ettiği, 2 milyon 945 bin binanın yıkıldığı veya hasar gördüğü bildirildi. Suriye İnsan Hakları Örgütü (SNHR) tarafından yayımlanan raporda, geçen üç yıl zarfında rejim güçlerinin muhaliflerin denetiminde olan bölgelere ağır silahlarla saldırması sonucunda 105 bin 721 sivilin hayatını kaybettiği, bunların da 14 bin 144'ünün çocuk, 12 bin 935'inin kadın olduğu belirtildi. Saatte ortalama 6 Suriyelinin rejime bağlı güçler tarafından öldürüldüğü kaydedilen raporda, her iki saatte bir çocuk, her üç saatte de bir kadının hayatını kaybettiği ifade edildi. Söz konusu dönemde El-Kaide ile bağlantılı gruplar tarafından öldürülen kişi sayısının da 1037 olduğuna işaret edilen raporda, bunların da 41'i çocuk, 32'si kadın olmak üzere 386'sını sivillerin oluşturduğu kaydedildi. 2 MİLYON 945 BİN BİNA YIKILDI VEYA HASAR GÖRDÜ SNHR'nin hazırladığı rapora göre, ülkede rejim güçlerinin saldırıları sonucu aralarında konut, hastane, cami, okul ve kilise bulanan 2 milyon 945 bin bina yıkıldı veya hasar gördü. Raporda, binaların 589 bininin tamamen yıkıldığı, bu sayının ülkedeki tüm yapıların yaklaşık yüzde 20'sine karşılık geldiği belirtildi. Hasar gören 736 bin binanın ise ayakta kalanların yüzde 25'ine tekabül ettiği kaydedildi. Hasar gören binalar arasında 3 bin 872 okul, 451 cami, 194 hastane ve 36 kilise bulunuyor. Humus'ta 875 bin, Halep'te 762 bin, Şam'da 625 bin, İdlib'te 520 bin, Dera'da 380 bin, Humus'ta 185 bin, Deyruz-Zor'da 135 bin, Lazkiye, Rakka ve Haseke'de 200 bin binanın ya tamamen yıkıldığı ya da hasar gördüğü belirtilen raporda, yıkılan veya hasar gören yapıların onarımı için 165 milyar dolara ihtiyaç duyulduğu ifade edildi. 2 MİLYON 553 BİN KİŞİ GÖÇ ETTİ SNHR'nin yayımladığı raporda ayrıca Suriye'de üç yılı geride bırakan iç savaş nedeniyle yaklaşık 2 milyon 553 bin kişi vatanını terk ederek komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldı. Vatanını terk etmek zorunda kalan Suriyelilerin komşu ülkelere dağılımı, Lübnan'da 962 bin 385, Irak'ta 584 bin 500, Türkiye'de 634 bin, en az mültecinin sığındığı Mısır'da 300 bin olduğu ifade edildi. 1,2 MİLYON ÇOCUK KOMŞU ÜLKELERDE MÜLTECİ DURUMUNA DÜŞTÜ 'Save the children' (Çocukları kurtarın) örgütünün yayımladığı rapora göre, iç savaştan kaçan 1,2 milyon çocuk Suriye'nin komşu ülkelerinde mülteci durumuna düştü. Aynı zamanda 4,3 milyon çocuk, Suriye sınırları içerisinde insani yardıma muhtaç durumda. Raporda yer alan bilgiye göre, çocuklar şiddet tanığı haline gelirken, 10 binden fazla çocuk savaşın doğrudan etkisi altında hayatını kaybetti. İşte iç savaşın ardından Suriye'den bazı görüntüler Emevi Camii Kaynak: gazetevatan.com