Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, resmi bir ziyaret için bulunduğu Endonezya'nın başkenti Cakarta'da; Türkiye'nin hassas tartışma konuları ile Ortadoğu'daki gelişmelere ilişkin çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Gül, yine bir nisan ayında yaşanan 4 yıl önceki e-muhtıra olayı ile 2 yıl önce "Güzel şeyler olacak" mesajının ardından başlayan demokratik açılımın geldiği noktayı yorumladı. Başkanlık sistemine mesafeli durduğunu bu kez açık bir dille vurgulayan Cumhurbaşkanı Gül, gezisini izleyen basın mensuplarının sorularını şöyle yanıtladı:
Endonezya'nın, Türkiye'yi örnek aldığını söylediniz. Bu ülkenin 1990'lardaki demokrasi tecrübesiyle askerin sistem üzerindeki ağırlığı azaldı. Acaba Türkiye için 27 Nisan benzeri olayların geride kaldığını söyleyebilir miyiz?
Hiç tereddüt yok. Onlar eski Türkiye'de idi, geçmişte kaldı. Şimdi yeni Türkiye var. O (e muhtıra) veya ona benzer hiçbir şeyin tekrarlanacağına ihtimal vermem.
Suriye, Yemen, Mısır ve Libya'daki olaylar karşısında Türkiye yol göstericiliğe aday mı?
Türkiye'nin yapacağı en iyi şey dolaylı katkılardır. O da Türkiye'nin her bakımdan kendisini güçlendirmesidir. Demokrasiyi, insan haklarını ve ekonomisini konsolide etmesidir. Türkiye tüm enerjisini; demokrasi, insan hakları ve ekonomiye harcamalı. Standartlarımızı yükseltirsek bu gelişme, çevremize de katkı yapacaktır.
Mısır'daki gelişmeler sizce ne yönde?
Mısır'a ilk giden liderlerden biriyim. Geniş bir çevreyle, çok açık konuştum. Mısır'da işlerin yoluna girdiği kanaatindeyim. Mısır ordusunun başındakiler realiteyi görmüşler. Mısır halkının ne istediğini biliyorlar. Bu da korkulacak bir şey değil. Mısır'ın, Arap ülkeleri üzerindeki etkisi de büyük olacaktır.
Suriye'deki gelişmelerden kaygılı mısınız?
Bir ülke ile 800 km. sınırınız ve karşılıklı akrabalığınız varsa o ülkede ne olup bittiği sizin için önemlidir. Suriye'nin istikrarsızlığa girmesini istemeyiz. Suriye'yi yönetenler de köklü reform ihtiyacının farkında. Nasıl yapılacağı noktasındalar. "Öz güvenle hareket ederseniz lehinizedir" dedim. Akdeniz'e açık hiçbir ülke kapalı rejimle devam edemez. Hepsi açık toplum olacak.
Kürt sorunu yorumu: Hâlâ acılar yaşanıyor
Kürt sorununun çözümü konusunda iki yıl önce ilk mesajı vermiştiniz. Milli Birlik Projesi ile gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye'nin en önemli konusudur. Bu konuyu kendi meselemiz olduğu için kendi içimizde konuşarak çözmemiz, Türkiye'nin meselesi olmaktan çıkarmamız lazım. Vicdanı olan herkes iki yıldaki gelişmeleri görür. Zaten dışarıdan görülüyor. O günlerden bugünlere çok güzel şeyler de oldu. Eskiden dışarıdan karışırlardı. Şimdi karışacak neden bulamıyorlar. Ancak sıkıntılar, acılar hala yaşandığına göre umarım seçimden sonra bu konuya yeniden bakılır.
Başkanlık sistemine neden mesafeli duruyorsunuz?
Türkiye'nin, her şeyin tartışıldığı, konuşulduğu bir ülke olması önemli. Bilim adamları konuşuyor. Bilenler anlatıyor. Herkes detaylı bilerek karar veriyorsa, konuşuyorsa bu yararlı. Ancak şu anda gündemde olan bir konu değil. Benim şahsi görüşüm başkanlık sistemine mesafeli.
TÜSİAD da cumhurbaşkanı yetkilerinin fazla olduğunu söyledi.
Ben de cumhurbaşkanının yetkilerinin fazla olduğunu düşünüyorum.
"Baradey 'Nükleerde çok geciktiniz' dedi"
Türkiye'de nükleer enerji tartışması devam ediyor. İtirazlar geldi. Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Nükleer enerjide çok geciktik. Nükleer enerji ayrı şey. Emniyeti en iyi şekilde alarak santral yapılması ayrı şey. Nükleer santral çok titiz bir konu. Maksimum güvenlik seviyesinde yapılmalı. Çünkü yapılacak olan bir çimento fabrikası değil. Beş sene önce Dışişleri Bakanı iken Viyana'da Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Baradey ile görüşmüştüm. Bana, "Nükleerde çok geciktiniz. Şimdi siparişini verseniz on sene sonra ancak yaparsınız" dedi. Enerji açığımız var. Petrolün, gazın yüzde 95'ini dışarıdan alıyoruz. Güney Afrika'dan, Kolombiya'dan buralara kömür getiriyoruz. Ama dökme suyla değirmen dönmez bunu düşünmek lazım. Bazı tartışmalar anlamsız. Bizim gibi iddiası olan bir ülke nükleer enerjiyi yok sayamaz.
Yılın büyük ziyaretini Endonezya'ya yapıyor
16 yıl aradan sonra Türkiye'den Endonezya'ya Cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyarette gündem "ekonomi" ve "stratejik ortaklık modeli" idi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Endonezyalı mevkidaşı Yudhoyono ile görüşmesinde, iki ülkenin potansiyeline yakışır büyüklükte işbirliği yapması gerektiğini söyledi. Gül, Endonezya'nın önemini ise gezisini izleyen basın mensuplarına şöyle özetledi: "Her sene büyük bir ülke gezisi yapıyorum. İlk sene Japonya sonra Rusya ve Hindistan. Bu geziyi de bu senenin büyük ziyareti olarak görüyorum. Endonezya, dünyanın dördüncü büyük nüfusu, üçüncü büyük demokrasisi. 1949'da bağımsız olduktan sonra uzun dönem otoriter rejimler yaşadılar. 1990'lı yıllarda bugün Ortadoğu'da gördüklerimiz bu ülkede de yaşandı. Büyük kitlesel eylemler yapıldı. Sonunda başardılar."
Kabine Sekreteri'nin Gül sevgisi tabloda
Endonezya Kabine Sekreteri Dipo Alam, önceki gün düzenlediği basın toplantısında resimleri tanıtırken, tablonun satılmasından elde edilen geliri Açe'deki Türk okuluna vereceğini açıkladı. Resime verilen teklifler 100 bin doların üstüne çıktı.
