İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski Meclis üyesi, Mali Müşavir ve Bağımsız Denetçi Şahin Avşar tarafından kadınlara yönelik sosyal güvenlik konusunda gündem oluşturacak bir çalışma teklifi yapıldı.
Kanunlarımızda pozitif ayrımcılık anlamında düzenlemeler yapıldığını belirten Şahin Avşar, sosyal güvenlik sistemimizde yeni değişiklikler getiren 6552 sayılı yasa ile kadınlara üçüncü çocuk için borçlanma hakkı tanındığını ancak bu hakkın kadınların sigortalı olduktan sonraki yaptığı doğumları kapsadığını belirtti. Avşar, yeni düzenleme kapsamında tıpkı askerlik borçlanmasında olduğu gibi kadınların sigortalı olmadan önce doğum yaptığı en az bir çocuk için borçlanma hakkı tanınması ve bu sürenin de 360 günü kapsaması gerektiğini ifade etti.
Avşar konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Sosyal güvenliğimizin temel yasalarından olan 506 sayılı kanun 01.10.2008 tarihine kadar yürürlükte olmasına rağmen kanunda (SSK) doğum borçlanması diye bir hak yer almıyor. Ancak 01.10.2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa ile hem sosyal güvenlikteki çok başlılık kaldırıldı, hem de kadınlara iki çocuk için doğum borçlanması hakkı getirildi. Bu hakla Türkiye'deki sosyal güvenlik sistemimizde kadınlara yönelik önemli bir açılım getirildi.
Erkeklere yönelik bulunan askerlik borçlanması hakkı ise (yedek subay okulunda geçen sürelere dahil) hem önceki 506 sayılı yasada ve 5510 sayılı yasada korundu. Neydi bu hak? Bir erkek; sigortalı olmadan önce veya sonra askere giderse, döndüğünde veya emekli olana kadar herhangi bir tarihte askerde geçen bu süreleri istediği kadarını borçlanabilirdi.
Hatta sigortalı vefat ederse, mirasçıları da sigortalı adına gerekiyorsa ölüm maaşı almak için süreye ya da prim gününe ihtiyaç varsa kullanabilir ve bu haktan gerekiyorsa faydalanabilir. Borçlanılan süre eğer kişi askere gitmeden önce sigortalı ise gün ve kazancına ilave edilirdi.
Askere gitmeden önce sigortalı değilse borçlanılan süre kadar sigortalı başlangıç tarihi geriye doğru ilerletilir. Bu hak erkeklere emeklilikte çok önemli bir avantaj sağlamaktadır. Çünkü vatan için askerlik görevi hem kutsal bir görev ve hem de karşılıksız bir hizmettir. Bunun karşılığı elbette olmalı ve bu hak kendisine verilmelidir.
Sosyal güvenlik sistemimizde yeni değişiklikler getiren 6552 sayılı yasa ile kadınlara üçüncü çocuk için borçlanma hakkı tanındı. Ancak bu hak yine kadın sigortalının, sigortalı olduktan sonraki yaptığı doğumlar için ve çocuğunun sağ olma şartına bağlandı. Sadece yeni olarak 2 çocuk için 720 gün olan süre 1 yıl daha 360 gün ilave ile 1080 güne yükseltildi.
Bize göre; ülkemizde kadın, çocuk ve engellilere yönelik yapılan birçok pozitif ayrımcılık yönünden baktığımızda, kadınlara tanınan doğum borçlanmasının uygulanması erkeklere tanınan askerlik borçlanmasına eşdeğer hale getirilmek durumundadır. Kadınlarımıza sigortalı olmadan önce yaptığı en az bir çocuk için borçlanma hakkı tanınmalı ve bu süre en az 360 gün olmalıdır. Nasıl ki erkeklere sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce yaptığı askerlik süresi kadar sosyal güvenlik konusunda borçlanma imkanı sağlanıyorsa kadına da sigortalı çalışmaya başlamadan önce yaptığı bir doğum için en az 360 günlük süre borçlanması artık sosyal güvenlik sistemimize getirilmelidir. Bunun alt yapısı zaten sistemimiz de var ve uygulanıyor. Yapılması gereken sadece sigortalı olmadan önceki en az bir çocuk için bu hak kadınlarımıza tanınmalı ve kadınlarımız bu hususta desteklenmelidir.
Ülkemizde özellikle kırsal alanda işgücüne katılım ve evlenme yaşının düşük olması, ilerleyen yaşlarda (emekliliğe yakın bir zamanlarda) erken yaşlarda doğum yapan kadınlarımızın bu haktan yararlanması sosyal güvenlik şemsiyesi ve Sosyal Devlet olmanın bir gereğidir.
