Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), il seçim kurullarının seçim sonuçlarına ilişkin görevleri ile yurt düzeyi seçim sonuçlarının belirlenmesinde uygulanacak esas ve ilkeleri belirleyen genelgesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Genelgede, yurt dışındaki oyların siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara nasıl yansıtılacağı örneklerle anlatıldı.
Buna göre, yurt düzeyi seçim sonuçları, yurt içi, yurt dışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oyların toplamıyla elde edilecek.
İl seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından aldıkları sayılı tutanakları, ilçe ilçe yansıtarak birleştirecek. Birleştirme tutanağı SEÇSİS'ten alınacak ve seçim kurulunda hazır bulunanlara ilan edilecek, tutanağın bir örneği de il seçim kurulu kapısına bir hafta süreyle asılacak. Birleştirme tutanakları il seçim kurullarınca düzenlendikten sonra, SEÇSİS üzerinden taranarakYSK'ya gönderilecek.
Yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen sonuçlar
Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca, geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen bilgiler birleştirme tutanağına işlendikten sonra taranarak SEÇSİS'e kaydedilecek. Yurt dışı sandıklarından gelen sonuçların temsilcilikler ve temsilciliklerin ülkeler bazında birleştirilmesinden sonra elde edilen "Ülke Birleştirme tutanakları" SEÇSİS'te birleştirilerek, gerekli bilgilerle "Ülkeler Birleştirme Tutanağı"na işlenecek.
Bu tutanaklar, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve en az iki üyesi tarafından en kısa sürede Ankara İl Seçim Kuruluna götürülerek teslim edilecek.
Ankara İl Seçim Kurulu, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen "Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı" ile "Ülkeler Birleştirme Tutanağı"ndaki bilgileri birleştirerek, "Ülkeler ve Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı"na işleyecek ve SEÇSİS üzerinden YSK'ya gönderecek.
Genel barajın hesaplanması
YSK tarafından SEÇSİS'te il seçim kurullarından gelen toplam geçerli oy sayısına Ankara İl Seçim Kurulundan gelen yurt dışı oy sayısı eklenerek, yurt düzeyi oy toplamı ile her siyasi partinin aldığı geçerli oy miktarı bulunacak.
Tespit edilen geçerli oy toplamına göre, siyasi partilerin yurt düzeyindeki oy yüzdesi hesaplanacak, yüzde 10'luk genel barajı aşan siyasi partiler belirlenerek, ilan edilecek.
YSK tarafından, yurt düzeyinde geçerli oyların yüzde 10'unu geçen siyasi partilerin, il seçim kurullarından gelen oy miktarlarına, ilgili siyasi partinin yurt dışı ve gümrük kapılarında aldığı toplam oydan her il seçim çevresine isabet eden oy miktarı ilave edilecek. İl seçim kurullarınca, SEÇSİS'ten "İl Seçim Çevresi Seçim Sonuçları" alınacak.
Yurt düzeyinde geçerli oyların yüzde 10'unu geçemeyen siyasi partiler, milletvekili çıkaramayacak. Genel barajı aşamayan siyasi partinin listesinde yer almış bağımsız aday da seçim çevresinde aldığı oy miktarı ne olursa olsun seçilmiş sayılmayacak.
Yurt dışı oyların, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara yansıtılması
Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy sayısı, YSK tarafından Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına eklenerek, yurt düzeyindeki genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunacak.
Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara Seçim Kuruluna gelen toplam oyun, diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilecek oranda artırılacak.
O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilecek ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara eklenecek.
Bu suretle, Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 34. maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunacak.
Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oyları, o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmeyecek, o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilecek.
Örnekli açıklama
Genelgede, yurt dışındaki oyların siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara nasıl yansıtılacağı örneklerle anlatıldı.
Buna göre, yurt içindeki geçerli oy sayısının 40 milyon, yurt dışından gelen geçerli oy sayısının 1 milyon olması durumunda yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak sayı yüzde 2,5 olacak.
Bu durumda, 1 milyon 500 bin geçerli oy kullanılan bir seçim çevresine yüzde 2,5 oranında, yani 37 bin 500 kadar yurt dışı oy yansıtılarak, bu seçim çevresinin toplam oy miktarı 1 milyon 537 bin 500 olarak belirlenecek. 37 bin 500 oy içerisinden, partilere yurt dışında aldıkları oy oranında taksim yapılacak. Bu kapsamda, yurt dışındaki toplam oyların yüzde 40'ını alan parti, bu seçim çevresinde 37 bin 500 oyun yüzde 40'ına, yani 15 binine sahip olacak.
