İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Nobel 2015 Kimya Ödülü'ne Türk asıllı ABD vatandaşı Prof. Dr. Aziz Sancar'la birlikte ABD'li Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl'ı layık gördü. Sancar, Lindahl ve Modrich; hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları ile ödülü kazandı. Sancar, ödülünü Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta alacak. 8 milyon İsveç Kronu olan (2.8 milyon lira) ödülü, üç bilim insanı paylaşacak.
'KULLANDIĞI ALET KUTUSUYLA'
Akademi Genel Sekreteri Göran K. Hansson, ödülün sahibini "Bu yılın ödülü hücrenin DNA'sını onarırken kullandığı alet kutusuyla ilgili" sözleriyle açıkladı. Akademiden yapılan açıklamada ise "Bilim insanlarının çalışması canlı bir hücrenin nasıl işlediğine dair temel bilgiler sağlıyor ve yeni kanser tedavileri geliştirmek için kullanılıyor" ifadesine yer verildi. Geçen yılki Nobel Kimya Ödülü, yüksek çözünürlüklü görüntüleme sağlayan mikroskop teknolojisini geliştiren Stefan W. Hell, Eric Betzig ve William E. Moerner isimli bilim insanlarına verilmişti. Sancar, kanser tedavisinde "sirkadiyen saat (ritmik saat)" buluşuna imza attı. Geçen yıl yaptığı bir açıklamada "Kanser mekanizmasının 10 yıl içinde çözüleceğine inandığını" söyleyen Sancar, "Kanser tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu DNA'yı tahrip ediyor ve vücutta bulunan DNA onarım mekanizmaları, o kanser hücrelerinin yaşamasını sağlıyor. Biz bu mekanizmayı aydınlatmak için bir çalışma başlattık. Bu mekanizmayı anlayınca onu 'inhibe' edip, kanser hücrelerinin normal hücrelerden daha önce öldürülmesini sağlamaya çalışacağız" demişti.
BAŞBAKAN'DAN TEBRİK TELEFONU
Ritmik saatin DNA onarımını kontrol ettiğini, onarımın günün belli saatlerinde arttığını, belli saatlerde de minimum seviyeye indiğini açıklayan Sancar "Amaç, vücuttaki DNA onarımının minimum olduğu zamanı tespit edip, kanser hücrelerine ilaç vererek ölmesini sağlamak" demişti. Öte yandan Prof. Dr. Sancar'ı telefonla arayan Başbakan Ahmet Davutoğlu, tebrik ederek başarılarının devamını diledi.
'ANA VATANIMA MİNNETTARIM'
Prof Dr. Aziz Sancar yaptığı açıklamada "Kendim ve memleketim adına çok sevindim. Çünkü memleketim bana olağanüstü tıp eğitimi verdi ve buradaki başarımın kaynağı oldu. Ana vatanıma çok minnettarım. Nobel seviyesinde bir çalışma yaptığımı biliyordum ama ödülü almak sürpriz oldu. Başarının yolu çok çalışmak ve sabırlı olmaktır" diye konuştu. Sancar, Nobel Media'nın Baş Editörü Dr. Adam Smith'e verdiği röportajda ödülü kazandığını ilk eşinin öğrendiğini ve kendisini uyandırıp haber verdiğini söyledi.
'MUM IŞIĞINDA DERS ÇALIŞIRDI'
Kuzey Carolina Üniversitesi'nde "Biyokimya ve Biyofizik Bölümü" öğretim üyesi olan Sancar, Mardin Savurlu. Okuma yazma bilmeyen ama eğitime önem veren 8 çocuklu bir anne-babanın çocuğu. İstanbul Tıp Fakültesi'ni bitiren Sancar, yurt dışında yaptığı çalışmalarla Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi'ne kabul edilen 3 Türk'ten biri. HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar'ın babasıyla amca çocukları. Mithat Sancar, "İnsanlık adına, ailem adına, memleketim adına gurur duydum" dedi. Yakınları Sancar'ın ilkokul ve ortaokuldayken mum ışığında ders çalıştığını anlattı.
