Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun yarın Türk vatandaşlarının en geç Haziran ayı sonunda Schengen üyesi ülkelere vizesiz seyahat etmesini öngören bir tavsiye kararı alması bekleniyor.
AB Komisyonu, Türkiye ile birlik arasında Vize Serbestisi Diyaloğu kapsamında yol haritasının uygulanmasına ilişkin üçüncü raporunu yarın yayımlayacak. Raporda, Türkiye'nin vize serbestisi için 72 şartı çok büyük ölçüde yerine getirdiğinden hareketle, Türk vatandaşları için vizelerin Haziran sonunda kaldırılması tavsiyesinin yer alması bekleniyor.
Bununla beraber, metinde Türkiye'den, parmak izi bilgisinin de yer aldığı biyometrik pasaportların çıkarılması, Ankara'nın AB vatandaşlarına uyguladığı vizeleri kaldırması, Geri Kabul Anlaşması'nı Haziran ayında uygulamaya başlaması ve AB vatandaşlarının kimlik bilgilerinin korunması gibi konularda adım atmasının istenmesinin bulunması öngörülüyor.
Kabul süreci
AB Komisyonu'nun tavsiye niteliğindeki kararı, Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi'nin onayının ardından uygulamaya girecek. Bunun için tavsiye kararı, önce AP Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi'nde ele alınacak. Değişiklik önergelerinin ardından karar, AP Genel Kurulu'nun onayına sunulacak. Oylamada, kabul için salt çoğunluk yeterli olacak.
Burada, Almanya ve Fransa'nın öncülüğünde vize serbestisinin gerekli durumlarda askına alınmasını öngören bir değişikliğin gündeme gelebileceği belirtiliyor.
Sadece Türkiye için değil, diğer vizesiz seyahat hakkına sahip olan ülke vatandaşlarını da kapsaması beklenen değişiklikte, iptal için şu şartlar aranacak:
"Turist olarak gelip AB ülkelerinde yasa dışı olarak kalmaya devam edenlerin sayılarındaki ciddi artış, söz konusu ülkeden gelen iltica başvurularındaki çok büyük artış ve geri kabulün uygulanmasında görülen eksiklikler."
AB Komisyonu böyle bir değişikliğe yeşil ışık yakmazken, parlamentoda değişiklik önergeleriyle metne girmesinin muhtemel olduğu ifade ediliyor. Buna meydan vermemek için Türk milletvekillerinin AP'de muhataplarıyla temasa geçmesi önem arz ediyor.
Olası değişikliklerle kabulün ardından karar, AB Konseyi'ne gönderilecek. AB Adalet ve İçişleri Konseyi'ndeki oylamada ise çifte nitelikli çoğunluk esas alınacak. Çifte nitelikli çoğunlukta oylamaya katılan üyelerin yüzde 55'inin kabul oyu vermesi gerekiyor. Mevcut durumda 28 üyeden en az 16'sının onayı aranacak. Ancak kabul oyu veren ülkelerin toplam nüfusunun AB'nin nüfusunun yüzde 65'ini oluşturması şart.
Eğer burada da beklendiği gibi vize serbestisi onaylanırsa, karar AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe girmiş olacak.
Ancak AP'nin reddetmesi durumunda karar, AB Komisyonu'na geri gönderilecek. AP, genel kuruldaki oylama öncesi AB Konseyi'nden görüş bildirmesini de isteyebilir.
Vize serbestisi süreci
Türkiye, 1999 yılında AB'ye aday ülke kabul edilmesine rağmen, vize serbestisi görüşmeleri 16 Aralık 2013'te başladı. 20 Ekim 2014'te AB Komisyonu vize serbestisi ile ilgili ilk raporunu açıkladı. Yavaş ilerleyen süreç, sığınmacı kriziyle hareketlilik kazandı. 29 Kasım 2015'te yapılan Türkiye-AB Zirvesi'nde sürecinin hızlandırılmasına ve Türk vatandaşları için 2017 olarak öngörülen vize serbestisinin gerekli şartların yerine getirilmesine bağlı olarak Ekim 2016'da sağlanması kayda geçirildi.
4 Mart 2016'da AB Komisyonu, vize serbestisi ile ilgili ikinci raporunu açıkladı. Raporda, Türkiye'nin kriterleri yerine getirmede büyük ilerleme gösterdiği belirtildi. Raporda, Türkiye'yle varılan Geri Kabul Anlaşması'nın Haziran ayında uygulamaya gireceği, Ankara'nın performansının vize serbestisi açısından önemli olduğu vurgusu yapıldı.
Vize serbestisi süreci, 18 Mart 2016'da yapılan 2. Türkiye-AB Zirvesi'nde ise öne çekilerek, yeni tarih en geç Haziran ayı sonu olarak belirlendi. Bu kararın ardından Türkiye'de kriterleri yerine getirmek için art arda yasal düzenlemeleri gerçekleştirdi.
Schengen üyesi ülkeler
Eğer vizelere kalkarsa Türk vatandaşları, haziran ayı sonu gibi Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan'a giderken vize almaya ihtiyaç duymayacak.
Bunlara ek olarak, şehir devletleri olan Monako, San Marino ve Vatikan'a da gidilebilecek. Türk vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek.
Schengen üyesi olmadıkları için İngiltere ve İrlanda için vize uygulaması sürecek.
