Tarihi izlerinin milattan önce 7 binli yıllara uzanması nedeniyle "Medeniyetler Beşiği" adıyla anılan Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden Mersin Yumuktepe Höyüğü'ndeki arkeolojik kazıların 2014 çalışmaları sona erdi. İtalya'nın Lecce Üniversitesi'nden Prof. Dr. Isabella Caneva başkanlığında yürütülen kazılarda, arkeologların yanı sıra arkeozoolog ve arkeobotanik uzmanları da çalıştı. Kazılarda, tarımsal ürünlerin depolandığı 6 adet silo ortaya çıkarılırken, kavuzlu buğdayın farklı bir türüne ait 9 bin yıllık kalıntıya ulaşıldı.
DEPOLAMA
Roma La Sapienza Üniversitesi'nden arkeobotanik uzmanı Burhan Ulaş, kazı çalışmalarında depolama sistemlerine ilişkin farklı yöntemler tespit ettiklerini vurgulayarak, şöyle konuştu: "Burada, Kalkolitik evrede, toprağın içerisine yerleştirilmiş sepet izlerine rastladık. Bu sepette de tarımsal ürünler saklanmış. Bu bize geçmiş toplulukların farklı depolama tekniklerini kullanıldıklarını gösteriyor. Aldığımız toprak örnekleri var, bunları tanımlamaya çalışıyoruz. Etnobotanik araştırmalarımızda Anadolu'daki köylülerin kullandıkları bazı tekniklerin çok geleneksel olduğunu tespit ettik. Örneğin depolamada taş, çamur ve ağaç dalları kullanılıyor." Yumuktepe ve Mersin'in, geçmişten günümüze tarımsal anlamda bölgeler arası bir köprü rolü gördüğüne dikkati çeken Ulaş, tarihi höyüğün, tarımsal ürünler ve tekniklerin Anadolu'dan Avrupa'ya yayılmasında kilit bir rol oynadığını söyledi. Ulaş, günümüzde İsrail, Filistin, Ürdün, Irak, Türkiye ve İran'ı kapsayan bölgeyi tanımlayan "Verimli Hilal Bölgesi" içinde Yumuktepe'nin önemli bir durak olduğunu belirterek, "Milattan önce 7 bin ila 8 binli yıllarda 'çekirdek bölge' olarak da adlandırılan bu bölgeden Anadolu'nun içerisine bir yayılım olduğunu söylemek mümkün. Bu yayılımın önemli duraklarından biri de Yumuktepe" dedi.
BUĞDAYIN FARKLI BİR TÜRÜ
Bu yılki çalışmalarda Neolitik dönemde tarımının yapıldığı bilinen kavuzlu buğdayın farklı bir türüne ait 9 bin yıllık kalıntı bulduklarını aktaran Ulaş, "Bu yeni tür buğday, başakçığı aracılığıyla tespit edildi. Yani, biz bu buğdayı başakçığın biçimsel özelliklerinden yola çıkarak, tanımlamaya çalıştık. Bizim amacımız hem bu buğday türünün taksonomik tanımlamasını yapmak hem de bu buğday aracılığıyla Yumuktepe yerleşmesini baz alarak Neolitik toplulukların yayılım yollarını ve modellerini yeniden oluşturmak" diye konuştu.
