İstanbul Üniversitesi (İÜ) Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ufuk Kocabaş, Marmaray ve İstanbul Metrosu inşaatı sırasında ortaya çıkan 37 gemiyle alanında dünyanın en geniş Orta Çağ koleksiyonunu oluşturan Yenikapı batıklarının bulunuş ve çıkarılış hikâyesini "Geçmişe Açılan Kapı: Yenikapı Batıkları" adlı kitapta topladı. Ege Yayınları'ndan çıkan kitapta Kocabaş, 2004'te arkeolojik kurtarma çalışmalarının alanda başladığını, 2005'te ise M.S. 10. yüzyıla tarihlendirilen "Yenikapı-1" adı verilen ilk batık gemiye ulaşıldığını anlattı. Yenikapı'da Bizans dönemine ait Theodosius Limanı'nın keşfedildiğini belirten Kocabaş, kitabında, ilk batık geminin bulunduğu anı şöyle anlattı:
NASIL SAĞLAM KALDI!
"Yanında durduğumuz Yenikapı kazılarının ilk batığı Yenikapı 1'den başkası değildi. Sanki az önce mantarları açılmış da kadehlere şarap doldurulmuş gibi duran amforalar, altında batığın ahşapları, baş tarafta iki adet çok iyi durumda demir çapa ve çapaya armaya ait halatlar batığın etrafına dolanmıştı. Ahşapların damarları, budakları, demir çiviler, ahşap kavelalar bu kadar mı sağlam kalabilirdi? Karşımızda duran o kadar canlı bir görüntüydü ki, insanın 'Mürettebat nerede, onları göremiyorum' diyesi geliyordu." İÜ Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı olan Arkeolog Kocabaş kitabında; gemilerde bulunan ahşap takunya, kuyumcu terazisi, amforalar, ahşap tarak gibi eşyaların da fotoğraflarını paylaştı.
BİN 500 YIL SONRA SERGİLENECEKLER
Yenikapı
batıkları şu anda konservasyon havuzlarında tutuluyor. Yaklaşık bin 500 yıl sonra gün yüzüne çıkartılan Bizans döneminin bu zengin gemi koleksiyonu, konservasyon çalışmasının ardından kurulacak müzede sergilenecek.
