Uluslararası arenada yeterince tanıtım yapılamadığı ve Çin'in taklit dokuması nedeniyle sahip olduğu ünü zamanla kaybeden Hereke halısı, dekor olarak kullanıldığı ve birçok ülkede izlenme rekorları kıran Türk dizileri sayesinde eski günlerine dönüyor.
Kocaeli'de yüz yılı aşkın süredir faaliyet gösteren Han Halı firmasının imalat müdürü İsmail Şaşdım, Hereke'de halı üretiminin Osmanlı'nın son dönemlerinde yapılan sarayların döşemelik ve perdelik ihtiyacını karşılamak amacıyla 1843 yılında Hereke Fabrika-i Hümayun'un kurulmasıyla başladığını söyledi.
El yapımı olması nedeniyle sanat değeri taşıyan Hereke halılarının ününün zamanla dünyanın dört bir yanına yayıldığını vurgulayan Şaşdım, "Hereke halısını özel yapan ilk başta düğümüdür. Geleneksel halılarda tek ve çift olmak üzere iki düğüm şekli vardır. Çift düğüm yapım aşaması zor olan ama halı bittiğinde halıya sağlamlık ve görsellik katan önemli bir unsurdur. Bu sebepten Hereke'de halılar çift düğüm olarak yapılmaktadır" ifadesini kullandı.
Şaşdım, geleneksel el halılarına göre daha ince olmasının Hereke halılarının bir diğer ayırt edici özelliği olduğuna işaret ederek, "Bizim en az düğüm sıklığına sahip olan halımız bile 36 düğümdür. O halı bile geleneksel halıların 2-3 katı inceliğindedir. Malzeme olarak ipeğe geçtiğimizde bu incelikler daha da artıyor. Santimetrekaresinde 100-144 düğüm bulunuyor" diye konuştu.
"Dokumacı sayısı giderek düşüyor"
Günümüzde halı dokumacılarının sayısının giderek azaldığını anlatan Şaşdım, eskiden 60 bin seviyesinde olan Hereke'deki dokumacı sayısının birkaç bine kadar düştüğünü dile getirdi.
Şaşdım, artık alttan yetişen dokumacının yok denecek kadar az olduğunu belirterek, eskilerden kalan dokumacıların bu sanatın devam etmesine büyük katkı sağladığının altını çizdi.
Ürettikleri halıların yaklaşık 20 dizide dekor olarak kullanıldığını anlatan Şaşdım, şöyle konuştu:
"Bunların bir kısmı Muhteşem Yüzyıl, Diriliş Ertuğrul, Filinta gibi dönem dizileri. Yeni diziler için de talep geliyor. Biz bu talepleri elimizden geldiğince karşılamaya çalışıyoruz. Türk dizileri hem ülkemizin hem hem Hereke halımızın tanıtımı hem de böyle bir el sanatının devamlılığı için büyük katkı sağlıyor. Diziler sayesinde Hereke halısının tanınırlığı daha da arttı."
