Çocuklar, ilk eğitimlerini anne-babalarından alırlar. Çocukların güvenli ve alışkın oldukları ortamdan çıkarak sosyalleştikleri ortam okuldur. 3-6 yaş; bilimsel olarak çocuğun eğitim yaşıdır. Bir çocuğun ilk defa okula başlaması, çocuk dışında aile için de önemli bir andır. Bu gibi büyük değişimlerde aile üyelerini birtakım endişeler sarabilir. Çocuğu anaokuluna başlayacak olanlar ayrılık endişesi yaşarken, ilkokula başlayacak olanları ise iyi bir okul bulma ve alışveriş telaşı sarar. Okul, çocuğun yaşamındaki ilk toplumsal kurumdur. Sosyal ilişkilerinin ilk temellerini burada atar. Ayrıca okul, çocuğun kişiliğinin şekillenmesinde büyük rol oynar.
ALIŞMASI NE KADAR SÜRER?
Çocuğun yaşı ve duygusal olgunluğu; okula alışma sürecini etkiler. Okul öncesi eğitim deneyimi olan çocuk ile ilk defa okula başlayan çocuğun okula adaptasyon süreçleri birbirinden farklı olacaktır. Anaokuluna yeni başlayan bir çocuk için okul, anne-babadan ilk ayrılığın ve belirsizliğin simgesidir. Bu yüzden ilk başlarda zorluk çekmesi normaldir. Okula başlarken, kendisini nelerin beklediğini bilmediği bir ortama girmek, çocuklarda kaygıya neden olur. Ailesinin yanındaki güvenli ortamdan çıkarak hiç tanımadığı bir otoriteyle yalnız kalmak, çocukları korkutur. Bu yüzden okulun ilk günlerinde çocukta ağlama, okula gitmek istememe, anneden ayrılmak istememe gibi davranışların görülmesi doğal bir durumdur. Bu durumlar çoğu zaman mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı, iştahsızlık ve rahatsızlık gibi fiziksel tepkiler eşlik eder. Zorlamalar karşısında çocuk panik içine girer, endişe duyar, ağlar ve gitmemekte direnir. Okula gitmeyeceği söylendiğinde ise bu belirtiler kaybolur. Çocuklarda kaygı belirtileri günler öncesinden başlayabilir. Çocuk son zamanlarda alıngan ve sinirliyse, utangaç davranıyorsa, heves ve enerji kaybı yaşıyorsa, iştahsızlık ve uykusuzluk çekiyorsa, nedensiz yere ağlıyor ve hırçınlaşıyorsa ve sık sık hasta olmadığı halde baş ve karın ağrısını bahane ederek şikayet ediyorsa; okul korkusundan şüphelenilebilir. Okula girildiğinde çocuktaki kaygı artar, öfke nöbetleri görülebilir. Çocuk okulu, annesini kendisinden ayırıcı bir etken olarak görür ve okula karşı negatif duygular besler. Bu duygular, okula hazırlık sürecinde çocuğu tatmin eden ve doğru yönlendiren açıklamalar yapıldığı sürece engellenebilir.
MUTLAKA BİLGİLENDİRİN
Anne-baba, okula başlamadan önce çocuğa okul hakkında gerekli bilgileri verip kendisini nelerin beklediğini açıklayarak çocuklarının endişelerini azaltabilir. Ona; okulun yeni arkadaşlıklar edinip keyifli vakit geçireceği, yeni şeyler öğreneceği, kendisini mutlu ve güvende hissedeceği bir ortam olduğunu anlatın. Çocuğunuzla sıkıntılarının sebebini konuşun ve korkusu nedeniyle asla onu suçlamayın. Annebabanın da bu süreçte kendi endişelerini kontrol altına alması gerekir. Aksi halde, bunu sezinleyen çocuk, daha da büyük bir kaygıya kapılabilir.
(Şamdan Plus dergisi)
EVDE BİR ÇALIŞMA KÖŞESİ OLUŞTURUN
Okula
hazırlanma aşamasının çok iyi planlanması gerekiyor. Okullar açılmadan en az bir hafta önce, evdeki uyku ve yemek düzenini, özellikle kahvaltı saatlerini yeniden planlayın. Bu değişikliğe çocuğunuzu hazırlarken, öncelikle onunla, ödev ve etkinlikler nedeniyle aşırı yorgunluk hissetmemek için düzen oluşturmanın yararları üzerinde konuşun. Çocuğunuzu sabah saatlerinde televizyon izlemek yerine yap-bozla uğraşma, boyama, kitap okuma gibi etkinliklere yönlendirin. Bu faaliyetler çocuğunuzun öğrenme sürecine ve okul düzenine alışmasını kolaylaştıracaktır. Çocuğunuz küçükse ya da yeni bir okula başlıyorsa, onunla birlikte okula gidin. Olumlu sosyal ilişkiler kurması için onu destekleyin. Onun için evde bir çalışma köşesi oluşturun.
