Mercan Dede, 1966 yılında Bursa'da dünyaya geldi. Üniversite yıllarında başlayan ney merakıyla Kubbealtı Cemiyeti'nde ders veren neyzen Ömer Erdoğdular'ın öğrencisi oldu. O yıllarda tasavvufla da ilgilenmeye başlayan müzisyen, tasavvuf müziği ve kültürünün önemli aydınlarından biri olan ve yaşayan en büyük bendir ustası olarak kabul edilen Nezih Uzel'den de bendir ve Türk ritmleri eğitimi aldı. Allen'ın doğu kültürüne olan büyük ilgisi onu ebru sanatıyla tanıştırdı. Bu konuda dersler aldığı büyük ney üstadi
Niyazi Sayın'dan da fazlasıyla etkilenen Allen, 1988 yılında Kanada'ya yerleşti.

Kanada'da güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Mercan Dede aynı üniversitede başladığı öğretim üyeliğine, müzik çalışmalarının ağırlık kazanması sebebiyle kısa bir süre önce ara verdi. Yaşamını Kanada Motreal'de ve İstanbul'da devam ettirmektedir. O yıldan bu yana değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye'de müzik çalışmalarına devam eden sanatçı, The University of Saskatchewan'da Profesör David Kaplan ile dünya müziği üzerine çalıştı.

Candan Erçetin'in Fransızca söylediği şarkısı olan Parole, Milord ve Şehir (şarkı) (yalnızca Arapça ilahisini) şarkılarını, Ceza'nın Şeytan ve Âb- ı Nafi şarkılarını besteletmiştir.

Yapımcı olarak da bir çok projede çalışan Allen, Peter Murphy'nin son albümünde yer aldı. Ayrıca Nusrat Fateh Ali Khan'ın prodüktörlerinden biri de olan Real World Şirketi'nin yapımcısı Michael Brooks, Groove A La Turca'nin yaratıcısı ve elektrik bas gitarın ustası Jamaledden Tacuma ve arka arkaya 6 yıl Kanada'nın en iyi emprovizasyon sanatçısı ödülünü alan Hugh March ile ortak çalışmalar gerçekleştirdi.

Ocak 2004'te genç yeteneklerden oluşan bir grup kuran sanatçı, Kültür Bakanlığı'nın Türkiye'yi kültürel alanda dünyada temsil edecek olan "Güldestan Projesi"nin müzik direktörlüğüne getirildi. New York'ta düzenlenen ve 5 kıtadan 16 farklı müzisyen ve grubun katıldığı "GlobalFEST"mmuz ayında Su isimli albümünü dinleyicileriyle buluşturdu. Bu albümde Hugh Marsh, Susheela Raman, Özcan Deniz, Sabahat Akkiraz, Dhafer Youssef, Ceza,
Göksel Baktagir gibi ünlü müzisyenlerle birlikte çalışan sanatçı, 2006'da Nefes ve 2007 yılında 800 albümlerini yayınladı.

Allen, Nefes albümüyle, World Music Chart Europe'un (Avrupa Dünya Müziği Listesi) 2006 yılı en iyi 150 albüm sıralamasında ikinci sırada yer almış ve albüm tüm dünyada büyük ses getirmiştir.