Karaçi, Pakistan - Şimdi 25 yaşında olan Nusrat Mochi, ebeveynlerinin değil kendisinin seçtiği bir kocayla yeni bir hayata başlamak için, ailesinin karşı çıkmasına rağmen baba evini terk etti. Ebeveynlerinin öfkesi o günden beri peşini bırakmadı. Mochi ile şimdi 27 yaşında olan kocası Abbas Bhatti, evlenmek için kaçtıktan sonra ölüm tehditlerinden kurtulmak için iki kez taşınmış. Ayrıca Mochi'nin ebeveynleri, kızlarını kaçırdığı gerekçesiyle Bhatti'ye dava açmış. İki çocuk annesi Mochi, küçük çocuğunu beşikte sallarken, "Annem ve babam umurumda değil. Beni öldürtmek için üzerime birisini yollayan insanları niye umursayayım ki?" diyor. Çiftin hikâyesi bazı kadınların, ülkede özgür iradeyle yapılan evlilik olarak bilinen yolu seçtiğinde yaşadığı çatışmaları gösteriyor. Aynı zamanda kadınların, Pakistan toplumunun en güçlü kurumlarından birine nasıl git gide artan oranda meydan okuduklarını da çarpıcı bir biçimde gözler önüne seriyor. Görücü usulü evlilik, Pakistan'da hâlâ en yaygın evlilik türü. Ama 2003 yılında kadınların herhangi bir vasi onayı olmadan evlenmesine izin veren bir yasa yürürlüğe girdi. Bu değişim, birçok kadının mahkemeleri ve yerel medyayı kullanarak özgürlük peşinde koşması için fırsat sağladı. Mochi'nin ebeveynleri, Karaçi'deki bir mahkemede açtıkları davayı Nisan'da kaybetmiş. Pakistan'da kadın hakları için faaliyet gösteren Aurat Vakfı'nın yöneticisi Mahnaz Rahman, "İşler değişiyor; daha cesur hale gelen ve sürekli atılım yapan kadınlar artık ölmekten korkmuyor. Kadınlar öldürüleceklerini bildikleri halde bu adımları atıyor, çünkü ebeveynlerinin değerlerine bağlı kalmak istemiyorlar. Onlar bu modern çağın kadınları" diyor. Rahman ebeveynlerinin seçtiği kocayı kabul etmeyen bir kızın önünde çok az seçenek olduğunu söylüyor. Kız başka biriyle evlenmek isterse, o kişiyle kaçmak zorunda. Ancak kız evi terk edince ailesinin namusunu lekelediği düşünülüyor. Ebeveynler çoğu kez kızlarının kaçırıldığına dair şikâyette bulunuyor. Polis genelde suçlanan adamın mallarına el koyuyor ve akrabalarını gözaltına alıyor. Haberle ilgili konuşmak istediğimiz Mochi'nin ebeveynlerine ulaşamadık. 2007'de gizlice evlenen çift, bir sonraki yıl kaçana dek Bhatti'nin para biriktirip ev bulabilmesi için beklemiş. Mochi'nin babası kısa süre sonra, ya kızını geri vermesi ya da bir miktar maddi tazminat ödemesi için Bhatti'nin babasını sıkıştırmaya başlamış. Aile en sonunda, Bhatti'yi fidye amacıyla insan kaçırdığı gerekçesiyle şikâyet etmiş. Mochi mahkemeye, düğün günü imzaladığı ve kendi isteğiyle evlendiğini belirttiği yeminli ifadeyi sunmuş. Kadınlar geleneksel evlilik kavramını yıkarak, kız kaçırma ve zina suçlamalarını savuşturmak için bu yeminli ifadeleri, "özgür iradeyle yapılan evlilik ilanı" adıyla yerel gazetelerde de yayınlatıyor. Rahman'a göre özgür iradeyle yapılan evliliklere yönelik yaptırımlar "kültürle ilişkili". Rahman'ın baktığı vakaların çoğunluğu, Sind eyaletinin kırsal ve yoksul bölgelerinden geliyor. The Express Tribune'un haberine göre yakın zamandaki bir vakada, Almas Khan ve Shamim Akhtar çifti Pencap'ın Çakval bölgesinde öldürüldü. Çiftin kaçmasının ardından, Akhtar'ın babası polise başvurarak kızının kaçırıldığını söylemiş. Akhtar ve kocası ile temas kuran aile, geri dönerlerse çifti affedeceklerini söylemiş. Teklifi kabul ederek geri dönen çift, silahla vurularak öldürülmüş ve cesetleri bir ağaca asılmış. Karo-kari adıyla bilinen bu tür cinayetler soruşturulsa bile, failler genelde hapis cezasından kurtuluyor. İslam ceza hukukuna göre kurbanların aile üyelerinin veya mirasçılarının failleri para karşılığında affetme hakkı var. Pakistan İnsan Hakları Komisyonu, 2011'de namus cinayetine kurban giden 943 kadından 219'unun, sevdikleriyle evlenmek istediği için öldürüldüğünü söylüyor. Bu gerçekler Mochi'yi kendi seçimini yapmaktan vazgeçirmemiş. Ailesi şimdi kocasından 200 bin rupi (2 bin 110 dolar) istiyor. Günde 200 rupi kazanan Bhatti yine de, "Aldığımız tüm kararlardan memnunuz" diyor.
MEGHAN DAVIDSON LADLY
