Dünyada uzun süredir tartışılan ve nihayetinde başta Almanya olmak üzere birçok gelişmiş ülkede fiilen uygulamaya geçen Endüstri 4.0, nam-ı diğer dördüncü sanayi devrimi Türkiye ekonomisinin de gündemine girdi. Bu devrim önümüzdeki 30 yıla ilişkin sanayideki tüm dinamikleri yeniden dizayn edecek. Özellikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bu konuda ciddi bir gayret sarf ediyor. Bakanlığa bağlı teşvik birimleri bir yandan sadece bu alana özel destekler çıkarmaya başlarken bir yandan da KOBİ'lerin yeni yatırımlarını bu sisteme uygun inşaa etmesi için uğraşıyor. Ancak gelinen noktada istenilen başarı elde edilmiş değil. Gerek bakanlık yetkilileri gerekse de KOBİ'ler henüz yolun başında olduğunun farkında. Yeni süreç, kendini güncellemeyen KOBİ'ler açısından epey sıkıntı yaratacak. Ancak 4.0'ın şifrelerini çözen KOBİ'lere küresel fırsatların kapıları ardına kadar açılacak. Ancak bu başarıya ulaşmak için öncelikle yeni devrimin ne anlama geldiğini tarihsel süreçleriyle birlikte doğru analiz etmek gerekiyor. Vurguladığımız üzere, endüstri 4.0, terim olarak dördüncü sanayi devrimi anlamına geliyor. Peki 'bundan önceki süreçler de neler oldu' derseniz şu kısa özeti yapmakta fayda var. Bilindiği üzere ilk sanayi devrimi su ve buhar gücü ile üretim mekanizmasının üzerine kuruldu. Bunu ikinci sanayi devrimi olan elektrik enerjisinin gelişmesi izledi. Daha sonrasında ise üçüncü sanayi devrimi olan dijital devrim gerçekleşti ve üretimde elektronik kullanımı arttı. Şimdi ise makinelerin kendi arasında insandan bağımsız olarak iletişim kurup üretim yapacağı döneme geçiyoruz. Buradan hareketle Türkiye gerçeğine geri döndüğümüzde KOBİ'lerimizin bu yapıya entegre bir yapıya geçmediği takdirde epey zorlanacağını söylemek kâhinlik olmaz. Buradan hareketle yeni nesil sanayi anlayışına geçişte KOBİ'lerin en fazla yaptıkları hatanın başında konuyu bir teknoloji yatırımı olarak görmeleri geldiğini vurgulamak gerek. Oysa 4.0 endüstri kavramı iş dünyası zihninde psikolojik bir devrimi de içeriyor. Ancak biliyoruz ki Türk KOBİ'leri, kısa bir zaman dilimi içinde şirket evliliklerini, Ar-Ge'yi, kurumsal ve finansal yönetim sistemlerini öğrenerek gelenekselliğin getirdiği yüklerden kurtuldular. Yeni süreçte de önemli başarıların elde edileceğinden şüphe yok.
KÜRESEL EKONOMİYİ DERİNDEN ETKİLEYECEK
4.0'ın dünya ekonomilerini ve siyasi geleceklerini etkilediği bir gerçek. Bu süreç, Çin'in başına çektiği Asya ülkelerinde önemli değişimleri beraberinde getirecek. Uzmanlara göre, Japonya, ABD, İngiltere, Almanya gibi küresel ekonomiler ile Asya ülkeleri arasında üretim politikaları yeniden dizayn olacak. Çünkü Endüstri 4.0 ile birlikte akıllı fabrikalar ile akıllı ürünlerin sayıları hızla artacak ve bu akıllı ürünler bir şekilde piyasaya girmeye başlayacak. Kaçınılmaz olarak, bu başka bir web tabanlı hizmetler için platformlar ile hareket edecek. Basit bir ifadeyle, Endüstri 4.0 senaryosunda yapılan akıllı ürünler fiziksel ve dijital servislerle akıllı servisler oluşturmak için birleştirilecek. Sonuç olarak bu gelişme, sanayi ve hizmet sektörleri arasındaki geleneksel bir köprü olacak. Örneğin Cep telefonundan verilen bir sipariş endüstri 4.0'da hiçbir insanın etkisi olmadan müşterinin kapısına kadar ulaşacak.
İNSAN VE ROBOTLAR BİR ARADA
Önümüzdeki yıllarda robot ve insan etkileşimiyle yeni bir üretim modeli oluşacak. Şirketler, geleceğin dijital fabrikalarını inşa etmek için bu birlikteliği de doğru ve güvenli inşa etmek zorunda. Bu kapsamda, insanlarla robotların bir arada çalışmasının ve yeni nesil uyum süreçlerinin gelişmesi önemli. Örneğin Hamburg'da bulunan Bosch Rexroth fabrikasında denenen pilot projede, ürünün kendisi, onu üreten makine ve takibini yapan insan faktörünün aynı iletişim dilini konuşması amaçlanıyor.
