Dershanelerin özel okullara dönüştürülmesi çalışması gerçekleşmeye başlayınca tartışma çok sertleşti. Özellikle cemaate mensup yayın organlarından hükümete yönelik ağır eleştiriler planlı bir şekilde yapılıyor. Biz de Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ile dershaneler konusunu ve eğitim sistemini konuştuk.
- Dershanelerin okullara dönüştürüleceği birkaç yıldan beri tartışılıyordu. Geçen hafta çok büyük tepkiler geldi. Tepkinin bu kadar fazla olmasının nedeni nedir?
- Bu 15-20 yıldır Türkiye'de konuşulan bir konuydu. AK Parti döneminde bu kararın konuşulması 2004 yılına kadar gidiyor. En son 2009 yılında hazırlanan 2010-2014 Eğitim Bakanlığı Strateji Belgesi'ne baktığınızda '2014 yılı sonu itibarı ile mevcut dershanelerin en az yüzde 70'i özel okula dönüştürülecektir' ibaresini görürsünüz. Bu stratejik bir karar. Buna istinaden daha sonra yapılan konuşmalar da dile getirilmiş, araştırmalar yapılmış, dershanelerin profili çıkarılmış, özel okul kriterleri ona göre tartışılmış.
- Kararın uygulamaya konulması sürpriz olarak nitelendirildi.
- Sürpriz değil. Bu konu daha önceki yasama döneminde TBMM kapanmadan önce gündeme gelmişti. 'Biz yeni yasama döneminde bu konuyu tartışacağız' demiştim. Dolayısıyla bizim açımızdan da kamuoyu açısından da sürpriz bir tarafı yok. Zaman Gazetesi'nin elinde bizim son olarak hazırladığımız, 'taslak metni' dediğimiz dosya vardı. Dershanelerin kapısına çok zecri tedbirlerle kilit vurulacağı, 12 Eylül'de bile yapılmayan uygulamalara hazırlanıldığı, okuma evlerine varıncaya kadar her türlü gönüllü faaliyetin yasaklanacağı, buna rağmen faaliyetlerine devam eden kurumlara astronomik para cezaları kesilebileceği gibi bir takım dezenformasyon bu yayınlarda yer aldı.
- Özel Dershaneler Birliği, açıklamasında, "Fırsat eşitliği sağlamak adına fırsat eşitsizliği sağlanacak" diyor.
- Yanlış bir tespit. Çok astronomik fiyatlarla öğrenci kabul eden, 5 kişilik sınıflarda özel eğitim veren dershaneler olduğu gibi 30-40 kişilik öğrenci ile daha düşük ücretle, hizmet veren, dershaneler var. Dolayısıyla dershaneler kendi içinde çok homojen ve iddia edildiği gibi sadece düşük gelir gruplarına hizmet eden standart kurumlar değil. Orada bir yanlışlık var. Mesela dershaneye talebin en yüksek olduğu 12. sınıfta bile, öğrencilerin yüzde 42'si dershaneye gidebilirken, yüzde 58'i hiç gidemiyor.
- Yapılan eleştirilerde, 'Eğitimin niteliği değiştirilince zaten dershaneler de ortadan kalkar' deniliyor.
- Uzun vadede bu tespit doğru. Nitekim biz bunun örneğini; en son Seviye Belirleme Sınavı'nı (SBS) kaldırdıktan ve öğrencileri tek bir sınava mahkum olmaktan kurtardıktan sonra gördük. Daha önce SBS varken dershaneye olan taleple, şimdi müfredata dayalı, sene içinde çocukların kendi okullarında, kendi yazılıları üzerinden değerlendirilmelerine ilişkin son düzenlemeyle birlikte o yaş grubundaki dershane talebi ciddi manada azaldı. Eğitim sisteminde ve sınav sisteminde yapılacak değişiklikle okulun merkeze oturması, okulun merkezi konumu güçlendikçe bu tür paralel kurumlara ihtiyacın azalacağını biz de biliyoruz. Onun için SBS kaldırıldı, müfredat öne çıkarıldı.
DERSHANELERDEN DESTEK
- Bu değişiklik biraz süre verilerek yapılsa...
- Evet, yapılan düzenleme de bunu rasyonel hale getiriyor. Bu bir süreç. O süreç tamamlanıncaya kadar, dershanelere diyoruz ki, özel okula dönüşebilme kabiliyeti olanlar dönüşsün. Olmayanlara da biz destek olalım.
- Nasıl destek olacaksınız?
- Geçiş döneminde en azından belli bir süre için, özel okul olma kriterlerinde bir hafifletme yapalım. Şu anki mevzuata göre özel okullarda aradığımız bahçe standardı mesela 100 metrekare ise, geçiş döneminde bunu aşağıya çekebiliriz. Bu geçişe hazırlanmakta olan kurumlara arsa, kredi, burslu öğrenci desteği verelim.
- Dershanelerin özel okullara dönüşmesi durumunda kalabalık sınıflardaki öğrenci sayısının kaça düşeceğini planlıyorsunuz?
- Kazanacağımız derslik 50 bin civarında olacak... Bu devlet okullarının derslikleri üzerindeki baskıyı ciddi olarak hafifletebilecek.
- Büyük kentlerde işe yarayacak herhalde?
- Özellikle İstanbul, İzmir, Mersin, Gaziantep gibi çok göç alan illerimizdeki derslik sıkıntısına bu tür bir katkı sağlar.
BENİM BAKAN OLARAK BİR POLEMİĞE GİRMEM ŞIK OLMAZ
- Dershanelerden size destek verenler var mı?
- Tabii ki var. Hatta bırakın soyut desteği, bizzat böyle bir uygulamayı kendileri başlatmış olan dershane zincirleri var. Dershanelerin özel okula dönüşme tartışması başladığı tarihten itibaren şimdi bizim açık lise modeli üzerinden yapmak istediğimizi kendi içlerinde yapmaya başlamış ve yapan dershaneler mevcut. Bu formül üzerinde okula dönüşmüş dershaneler var.
- Fetullah Gülen'in açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Benim Milli Eğitim Bakanı olarak böyle bir polemiğe girmem şık olmaz.
- Zaman gazetesinin eleştirileri?
- Zaman gazetesinin kuruluş aşamasında genel yayın danışmanlığını yapmış biri olarak, ben bu konuda daha özenli ve gazetecilik mesleğinin ilkelerine daha uygun bir üslup olsa iyi olurdu diye düşünüyorum. En azından şu kadarını beklemek sadece eski genel yayın danışmalarının değil, her vatandaşın hakkıdır. Bir konuda haber yaparken ilgili tarafa da sorulur.
