Saha
kenarında değişiklik tabelası her kalktığında, bir futbol maçının kaderi öyle veya böyle değişir. Oyuncu değişikliği sadece iki adamın yer değiştirmesi değildir zira. Senaryonun baştan yazılması, kartların yeniden karılmasıdır. Her değişiklik, o anda sahada olan oyuncuların bilinçaltına da birer mesaj taşır. Hoca ya "Saldırın" diyordur ya da "Skorun üzerine yatmaya bakın!" Bazı oyuncular 'süper yedek'tir... 1990'da Kamerun'un 'şanlı yürüyüşü'ne, sonradan girip attığı gollerle destek veren 38'lik Roger Milla ya da kulübeden geldiği 62 maça 18 gol sığdıran eski Liverpoollu David Fairclough gibi... Nöbetçi golcü Semih Şentürk gibi...
RADİKALLER...
Gün gelir bir teknik direktörün sıra dışı bir değişikliği, unutulmayacak sonuçlara zemin hazırlar. Tıpkı 1988-89 sezonu Federasyon Kupası maçında, Fenerbahçe hocası Veselinoviç'in yaptığı gibi. G.Saray önünde ilk yarıyı 3-0 geride kapatan takımdan, Oğuz Çetin gibi bir yıldızı çıkarıp yerine sert stoper Taygun'u alarak ve K.Şenol ile Müjdat'ı orta alana çekip 3-5-2'ye dönerek, tarihi geri dönüşün reçetesini yazmıştı Yugoslav hoca. Hollandalı van Gaal de, 2012 Dünya Kupası'nda, 119'uncu dakikada kalecisi Cillessen'in yerine Krul'u sokmuş, Krul'un kurtardığı penaltılar da yarı finali getirmişti. Her değişiklik bu denli radikal sonuçlar doğuracak diye bir kural yok elbet. Ya da oyuncu değişikliği ne zaman yapılmalı diye bir formül de... ABD'li işletme profesörü Bret Myers, işte bu 'zamanlama'ya kafa yormuş. Dört yıl önce, 2009-2010 sezonunda Almanya, İtalya, İngiltere ve İspanya'da toplam 1800 maçı mercek altına almış. Yetmemiş, 2010 Dünya Kupası'nı etüt etmiş.
58, 73, 79...
Onun tespitlerine göre, lk oyuncu değişikliği için en 'ideal' zaman 58'inci dakikadan önce. Bu sonuç vermezse ikinci değişikliğin 73, son değişikliğin ise 79'uncu dakika öncesi yapılması lazım. Myers'a göre bu zaman çizelgesine uyan takımların gol bulma şansı, yaklaşık iki kat artıyor. Myers, galip durumdaki takımlar içinse böyle bir çıkarıma ulaşamadığını belirtiyor. Sözün özü, ister tarihi değiştirsin, isterse fayda etmeden hafızalardan silinsin, oyuncu değişikliği bu oyunun en kritik parçalarından biri. Kahramanlar yaratan, kariyer değiştiren, bizatihi bir kariyer haline gelen, futbolun belki de en gizemli anı...
İKİ SÜPER YEDEK
DIETER MÜLER
Herkes iki yıl önceki efsane finalin bir tekrarını bekliyordu 76 Avrupa Şampiyonası'nda. Ama biraz aşırı özgüven biraz da futbolun cilvesi, Hollanda yarı finalde Çekoslovaklara kaybetti. Almanya ise benzer bir kâbusu Yugoslavlar önünde yaşıyordu. Son 11 dakikaya 2-1 geride giren Panzerler'de teknik adam Helmut Schön, son bir umut Köln'ün forveti Dieter Müller'i sürdü sahaya. Müller sadece saniyeler sonra eşitliği sağlayan golü attı. Uzatmada attığı iki golle de takımını finale taşıdı. Finalde de bir gole imza attı Müller. Ancak 2-2 bitip penaltılara kalan maçta Çekoslovakya, unutulmaz Panenka penaltısıyla kupaya uzandı. Müller ise bir gecede hatta sadece 40 dakikada tarihe geçti. Yarı final sonrası ülkesinde milli kahraman ilan edildi.
?OLE GUNAR SOLSKJAER
"Süper yedek olarak hatırlanmak istemiyorum" diyordu Norveçli golcü ama nafile... 'Bebek yüzlü katil' lakaplı Solskjaer, sayısız kereler kariyerinin neredeyse tamamını geçirdiği (1996-2007) Manchester United'ı ipten alan adam oldu. 1999'da Liverpool'u kupadan eledikleri son saniye golünü atarken ya da Kırmızı Şeytanlar için 100'üncü golüne imza koyarken de... Ama şüphesiz onu kariyerindeki en önemli an, 1999 Şampiyonlar Ligi finaliydi. 81'inci dakikada oyuna girdiğinde takımı, Bayern Münich önünde 1-0 mağluptu. Önce 90'ıncı dakikada beraberlik golünü attı Manchester. Sadece bir dakika sonra uzatma saniyelerinde gelen Solskjaer'in unutulmaz golü, tarihin en büyük geri dönüşlerinden birini yaşatmakla kalmıyor, Norveçli'nin adını 'süper yedekler' listesine kalın harflerle yazdırıyordu.
