İstanbul dünyanın önemli turizm merkezlerinden biri. Her yıl milyonlarca turist ağırlıyor... Memnun ayrılanların tekrar tekrar ziyaret ettiği ve her defasında yeni yerler keşfettiği uçsuz bucaksız bir metropol. İstanbul'un tarihi güzellikleri kadar Türk insanının misafirperverliği de turizme büyük bir katkı sağlıyor şüphesiz.
Tüm bu olumlu yönlerine karşın 2015 yılında 12 milyon 414 bin 279 olan turist sayısı, 2016 yılında 9 milyon 203 bin 987'ye düşmüş. Bir yıl içerisinde ilimiz ve ülkemiz üç milyonun üzerinde turist kaybına uğradı. Son yıllarda terör mağduru bir ülke olduğumuz için gelen turist sayısında bir düşüş oldu. Ama artık İstanbul Valiliği ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından bu düşüşe son verecek, dünyanın en kapsamlı emniyet-turizm projesi hayata geçirildi: Milyon Taşı Huzur İstanbul Turizm Güvenliği Projesi.
Proje kapsamında birkaç kişiden oluşan İstanbul Emniyet Müdürlüğü Turizm Şube Müdürlüğü personel sayısı, İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan'ın Turizm Şube Müdürü Murat Çetiner'e "İhtiyaçlarınızı bildirin, şubenizi büyütün" talimatıyla 100 kişiye ulaştı. Çok yakında bu sayı 200' e çıkacak.
Bu proje İstanbul turizmi için çok önemli. En küçüğünden en büyüğüne turistlerin bütün problemlerini bürokrasi sürecini beklemeden çözmeye yönelik atılmış çok büyük ve değerli bir adım. Üstelik tekrar altını çiziyorum dünyanın en kapsamlı turizm polisi söz konusu olan.
ARALARINA KARIŞTIK
Yolu Sultanahmet, Taksim ya da Ortaköy'den geçenler mutlaka turuncu-siyah renklerdeki, üzerinde İngilizce Tourism Police (Turizm Polisi) yazan kulübeleri fark etmiştir. Çok yakında bu kulübeler turistlerin çoğunlukta olduğu Adalar'dan Üsküdar'a farklı ilçelerde de olacak. Üstelik sütunlardan oluşan ve tarihimizi da yansıtan bir mimaride...
Haftanın yedi günü 24 saat görev yapan ve turistlerin güvenliğinden sağlık durumuna kadar her türlü alanda yardımcı olan bir birim söz konusu olan. Ben ilk kez Sultanahmet'te Ayasofya'nın yakınında keşfetmiştim turizm polisi kulübesini. Ardından Milyon Taşı Huzur İstanbul Projesi'ni öğrenince alkışlamakla kalmadım, gerekli izinleri alıp aralarına karıştım.
Turuncu-siyah kıyafetleri ve aynı renklerle giydirilmiş araçlarıyla epey sempatik görünüyorlardı. Sultanahmet'te trafiğe kapalı alanda yeleğimi üstüme geçirdim, düzen ve güvenliği sağlayan turizm polisleriyle birlikte asayiş berkemal mi diye Ginger üzerinde turlamaya başladım.
POP-STAR İLGİSİ
An itibariyle turizm polisleri dört ginger, beş flence, iki motosiklet, bir twizy ve bir smart araca sahip. Ben elbette elektrik enerjisiyle çalışan ve 'Ginger' olarak bilinen motoru seçtim turlamak için. Hani şu "Kimsenin düşme olasılığı yok" denilen ama eski ABD Başkanı George W. Bush'un 2003 yılında düştüğü iki tekerlekli aracı...
Beş dakikalık bir eğitimden sonra kullanmasını öğrendim hatta pek de keyif aldım. Ardından motosiklet, elektrikli araçlar ve arabalarla Sultanahmet'te turlamaya başladık. Gerek yerli halk gerek turistler şimdiden projeyi hem sevmiş hem sahip çıkmış. Daha 100 metre gitmeden bunu anlamak mümkün oldu. Turizm polislerine adeta pop star ilgisi vardı. Turistler ya bir şey sormak ya da fotoğraf çektirmek, genellikle de selfie yapmak için yolumuzu kesmeye başladı. Brezilyalısı, Faslısı, Avustralyalısı... Hepsi sarılıyor ve fotoğraf çektirmek istiyor. Turizm polisi kimdir, neler yapar, anlattıkça da daha içten sarılıyor ve dertlerini anlatmaya başlıyorlar. Elbette turizm polisleri de hemen onların sorunlarını çözmek için kolları sıvıyor.
RENKLERİN ANLAMI VAR
Turizm polislerinin kıyafetleri Faruk Saraç tasarımı. Turuncu, güven veren ve sempatik, siyah ise zarafeti simgelediği için bu renkler seçilmiş. Ülkemize gelen turist, muhatap olduğu polisten sıcak bir ilgi ve güler yüz gördüğü takdirde ülkemizden iyi intibalarla ayrılacak ve ülkesinde Türkiye'nin ve Türk halkının olumlu propagandasını yapacaktır felsefesiyle yola çıkılmış. Bu sebeple de birime seçilen polislerin davranışları, temsil kabiliyetleri kadar kılık kıyafetlerine de önem verilmiş.
YABANCI DİL ZORUNLU
Turizm polislerinin en önemli özelliklerinden biri iyi derecede yabancı dil konuşuyor olmaları. Hemen hemen hepsi İngilizce biliyor. Bunun dışına Almanca, Fransızca, İtalyanca ve farklı dillere hakim olanlar da var. Bu bölüme geçmek için pek çok başvuru varmış. Ama yabancı dil bilmek yeterli olmuyor. Türk polisini en iyi şekilde temsil eden, iletişim kabiliyeti yüksek kimseler mülakatlara alınıyor ve titiz bir eleme sonucu turizm polisi olmaya hak kazanıyor.
KAFİLELERE REFAKAT EDİYORLAR
Turizm polisleri özellikle riskli ülkelerden gelen kafilelere ülkemize adım attıkları andan, pasaporttan çıkana dek refakat ediyorlar. Örneğin Kızıl Ordu Korosu an ve an refakat ettikleri kafilelerden biri. Bindikleri aracın GBT'sinden tutun da gittikleri lokasyonlara ve onlara eşlik eden rehberlere kadar detaylı bir araştırma yapmışlar. Bu arada Rehberler Odası ile de işbirliği içerisindeler. Ve tercümana ihtiyaç duydukları anda onların desteğini de alıyorlar.
TURİST KAZIKLAMAYA SON
'Turist kazıklamak' maalesef dünyanın birçok turistik şehrinde olduğu gibi İstanbul'da da karşılaşılan bir durum. Ama bu da artık bu yeni projeyle son bulacak. Turizm polisi araştırma bölümü katalog çalışması yaparak turistleri dolandıran, onlardan fazla ücret, hesap alan işletmeler, taksiciler hakkında detaylı bir araştırma yapıyor. Bu konuyla ilgili katalog çalışması yapılmaya başlanmış ve işletmelere ciddi cezalar uygulanmış. Bir Avustralyalı turistten Beyoğlu'nda bir işletme 3 bin 250 Avustralya doları hesap alınca turist birime başvurmuş ve bu ücretin geri ödenmesi sağlanmış. Taksiciler konusunda da detaylı bir dosya ve katalog hazırlanmış. Sadece 'nitelikli dolandırıcılık' da değil, hanutçuluk, dilenciler gibi problemlerin aşılmasında da gerekli işlemleri başlatmışlar.
BROŞÜR DAĞITIYORLAR
Projenin en önemli ayaklarından biri de İngilizce hazırlanan ve turistlerin geliş noktalarında dağıtılan olan broşürler. İngilizce hazırlanan broşürlerde turistler görüş ve şikayetlerini de yazabiliyorlar. Bugüne dek pek çok geri dönüşüm almışlar ve bunları da bir bir değerlendiriyorlar. Ayrıca bir o kadar da teşekkür mesajı gelmiş. Turizm polisleri turistler ülkelerine gittikten sonra da İstanbul'da yaşadıkları sorunlarla ilgilenmeye ve onları bilgilendirmeye devam ediyorlar.
HASTANEYE EKİP YOLLAYIN
Benim bir günlük devriyem asayiş berkemal geçiyor. Taksim'de dili boğazına kaçan bir turist haberi geliyor ve hemen bir ekip oraya yönlendiriliyor. Bir de ülkesine dönmek üzere olan bir Avustralyalı turist hiç parası kalmadığı için ekibe başvuruyor. Ekip önce dolandırıldığını düşünüyor ama sadece parasının bittiğini öğrenince de onun havalimanına kadar ulaşımını temin ediyor. Kısacası turizm polisleri en küçüğünden en büyüğüne İstanbul'a gelen turistlerin her türlü problemiyle ilgileniyor. Bunun için de TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği), TÜROFED (Türkiye Otelciler Federasyonu), İRO (İstanbul Turist Rehberleri Odası) gibi paydaşlarla işbirliği yapıyor.
HATA YAPANA CEZA YAĞIYOR
Projenin tanıtıldığı günden bu yana; NYPD Müslüman Polisler Derneği'ne, Rus Aleksandrov Kızılordu Orkestrası'na, Moldova Misafir Heyeti'ne, Greifswald adlı gemideki turist heyetine ve Estonya Başsavcısı'na mihmandarlık yapıldı. İstanbul'da 11.126 GBT sorgulaması sonucu, 38 aranan şahıs yakalandı. 1985 hanutçuya 216.365 TL para cezası kesildi. Dördü trafikten men edilen ticari taksilere toplamda 16.329 TL para cezası uygulandı. Yapılan denetimler sonucu altı iş yeri kapatıldı, 1.277.074 TL para ceza kesildi. Ayrıca turistleri dolandıran iki kişi tutuklandı.
