Tuz kısıtlaması tiroide davetiye çıkarıyor!

WHO (World Health Organization/Dünya Sağlık Örgütü), nüfusunun yüzde 10'unundan fazlasında tiroit rahatsızlığı olan bölgeleri 'endemik guatr bölgeleri' olarak kabul ediyor. Türkiye de 'endemik guatr bölgesi' olarak görülüyor. Bu durumun ana nedenlerinden biri de; iyot yetersizliği...

CEYLAN FOTOĞRAFLARI İÇİN TIKLAYIN!

SOFRADA İYOTLU TUZ
İyot,tiroit hormonunun sentezi için çok önemlidir. Yiyeceklerden ve içeceklerden yeterli olarak alınmazsa, iyot yetersizliği oluşur. Bu da tiroidin, hormon yapmak için çok çalışmasına ve büyümesine yol açar. İyot; en kolay yoldan tuzla alınmaktadır. Bu nedenle şu sıralar restoranlarda tuz kullanımını kaldırmaya yönelik gerçekleştirilen kampanyalar, Türkiye için çok önemli sorunlar yaratabilir. 'Tiroid Kanserlerinin Şifreleri ve Guatr' kitabının yazarı Prof. Dr. Serdar Tezelman; tuzun hayatımızdaki önemini ve guatrdan korunma yollarını anlattı.
İyotlu tuzu kimler kullanmalı, kimler kullanmamalı?
Hepimiz soframızda mutlaka iyotlu tuz kullanmalıyız. Ancak iyotlu tuz; hipertirodi olarak tanımladığımız zehirli guatrın varlığında kullanılmamalıdır. Çünkü fazla iyot alımı, aşırı hormon sentezini tetikler. Zehirli guatr hastalarının; aldıkları vitaminlerde iyodür maddesinin olmamasına dikkat etmesi gerekir. Ayrıca nodüler (yumru) yapıdaki guatr vakalarında ve tiroit hormonu kullananlar da iyotlu tuz yerine kaya tuzu tercih edilmelidir. Hashimato hastalarına da iyotlu tuz kullanmaları tavsiye edilmez. Batılı ülkelerde iyotlu tuz kullanımı ile endemik guatr kaybolmuş, agresif tiroit kanserleri azalmıştır. Buna karşılık Hashimato tiroidinde artış görülmüştür. Ancak her şeye rağmen; iyotlu tuz kullanımı koruyucu hekimlik açısından önemli ve gereklidir.

ENFEKSİYON VE GUATR
Kış aylarında neden ağrılı guatr vakalarına daha sık rastlanıyor?
Gribal enfeksiyonları veya üst solunum yolları enfeksiyonlarını takiben; tiroit bezinde iri, ağrılı yumrular görülebilir. Tiroid bezini ağrıdan dolayı dokunarak muayene etmek pek mümkün değildir. Viral enfeksiyon sonucu tiroit bezinde sentez bozukluğu gelişir. Kandaki tiroit hormonları yükselirken, TSH değeri sıfıra kadar iner. Bu hastalarda; çarpıntı, terleme, yutkunma güçlüğü de görülür. Nabız dakikada 120-130'lara kadar yükselir. Sedimantasyon da artar. Bu arada hastanın tiroit sintigrafisinde de; tiroit bezi görüntü vermez, iyot alımının son derece düşük olduğu gözlemlenir. Tedavisi ise medikaldir; cerrahi tedavi uygulanmaz.

TANSİYON VE BÖBREK HASTASI TUZU KESSİN!
Böbrek Vakfı'nın yürüttüğü 'Tuzsuz Bir Hayat Kampanyası' gibi tuzun kaldırılmasına yönelik kampanyalar, yalnızca böbrek ve tansiyon hastalarına yönelik olmalıdır. Bu hastalıkları olmayanların; tuzu hayatlarından tamamen çıkarması tiroit sorunlarına neden olabilir.

BUĞDAY EKMEĞİ VE CEVİZ YİYİN!
Guatr ve tiroit kanserinden korunmada beslenme de önemli rol oynar. İşte tüketilmesi gerekli olan besinler:
Antioksidan içerdiği için sebze ve meyve çok fazla tüketilmelidir.
Selenyum yetmezliğinde tiroit hormonları yeterince çalışamaz. Buğday ekmeği selenyum içeriği bakımından çok zengindir. Bu nedenle beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tüketilmelidir. Selenyum içeren diğer gıdalar ise; ceviz, balık ve süt ürünleridir. Ancak aşırı miktarda selenyum takviyesinin de vücuda zararları vardır.

ÇİNKO EKSİKLİĞİ OLMAMALI!
Çinko eksikliği söz konusu olduğunda da tiroit sentezinde bozukluk gelişebilir. Kandaki hormon düzeylerinde azalma gözlenir. Bu nedenle kepekli ekmek, tavuk, kuru fasulye, lahana ve kuzu eti gibi çinko içeriği yüksek gıdaların yenilmesinde yarar var.

DENİZ TUZU KANDAKİ TUZA ÇOK BENZER
Deniz tuzu daha mı sağlıklı?
Deniz tuzu, sofra tuzunun aksine rafine edilmemiş ve doğal mineraller içeren tuzdur. Deniz tuzunun kimyasal bileşimi, insan kanındaki tuzla benzerlik taşır. Kaya tuzu da büyük parçalar şeklinde tuz madenlerinden çıkarılan ve rafine olmayan tuzdur. Ancak iyot profilaksisinde iyotlanmış tuz tercih edilir.
Guatr hastalıklarında stresin rolü var mı?
Stresin bağışıklık sistemini etkilediği bilinmektedir. Özellikle Basedow-Graves türü hipertiroidi hastalarında; hastalığın başlangıcından önce, ağır stres yaşandığı saptanmıştır. Yakın birinin kaybı veya boşanma gibi travmalardan sonra hastalık gözlenmiştir.

KORUNMAK İÇİN FLORÜRÜ YOĞUN SU İÇMEYİN!
Şikayeti olan hastaların kendi başına veya komşusuna dayanarak karar vermemesi, bir endokrinoloğa yani hormon hastalıklarıyla ilgilenen hekime başvurması gerekir. "Ayşe Hanım iyotlu tuz kullanıyor, bundan sonra ben de kullanayım" demek, sessiz seyreden olası zehirli guatrı tetikleyebilir. Mevcut olan hipertiroit tedavisinin gereksiz uzamasına veya başarısızlıkla sonuçlanmasına da sebep olabilir.

ÖKSÜRÜK ŞURUBUNA DİKKAT
Hipertiroidi ve hipotiroidi hastalıklarının tedavisi ise birbirinden çok farklıdır. Ayrıca kişiden kişiye de değişebilmektedir. Bu nedenle her hastalık veya fonksiyonel bozukluk durumunda, hekim kontrolü şarttır. Gereksiz yapılan işlemler veya bilinçsiz tedaviler vücudun metabolik dengelerini sarsar.
İyottan uzak durmaları gereken hipertiroidi hastalarının, kullandıkları öksürük şuruplarının içeriğine dikkat etmeleri gerekir. Çünkü bazı şuruplarda potasyum iyodür maddesi bulunmaktadır.
Guatrdan korunmak için florürce zengin olan suların daha az tüketilmesi çok önemlidir.