PSİKOLOJİ ÖNEMLİ
Psikolojik etkenler, boyun uzamasını etkiler mi?
Ergenlikte boy artışı ile psikolojik durum arasında açık bir ilişki vardır. Ağır psikolojik sorunlar, hormon salgılanmasını olumsuz etkiler. Anne-babanın kaybı veya boşanması, sınav stresi gibi durumlar; ergenliği başlatıcı hormonların yetersiz salgılanmasına yol açabilir. Bu durum da, boy kısalığına ve ergenliğe geç girmeye neden olabilir.
TEDAVİ EDİLMELİ
Çocuğun boyu uzamıyorsa, ne yapmak gerekir?
Boy artışı, direkt büyüme hormonuyla ilgilidir. Çocuk yaşıtlarından geri kalmaya başladığında; direkt olarak beslenme bozukluğu ve hormon eksikliği akla gelir. Büyüme hormonu eksikliği durumunda, tedaviye ne kadar erken başlanırsa, o kadar etkili sonuç alınır. Kızlarda meme gelişimi başlamadan, erkeklerde ise 13 yaşından önce tedavi uygulanmalıdır.
BOY UZATAN ÜRÜNLERİN BİLİMSEL DAYANAĞI YOK
Boy uzattığı iddiasıyla, gıda takviyesi olarak satılan maddeler ne kadar güvenilir?
Söz konusu ürünlerin içindeki maddeler; ekstra katkıya ihtiyaç duyulmayan mineral ve vitaminlerden oluşmaktadır. Bitkisel kaynaklı olduğu söylenenler ise yüksek miktarda doğal östrojen içerdiklerinden, çocukların büyüme kıkırdaklarının erken kapanmasına neden olabilirler. Bu nedenle normal beslenen ve beslenmeyi bozacak herhangi bir hastalığı olmayanlarda, doktor tavsiyesi dışında ek gıda desteğine ihtiyaç yoktur. Ayak tabanlığı şeklinde kullanılan ve boy uzattığı söylenen ürünlerin de yeterli ve güvenilir olduğuna dair bilimsel dayanaklar yoktur.
KEMİK YAŞI BÜYÜME POTANSİYELİNİ BELİRLİYOR
Boyu kısa olan her çocuk ve ergenden; el/el bileği röntgen filmi istenir. Bu bize, kemik yaşı olarak adlandırılan iskelet olgunlaşma derecesini gösterir. Kemik yaşı; boy kısalıklarında, uzun boylulukta, ergenlik değerlendirmesinde, büyüme potansiyelinin ve ulaşılacak son boyun belirlenmesinde yararlıdır. Ergenlik bulgularının başlamasında; takvim yaşından çok, kemik yaşı belirleyicidir. Kemik yaşı 10-11 olan kızlarda ve 12-13 olan erkeklerde; ergenliğin başlaması gerekir. Eğer ergenlikte kemik yaşı, takvim yaşından geriyse, boy daha çok uzar. Kemik yaşı, çocuğun takvim yaşından ileri ise boy uzamasının daha az olacağını varsayabiliriz. Ancak kemik yaşındaki gecikme ya da ileri gitme derecesinin, fizyolojik değişkenlikten mi yoksa patolojik durumlardan mı kaynaklandığının tespit edilmesi gerekir.