Çocuk Sağlığı ve Çocuk Alerjisi Uzmanı Prof. Dr. Yonca Tabak, çocuklarda astım hastalığı ve tedavisi ile ilgili bilgiler verdi...
Çocuklarda astım şikayeti hangi belirtilerle ortaya çıkar?
Çocuklarda görülen astım; kriz şeklinde öksürük, göğüste hırıltı, hışırtı ya da nefes darlığı belirtileri ile seyreden bir hastalıktır. Genellikle gece sabaha karşı gelen öksürük, çocuğu uykudan uyandıracak kadar şiddetlidir.
Çocuklar astımdan nasıl etkilenir?
Astımı olan birçok çocuk, hareket ettiğinde öksürdüğü için fiziksel aktiviteleri kısıtlanmış olur. Aktivitesi kısıtlanan çocuk kilo almaya başlar ve kilo, astım sorununu çoğu zaman kötüleştirir. Gece öksürük ve nefes darlığı belirtileri arttığı için uyuyamayan çocuğun, çoğu zaman okul başarısı da düşer.
YÜZDE 90'I ALERJİK
Çocuk büyüdükçe astım geçer mi?
Çocuklarda astım yüzde 90 alerjik kökenlidir. Bu nedenle alerjik bronşit ile çocuk astımı eş anlamlı kullanılır. Hastalık ilk belirtisini genellikle ilk 6 yaş içinde gösterir. Bu yaşlarda astım tanısı konan çocukların yaklaşık yarısı ergenliğe geldiğinde hastalığı atlatır.
Peki hangi çocuklar hastalığı büyüdükçe atlatır, hangileri atlatamaz?
Alerjik olan astım büyüdükçe geçmez. Alerjisi testlerle kanıtlanmış astım bronşitli çocukların sadece yarısı 18 yaşında bir süre sahte iyilik hali yaşarlar. Ancak bu iyilik hali genellikle geçicidir. Altta yatan alerji devam ettiği sürece ergenlikte hastalığı atlattığı düşünülen çocukların büyük bir kısmı 30'lu yaşlarda yeniden astım atakları geçirmeye başlarlar. Yaş ilerledikçe saman nezlesi de bu tabloya eklenebilir.
Astım hastalığı nasıl tedavi edilir?
Çocuklarda ve erişkinlerde astım çok düşük dozlu kortizonlu ilaçlar ile tedavi edilir. Ancak kortizonlu ilaçlar alerjik astımı ortadan kaldırmaz, sadece baskılar. Kortizonlu ilaçlara mutlaka çocuk alerjisi uzmanı kontrolünde başlanıp kesilmelidir. Erken ve zamansız kesilen sprey kortizonlar; çocuğun atak geçirmesine ve daha fazla kortizonu damardan almasına neden olur. Kortizonlu ilacın kesilmesi için önce alerji sorununun dilaltı aşı yöntemi ile kökten çözülmesi gerekir. Gerek çocuklarda gerekse erişkinlerde alerjik astım sıklıkla alerjik nezle ile birlikte görülür. Alerji ne tek başına bronşları ne de tek başına üst solunum yolunu tutar. Hava yolu bir bütün olarak alerjiden etkilenir.
ALERJİK ASTIMIN DÖRT DÖRTLÜK TEDAVİSİ NASIL OLUR?
1-Çevre düzenlemesi: Alerjiyi kontrol etmenin en önemli yolu; alerji olunan maddeden mümkün olduğunca uzak durmaktır. Ayrıca çocuğa sigarasız bir ortam sağlamak ve kimyasalları yaşamından mümkün olduğunca uzaklaştırmak gerekir.
2-İlaç tedavisi: Alerjik astımı olan çocukların ilk planda, hızlı etki eden sprey ilaçlarla atak geçirmeyecekleri hale getirilmesi gerekir. Bu ilaçlar çok düşük doz, kana karışmayan kortizon içerir. İlaçların başlanıp kesilme kararı alerji uzmanınca verilmelidir.
3-Reflü kontrolü: Astım, doğası gereği çocuklarda yüzde 80 mide başı gevşekliği ile seyreder. Mideden yukarı soluk borusuna ve akciğerlere kaçan mide asidi, astımı kötüleştirir. Bu nedenle reflüyü artırıcı kakaolu çikolata, kek ve benzeri gıdalardan kaçınmak gerekir. Ayrıca gece yatmadan önce en az iki saat süt de dahil olmak üzere çocuğa hiçbir şey verilmemeli.
4-Dilaltı Aşı Tedavisi: Bağışıklık sistemini, saptığı alerjik yoldan normal rotasına oturtabilecek tek tedavi yöntemi şu anda damla şeklindeki aşı tedavisidir. Damla aşı tedavisi; evde aileler tarafından uygulanan, çok etkili ve güvenli bir yöntemdir. Haftada en az dört gün ekmeğe emdirilen alerjik madde dilaltına uygulanır. Bu uygulama en az üç yıl, en fazla beş yıl süre ile çocuk alerjisi uzmanı kontrolünde sürdürülür.
KORTİZON TEDAVİSİ ÇÖZÜM DEĞİL
Alerjik astım, büyüyünce atlatılamaz.
Kortizonlu astım ilaçları hastalığı ortadan kaldırmaz.
Alerjik astım, burundan başlayıp akciğerlere uzanan genel alerjinin bir parçasıdır.
Alerji tedavi edilmeden çocuk astımı geçmez.
Alerji tedavisinin ilk basamağı, alerjik olunan maddeden uzak durmaktır.
Dilaltı damla aşılar alerji için kökten çözümdür.
