İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zeki Karagülle; sağlıklı su içmek için dikkat edilmesi gerekenleri anlattı...
En sağlıklı su hangisi?
Bir su paketlenip tüketime sunuluyorsa, sağlıklı olmak zorundadır. En ideali, suyun cam ambalajda saklanmasıdır ama polikarbon ile pet ambalajlar; kullanım ve taşıma kolaylığı sağlar. Su; damacanadan cam şişeye boşaltılarak kullanılmalı. Açılan pet şişe ise o gün içinde bitirilmeli. Ayrıca güneşte bırakılmamalı.
Suyun kaynağı mı sağlıksız, yoksa damacanalar mı?
Maden suları ve kaynak sular yeraltında temiz olarak bulunur. Suyun çıkarılmasının uluslararası kritelerleri var. Türkiye'deki düzenlemeler bu kriterlere uygun. Paketlenme, şişelenme ve depolanma dönemlerinde de suyun temiz kalması gerekir.
STANDARTLARA UYGUN
Damacana suları hakkında pek çok haber çıkıyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Bir suyun mikrobiyolojik açıdan temiz sayılması için; şişelendikten sonra ilk 12 saat içinde de temiz çıkması gerekir. Altı ay sonra piyasadan bir numuneyi alıp ölçtüğünüzde temiz çıkmazsa; bu, o firmanın suyunun kalitesiz olduğunu göstermez. Altı ay içerisinde o suyun başına ne geldiğini gösterir.
Suyun bize gelmeden önce ne kadar ve hangi şartlarda bekletildiğini nasıl anlayabiliriz?
Öncelikle damacananın yıpranmamış, temiz ve saydam olması gerekir. Tabii ki suyun bulanık olmaması, içinde yüzen parçacıklar ve yosun gibi yabancı maddelerin bulunmaması lazım.
Damacana suyunu aldıktan hemen sonra tüketmeli miyiz?
Damaca açıldıktan sonra maksimum bir hafta içinde tüketilmeli. Hiçbir şekilde ağzı açık bırakılmamalı, eğer pompa ya da su çeşmesi kullanılıyorsa, bunların arada (en az ayda bir) temizliği ve bakımları yapılmalı.
Damacana suyu içmek hastalıklara sebep olabilir mi?
Türkiye'de damacana suyundan kayda geçmiş bilinen bir salgın yok. Bu suların uluslararası standartları var ve bu standartlar ülkemizde de geçerli. Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmeliklerde bunlar belirlenmiş durumda.
Siz musluk suyu içiyor musunuz?
Hayır, musluk suyu içmiyorum. Arıtma cihazları her derde deva gibi pazarlanıyor ama doğru değil. Arıtma cihazları, bakımı yapılmazsa mikrop yuvasına dönebilir. Aslında Türkiye'nin arıtma cihazlarına ihtiyacı yok.
ŞEHİR SUYU TEMİZ OLMALI
Damacana suyunu içmeden önce kaynatmak sağlıklı mı?
Damacana suyunu alıp kaynatmak son derece anlamsız. Su kaynatıldığında içindeki kalsiyum, magnezyum ve karbonat kirece dönüşüp çöküyor ve su mineralli yapısını kaybediyor.
Peki, siz suyunuzu nereden satın alıyorsunuz?
Dışarıda pet şişelerden, evde ise damacanadan su içiyorum. Çünkü bir marka, damacana üretiyorsa; tüm yasal süreçlerden ve Sağlık Bakanlığı'nın kontrolünden geçmiş demektir. Şehir suyunu sağlıklı şekilde insanlara ulaştırmak da belediyenin görevi olmalıdır.
Günde ne kadar su içiyorsunuz?
Günde 4.5 litre sıvı tüketiyorum. Bunun 1.5 litresi maden suyu, 1.5 litresi ise doğal kaynak suyu. Meşrubat türü içecekler tüketmiyorum. Sabah kalkar kalkmaz yarım litre maden suyu içerim. Çünkü maden suyu; mideyi tok tutup sindirimi destekler. O anki zevkime göre ayranmaden suyu, meyve suyumaden suyu karışımı ve 1 litre de çay içiyorum. Ayrıca şalgam suyu da tüketiyorum.
SERİNLEMEK İÇİN VÜCUDUNUZU ISLATIN
'Zayıflamak için bol su için' deniyor ama su içmek zayıflatmaz; sağlıklı yaşama nedenidir.
Midenin ısısı 38 derecedir. Sıcaklarda serinlemek için buzlu su içildiğinde, midenin ısısı yükselir ve bu bir süre sonra size terleme olarak geri döner. En doğrusu ılık su içmektir. Sıcaklardan bunaldıysanız; ilk gördüğünüz soğuk suya sarılmak yerine vücudun uç bölgelerine su dökün. Bu su da ılık olmalıdır.
GÜNE ENERJİK BAŞLAYABİLİRSİNİZ
Yetişkin birinin toplam ağırlığının yüzde 70'i sudur. Terle ve nefesle kaybedilen suyu da eklersek, günde en az 2 litre su kaybederiz. Bunun yarım litresi, günlük besinlerle de alınabilir. En az bir 1.5 litre su içmemiz şarttır.
Maden suyu bebeklikten yaşlılığa kadar her yaşta içilebilir. Bebekler için anne sütü; vazgeçilmez bir besin ve sıvı kaynağıdır. Bebekler ek gıdalara geçtikleri zaman mamalarının maden suyuyla hazırlanması sağlık açısından daha iyi olur.
Spordan önce ve sonra içilen maden suyu; vücudun su kaybını önler. Özellikle çalışan kişiler, güne maden suyuyla başlamalılar. Böylece daha dinç ve enerjik olabilirler.
