Zayıf ya da kilolu pek çok kişi için gaz ve şişkinlik önemli bir sorun. Gün boyu karın ve çevresinde ağrı ile seyreden gaz ve şişkinlik; yediğiniz yiyeceklere bağlı olabilir. Avustralya Beslenme ve Diyetetik Birliği; bağırsaklarda fermantasyona uğrayan şeker alkolleri ve bazı karbonhidrat türlerini liste halinde yayınladı. Size vereceğim bu listeye bakıp bağırsaklarınızda oluşan gaz ve şişkinliğe neden olan yiyecekleri tespit edebilirsiniz. Listede yer alan karbonhidratlı besinleri yedikten sonra bağırsaklarınızda kasılma, ağrı, gaz, şişkinlik, kramp ve ishal oluşuyorsa; yediklerinizi tekrar gözden geçirmelisiniz. Ancak şunu unutmayın; mide ve bağırsaklarda oluşan gaz, şişkinlik ve hazımsızlık gibi sorunlar aşırı yemeye, besinleri iyi çiğnememeye, hızlı yemeye ve çok yağlı yemeye bağlı olarak da gelişebilir. Bu nedenle kilo probleminize bağlı oluşan hazımsızlıkla; şeker alkolü, laktoz intoleransı veya fruktoza karşı bir hassasiyeti iyi ayırt etmek gerekiyor. Ancak bunu belirleyecek herhangi bir test olmadığı için, yiyecekleri deneme yanılma yolu ile günlük beslenmenizden çıkararak bulmanız gerekiyor. İşte klinik sorun oluşturan yiyecekler:
OLİGOSAKKARİTLERİ SİNDİREMEYENLER:
Fruktooligosakkarit veya galaktooligosakkaritler; besinlerde doğal olarak bulunan karbonhidrat çeşitleridir. Bu tür karbonhidrat kaynağı yiyecekleri yedikten sonraki 4-10 saat içinde, bağırsakların küçük bir kısmında bu maddeleri parçalayan enzimler yoksa; gaz ve şişkinlik oluşur. Özellikle hassas bağırsak sendromu hastaları bu yiyeceklere aşırı duyarlı olurlar. Bu durumda yapmanız gereken şey; bu besinleri diyet listenizden uzaklaştırmaktır. Bu yiyecekleri tüketmezseniz ilk 24 saat içinde klinik sorun da ortadan kalkacaktır. Enginar, kuşkonmaz, turp, Brüksel lahanası, brokoli, lahana, rezene, sarımsak, pırasa, bakla, soğan, bezelye, buğday, arpa, çavdar, yeşil mercimek, nohut, elma, armut ve kavun; bu tarz yiyeceklerdir.
ŞEKER ALKOLLERİNİ SİNDİREMEYENLER:
Şeker alkolünü sindiremeyen kişilerde besinlerin emilimi yavaştır. Bu da bağırsaklarda kramp, gaz, şişkinlik ve ishal gibi rahatsızlıklara neden olur. Şeker alkolü içeren yiyecekler, yendikten iki saat sonra yan etki gösterirler. Şeker alkolleri içeren besinler arasında; elma, kayısı, kiraz, armut, nektarin, şeftali, erik, karpuz, avokado, karnabahar, mantar ve bezelye bulunur. Ayrıca sorbitol, mannitol ve ksilitol içeren besinler de şeker alkolleri içerir. Bu yiyecekleri beslenmenizden çıkardığınızda, ilk 12 saat içinde rahatladığınızı hissedersiniz.
FRUKTOZU SİNDİREMEYENLER:
Fruktoz; çay şekeri ve bazı meyvelerde yüksek oranda bulunur. Eğer fruktoza karşı sindirim probleminiz varsa, ishal ve gaz şikayetleri yaşarsınız. Kiraz, mango, armut, karpuz, kuşkonmaz, enginar, nişastası yüksek bezelye ve mısır şurubu; beslenmenizde olmaması gereken yiyecekler arasındadır.
LAKTOZU SİNDİREMEYENLER:
Laktoz süt şekeridir. Laktaz ise laktozu bağırsaklarda parçalayan bir enzimdir. Laktaz eksikliği ya da az çalışması sonucunda; süt ve süt ürünleri tüketildiğinde gaz, şişkinlik ve ishal gibi sorunlar yaşanabilir. Laktazın çalışma düzeyine göre bu yan etkilerin şiddeti de değişir. Süt, yoğurt, dondurma, sütlü tatlı ve yumuşak peynirler yiyince şikayetler açığa çıkar. Bu nedenle hassasiyet yapan yiyecekleri; yoğurt, kefir veya sert peynirler ile değiştirmek gerekir.
HAFTANIN BİLİMSEL NOTU
Avrupa
Gastroenteroloji Birliği, kilolu kişilerin zayıflamak için başvurdukları besin intolerans testlerinin; gluten konusunda 'bilimsel bir kanıt' olmadığı için uygulanmaması konusunda toplumu bilinçlendirme kararı aldı. Besin intolerans testi yapılmış ve testin sonucunda glutene hassasiyeti belirlenmiş şişman kişilere yapılan testin doğruluğunu kontrol etmek için yapılan bağırsak biyopsileri değerlendirildiğinde; glutene karşı bir intoleransları olmadığı görüldü. Gastroenteroloji Birliği; gluten ile kilo alma arasında herhangi bir bağın olmadığını bildirdi. Ayrıca şişman kişilerin zayıflarken buğday ve unla hazırlanmış birçok besini sağlıklı olmalarına rağmen beslenmelerinden tamamen çıkarmaya bağlı kalori azaltma ile zayıfladıklarını belirtti. Avrupa Gastroenteroloji Çalışma Grubu; gluten intoleransının ciddi bir bağırsak hastalığı olduğunu, bu hastaların, buğday gibi bazı tohumların protein kısmında yer alan gluteni tolere edemediğini açıkladı. Ayrıca bağırsağın hareketinin bozulduğunu, sonuç olarak zarar gören ince bağırsağın gerekli besinleri ememediğini belirtti. Uzmanlara göre; teşhis için kullanılması gereken en doğru test, endoskopi ve ince bağırsak biyopsisidir. Gluten intoleransı olan kişiler kilo alamaz, yani malnütrüsyon riskleri yüksektir. Ayrıca bu kişilerde güçsüzlük, iştahsızlık, kilo kaybı, ishal ve abdominal kramplar sık karşılaşılan semptomlar arasındadır.
SAĞLIK İYİLEŞTİRİCİ FORMÜL
Hazımsızlık
, hızlı ve fazla yemeye bağlı şişkinlik ve gaz probleminiz varsa, çözümü de kolay. Size kendi geliştirdiğim, 'Mide ve Bağırsak Detoks Çayı' tarifimi kullanmanızı öneririm. Ağır yediğiniz bir öğün ardından, bu çaydan büyük bir su bardağı kadar sıcak içmeniz; gaz, midede yanma ve şişkinlik sıkıntınızdan kurtarır.
MALZEMELER
1/4 çay kaşığı rezene
1/4 çay kaşığı kimyon tohumu
1/4 çay kaşığı kekik
1/4 çay kaşığı karanfil
1/4 dilim limon
YAPILIŞI
Rezene
, kimyon tohumu, kekik ve karanfili; 500 ml. sıcak suyun içine atarak beş dakika demleyin. Daha sonra süzün ve limon dilimi ekleyin. Mide ve bağırsak detoksunuz içime hazır.
