Hızlı kilo alma problemi çağımızın önemli hastalığı olarak karşımıza çıkıyor. Aslında kilo almak çoğu kişi için çok kolay ama kilo vermek gerçekten zordur. Her insanın vücut yapısı, yaşı, cinsiyeti ve fiziksel aktivite durumuna göre ihtiyacı olan enerji miktarı farklıdır. Kilo almamak için vücudun ihtiyacından daha fazla kalori içeren yiyecek tüketmemek, vermek için ise ihtiyaçtan daha düşük kalorili beslenmek ve hareket etmek gereklidir. Aksi takdirde kilo almak kaçınılmazdır. Mevsim değişiklikleri de kilo vermeyi zorlaştırabilir. Acıbadem Maslak Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Turanlı Vardarer sorularımızı yanıtladı...
Mevsim değişiklikleri ve cinsiyet kilo vermede etkili mi?
Mevsim değişiklikleri kişilerin gerek beslenme, gerekse hareketlilik durumlarında değişikliklere neden olduğu için kilo almada ve vermedeki zorluklarda etkili olur. Kadınların hormonal yapıları nedeniyle vücutları yağlanmaya daha fazla müsaittir. Aynı zamanda kadınların yapısal olarak kas oranlarının erkeklere göre daha düşük olması bazal metabolik hızının yavaş olmasına sebep olur. Bu nedenle kadınlar erkeklere göre daha yavaş kilo verir.
SEYAHATLER KİLO ALDIRIYOR
Yazın kilo vermek neden zordur?
Havaların çok sıcak olması insanlarda halsizliğe, tembelliğe ve daha az hareket etmeye neden olur, bu durum enerji harcamasını azaltır.
Yaza girmeden önce kilo vermek için çoğu kişinin uyguladığı bir diyet ve egzersiz programı vardır. Kilo verilmiştir fakat yaz geldiğinde yapılan bu uygulamalar kesilip eskisi gibi, hatta daha fazla yemek yeme ve hareketsizlik hızlı kilo alımına neden olur.
Günlerin çok uzun olması yemek yeme ve atıştırma sürelerini de uzatır, toplamda yüksek kalori tüketilir.
Bu dönem seyahatlerin, tatillerin, davet ve organizasyonların çok olduğu bir dönemdir, bu durum yediğimiz yiyeceklerin kontrolünü kaybetmemize neden olur.
Sıcak hava nedeniyle serinlemek için kalorisi yüksek soğuk ve tatlı içecekler, dondurma, meyveler; yaz döneminin vazgeçilmezleri olarak hayatımızda yer alır.
Kışın kilo vermek neden yazdan çok daha zordur?
Havanın çok soğuk olması vücut ısısını koruma ihtiyacını doğurur, bu nedenle vücut yağlanmayı artırır. Bir başka deyişle soğuğa karşı yağlı doku ile koruma kalkanı oluşturur.
Kış günlerinin neden olduğu depresif ruh hali nedeniyle daha az fiziksel aktivite yapılır ve daha çok uyunur.
Karanlık kış günleri kişileri depresyona meyilli hale getirir, bu durum daha fazla karbonhidratlı yiyecek tüketme eğilimi yaratır.
Bu dönemde susama daha az olduğu için su alımı azalır. Onun yerini sıcak, kalorisi yüksek kremalı ve tatlı içecekler alır ve fazlaca tüketilmesi kalori alımını yükseltir.
Ev toplantıları ve kapalı mekan gezileri daha fazla atıştırma yapılmasına neden olur.
BOL SU İÇMEK ÇOK ÖNEMLİ
Kilo vermeyi zorlaştıran nedenler nelerdir?
Genetik yapı olarak şişmanlığa yatkın olmak.
Yaşın ilerlemesi. 35 yaşından sonra bazal metabolizma hızında yavaşlama başlar.
Sürekli kilo alıp vermek. Çok düşük kalorili diyet yapmak metabolizmanın çalışmasını olumsuz yönde etkiler.
İnsülin direnci, tiroid bezi çalışmasındaki bozukluklar gibi metabolik hastalıklar kilo vermeyi zorlaştırır.
Düzensiz yemek yeme fazla kalori alımına ve vücut çalışmasının yavaşlamasına neden olur.
Stres nedeniyle yeme davranışlarının etkilenmesi ve fazla yemeye meyilli olmak kilo vermeyi etkiler.
Yeterli su içmemek metabolizma çalışmasını olumsuz etkiler.
Yeterli miktarda posalı yiyecek tüketilmemesi nedeniyle bağırsakların düzenli çalışmaması kilo vermeyi zorlaştırır.
Masa başı oturarak çalışma, devamlı araba kullanma, hareketsiz şehir yaşamı kilo verme ve alma konusuyla direkt ilişkilidir.
AYDA ORTALAMA 4 KİLO VERECEK ŞEKİLDE PLANLAYIN
Bazı kişiler daha zor kilo verir, bunun nedenleri nelerdir?
Eğer kişiler kilo vermekte zorlanıyorsa; metabolik bir hastalıkları, kansızlığı, insülin direnci, tiroid çalışmaması gibi rahatsızlıkları olabilir. Bu durumda mutlaka doktora gidip sorunun nereden kaynaklandığını bulmaya çalışmalı ve tedavi olmalıdırlar. Zayıflama diyeti yapmak sıkıntılı bir süreçtir. Bu nedenle aslında doğru olan; sağlıklı ve doğru beslenme şeklini benimseyerek sık kilo alıp verme sorunundan kurtulmaktır. Verilmesi gereken fazla kilo varsa, bunun için ayda ortalama dört kilo verilecek şekilde beslenmenin planlanması en uygunudur. Kilolar verildikten sonra dikkatli olunmalıdır.
EĞER EGZERSİZ YAPMAZSANIZ KİLOLAR GERİ GELİR
Verilen kiloları korumanın yolu nedir?
Zayıflama programı ile kilo vermek oldukça zahmetli bir iştir. Bu kadar emekten sonra kilo almak vücudunuza ihanet etmektir çünkü; kilo alıp vermek sağlığı etkiler. Bu nedenle kilo verdikten sonra eskiden yaptığınız yeme alışkanlıklarına asla geri dönmemeli, egzersizinizi ihmal etmemelisiniz. Çünkü zayıfladıktan sonra vücudunuzun enerji ihtiyacı kilolu olduğunuz döneme göre daha azdır, dolayısıyla fazla aldığınız her kalori size kilo olarak geri döner. Bu nedenle egzersiz, kilo korumada çok daha önemli hale gelir. Yeterli su içmeye, az ve sık olarak düzenli beslenmeye dikkat etmelisiniz.
REGL DÖNEMİ TARTIYI ETKİLER
Kadınların regl dönemleri kilo vermelerini etkiliyor mu?
Kadınların regl dönemleri kilo verme sürecini etkiler. Çoğu kadın bu dönem öncesinde ödem dediğimiz sıvı toplanması sorunu yaşar. Bu ödem tartıda iki-üç kilo kadar fazlalık olarak gözükebilir. Ama regl dönemi sonrası bu sıvı dengesizliği normale döner.
FAZLA KALORİYE GEREK YOK
Hamilelik döneminden sonra nasıl kilo verilir?
Emzirme döneminde alınan kiloların çoğu verilir. Emzirmek ile spor yapmış kadar enerji harcanır. Anneler kilo veremiyorlarsa nedeni sütleri fazla olsun diye şekerli ve karbonhidratlı yiyecekleri aşırı miktarda tüketmeleridir. Oysa anne sütünün yeterli olması, yeterli sıvı alımıyla doğru orantılıdır.
