Kanserle savaşta hücre tedavileri, kök hücre uygulamaları, aşılar ve gen terapileri giderek daha fazla önem kazanmaya başlıyor. Özellikle de bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yönelik bir tür aşı tedavisi olan 'immünoterapi', büyük umut vâdediyor; hatta geleceğin kanser tedavisi olarak görülüyor. Çünkü immünoterapide, tümörü yok etmek için hastanın kendi veya başka bir insanın bağışıklık sistemi hücreleri kullanılıyor, yani vücut içinde tümörlere karşı adeta bir savaş başlatılıyor. Kanserde immünoterapi, hücre tedavisi, kök hücre nakilleri ve gen terapisi dendiğinde dünyada akla gelen ilk isimlerden biri olan İsrailli bilimadamı Prof. Dr. Shimon Slavin; Uluslararası Hücre Terapisi ve Kanser İmmünoterapi Merkezi Bilimsel ve Medikal Direktörü. Prof. Dr. Shimon Slavin, geçtiğimiz günlerde Anadolu Sağlık Merkezi'nde 'Hücresel Tedavi ve Kanserde İmmünoterapi' konulu bir konferans verdi. Konferansta sadece SABAH Gazetesi vardı. Prof. Dr. Shimon Slavin, sorularımızı yanıtladı...
TÜM TÜRLERDE ETKİLİ
İmmünoterapi nasıl bir tedavi yöntemi?
İmmünoterapide amaç; kanser hastasının bağışıklık sistemini harekete geçirerek, bağışıklık sistemi hücrelerinin kansere karşı savaşmasını sağlamak. Yani bu aşılama sayesinde vücut içinde kansere karşı bir savaş başlatmış oluyoruz. Normalde bağışıklık sistemimiz bizi her türlü zararlı maddelerden, zararlı hücrelerden, bakterilerden, virüslerden, yani vücudumuza karşı her türlü tehditten korur. Kanser hücrelerini baskılayarak bizi aslında kanserden de korur. Ancak bağışıklık sistemimiz zarar görür ya da zayıflarsa, bu zararlı faktörlere karşı savunmasız kalırız. Dolayısıyla kansere yakalanma riskimiz de çok yükselir.
Bağışıklık sistemimiz kanserden bizi nasıl koruyor?
Normalde bağışıklık sistemi hücreleri, vücutta kanser hücresi oluştuğunda onu tanıyıp yok ediyor. Ancak bağışıklık sistemi zayıflar ya da şaşırarak kanser hücresini tanımaz hale gelirse ve onu yok edemezse, o zaman bu tek kanser hücresi hızla çoğalmaya başlar. İmmünoterapide biz kanserle savaşmak için işte bu bağışıklık sistemi hücrelerini kullanıyoruz. İmmünoterapinin en önemli avantajı ise şu: Kemoterapi ve radyoterapi tedavileriyle yok edilemeyen ya da küçültülemeyen inatçı tümörlerde bile immünoterapi etkili oluyor ve bu inatçı tümörleri yok edebiliyor. Çünkü immünoterapide amaç, tümöre saldırmak ve onu yok etmek.
İmmünoterapi; kemoterapi ve radyoterapinin yerini alabilir mi?
Bunu söylemek zor. Şimdilik immünoterapi bu tedavilere ek olarak uygulanan bir tedavi. Ancak ek olarak uygulandığında bile hastalara büyük faydası var.
Bağışıklık sistemi hücrelerini nasıl harekete geçiriyorsunuz?
Dışarıdan birtakım ilaçlar veriyoruz. Ancak bu, kemoterapi ilaçları değil. Bunlar kandaki lenfositleri harekete geçiren ilaçlar. Ayrıca kanser hücrelerini bloke eden, onları etkisiz hale getiren ilaçlar da kullanıyoruz. Yani hem kanser hücrelerini etkisiz hale getiriyoruz, hem de onları yok etmek için savaşması gereken bağışıklık sistemi hücrelerini harekete geçiriyoruz.
İmmünoterapi ne zaman uygulanıyor?
Kanser hastalarında ne kadar erken uygulanırsa o kadar iyi. İlk geleneksel kanser tedavisinden sonra uygulamak en uygunu.
Hangi kanserlerde etkili?
Ben bütün kanserlerde immünoterapi uyguluyorum. Özellikle de kan kanserlerinde çok etkili. Çünkü kan kanserlerinde tümör hareketli bir şekilde kanda dolaşıyor, sabit durmuyor. Sabit duran tümörler bazen bir kaya gibi sert oluyor, onları parçalamak zor oluyor. Dolayısıyla metastaz yapmış, vücuda yayılmış sabit tümörleri yok etmek çok daha zor.
SON EVREDE ETKİLİ OLMUYOR
Bir hastaya kaç kez immünoterapi uygulanması gerekiyor?
Bu, her hastada değişir. Her hastanın tümör tipi farklı. Bazı hastalarda altı ay boyunca iki haftada bir aşılama yapmamız gerekiyor. Ancak altı ay boyunca hastanın kliniğe gelmesi gerekmiyor. Örneğin ilk enjeksiyonu biz yapıyoruz daha sonra aşıyı kendisine veriyoruz, nasıl uygulayacağını öğretiyoruz, evde kendisi yapıyor. Tıpkı diyabet hastalarının insülin iğneleri gibi. Hastanın durumuna göre tedavinin dozu ve süresi değişiyor. Ancak burada erken tanı çok önemli. Hasta, kanserin son evrelerinde gelirse immünoterapi işe yaramaz.
Gelecekte kanser hastalığı tamamen yok olacak mı?
Kanser üzerine dünya çapında çok ciddi bilimsel çalışmalar yapılıyor. Dolayısıyla kansere er geç çare ve kesin bir tedavi bulunacak. Ben öğrenciyken pek çok kanser türünün tedavisi yoktu, insanlar ölüyordu. Oysa şimdi bunları tedavi edebiliyoruz. Bence bu konuda gelişmeler olacak. Çalışmalar belki yavaş ilerliyor ama er ya da geç kansere çare bulunacak.
'ANKARALI HASTAM İYİLEŞTİ, ŞU AN BİR BANKADA MÜDÜR OLARAK ÇALIŞIYOR'
Şimdiye kadar immünoterapi yöntemiyle ne kadar hasta tedavi ettiniz?
Yaklaşık 30 yıl önce immünoterapi uyguladığımız bir çocuk bugün hâlâ sağlıklı bir şekilde hayatta. Ben immünoterapi ve hücre tedavileriyle 30 yılı aşkın bir süredir kanser tedavisi uyguluyorum. Binlerce kanser hastasını tedavi etim. Dünya çapından binlerce hasta geliyor kliniğimize. Japonya, Kanada, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Amerika ve tüm Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünyanın her yanından hastalarım var. Türkiye'den de çok hastam var. Özellikle de Ankaralı bir hastamı hiç unutmam. Kan kanseriydi. İmmünoterapi uyguladık ve 10 yıldır hastalığı nüksetmedi. Şu an bir bankada müdür olarak çalışıyor. Hastalarımın sağlıklı olduklarını öğrenince mutluluğum kat kat artıyor.
ANGELİNA'YA İMMÜNOTERAPİ YAPILABİLİRDİ
Sizce meme kanseri açısından risk altında olan Angelina Jolie immünoterapi mi yaptırsaydı?
Kesinlikle! İki memesini de, meme kanserinden korunmak için aldırdı. Bence immünoterapi yaptırması daha uygun olurdu. Bu tedavinin ne kadar işe yaradığını görmek için bu konuda çok çalışma yapılması gerekir. Ancak immünoterapi çok güvenilir bir tedavi şekli. Yan etkileri yok denecek kadar az. Özellikle yüksek riskli hastalarda kanser vücutta oluşmadan bunu hücre tedavileriyle önlemeliyiz. Eminim, pek çok bilimadamı bana karşı çıkacaktır. Çünkü immünoterapinin, hücre tedavilerinin hastalığı önlediğine dair kanıt olması gerekiyor. Benim şimdilik kanıtım yok.
AŞI OLARAK KANSERDEN KORUNMALIYIZ
İmmünoterapi kanseri önlemek için kullanılıyor mu?
Kanserde aşı ve hücre tedavileri hastalık oluştuktan sonra uygulanıyor. Ancak bence kanser açışından yüksek risk altında olan kişiler; genetik yatkınlığı olan kişiler tedaviye kansere yakalanmadan başlamalılar. İmmünoterapiyi önleyici tedavi olarak henüz kullanmadım, bu konuda bir kanıtım da yok ama bana çok mantıklı geliyor. Kanseri önlemede başarılı olacağını düşünüyorum. Nasıl kızamık olmayı beklemeden aşı olarak bu hastalığı önlüyorsak, kanser olmayı da beklemeden bunun aşıyla önlenmesi gerektiğine inanıyorum.
