Yazın en önemli aksesuvarı, hiç kuşkusuz güneş gözlükleri... Yeditepe Üniversitesi Göz Hastalıkları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nden Prof. Dr. Ilgaz Yalvaç, güneş gözlüğü kullanımı ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
Pahalı her gözlük, kaliteli demek midir?
Kaliteli bir güneş gözlüğü mutlaka 'UV ışığını engelleyici' özellikte olmalıdır. Bu özelliği olmayan güneş gözlüğü sadece fazla ışığın geçmesini engeller. Ancak bu engelleme hiçbir fayda sağlamaz, aksine zarar verir. Çünkü renkli cam takıldığında göz bebeği küçülmez. Böylece zararlı ultraviyole ışını göz içine bol miktarda girer. Kaliteli bir güneş gözlüğünün kalite ve UV blokaj belgeli olması gerekir.
Ucuz gözlükleri neden kullanmamalıyız?
UV ışığını engelleyici özellikte olmayan güneş gözlüğü, zararlı UV ışınının göz içine bol miktarda girmesine yol açarak ciddi göz hastalıklarına yol açabilir.
KATARAKTA SEBEP OLABİLİR
Yanlış güneş gözlüğü gözümüze ne gibi zararlar verebilir?
UV engelleyici özelliği olmayıp sadece koyu renkli camları olan güneş gözlükler katarakt ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu riskini artırır.
Gözlüğün aynalı veya polarize camlı olması ekstra koruma sağlayabilir mi?
Aynalı camlar göze gelen ışığın bir kısmını geri yansıttıkları için özellikle şiddetli ışıklı ortamlarda (deniz ve kayak yaparken) tercih edilebilir. Aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte UV blokaj oranını etkilememektedir. Birçok kaliteli gözlük camı polarize lenslere sahiptir. UV koruması yapmamasına karşın yansıma ve parıltıyı engellediğinden görüş rahatlığı sağlar. Özellikle parlak ışık altında dış mekanlarda çalışan kişiler için çok uygun bir seçimdir. Polarize camlar da özellikle su ya da kar yüzeyinden yansıyan ışınları etkili olarak azalttıkları için özellikle deniz kenarında, kayak yaparken ve otomobil kullanırken tercih edilebilir. Polarize cam özelliğinin normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan, hem de etkili ultraviyole blokajı yapabilen camlar daha emniyetlidirler ve iyi bir görüş konforu sağlarlar. Gözlük camı rengi ile camın içindeki UV koruması arasında hiçbir ilişki yoktur.
KIRILMAYAN SERT PLASTİK OLMALI
Çocuklara güneş gözlüğü seçerken neye dikkat etmeliyiz?
Çocuklarda güneş gözlüğü camının rengi çok koyu olmamalı ve UV koruması yeterli olmalıdır. Camın cinsi sert ve kolay kırılabilir materyallerden tercih edilmemelidir. Çerçeve yüzün yapısına uygun olmalı, burun ve kulaklar silikon yastıklar ile desteklenmelidir. Güneş gözlüğü şapka ile beraber kullanılmalıdır.
Sahte güneş gözlüğü takmaktansa hiç takmamak daha mı iyi?
Sahte gözlük takmaktansa hiç takmamak daha iyidir. Sadece görünen ışığı kesen ama UV ışınlarına karşı bir blokaj sağlamayan güneş gözlükleri, gözün kendini doğal yolla koruma özelliğini devre dışı bırakır. Gözbebeği, güneş gözlüğünün sağladığı karanlık ortamda iyice açılacağından, görünmeyen UV ışınları açık gözbebeğinden içeri çok fazla oranda girer. Bu nedenle, UV filtresi olmayan sahte güneş gözlükleri kullanılmamalıdır.
DOĞRU BİLDİĞİMİZ YANLIŞLAR
UV koruması, gözlüğün renginin koyuluğu ile değil yapım maddesi ile ilgilidir. Renklendirme oranı, sadece ışığın şiddetini azaltarak görme konforu sağlar.
Polarize camlar parlamayı keser fakat UV ışınlara karşı koruyuculuğu yoktur.
Gözlükleri giysilerin ucuyla temizlemek, çantaya ya da cebe gelişigüzel atmak sıklıkla yapılan yanlışların başında gelir. Bu hatalar cam üzerinde mikro çizikler oluşmasına neden olur. Gözle görülmeyen bu çizilmeler zaman içinde görme kalitesini bozar.
Gözlüğün kullanılmadığı zamanlarda orijinal kutusunda saklanması, temizliğinin ise akan su, sabun veya ürünle birlikte verilen mikrofiber bez ile yapılması gerekir
Kontakt lens kullanan kişilerin, lensleri UV filtreli dahi olsa üzerine güneş gözlüğü takmaları gerekir. Güneş gözlükleri, kontakt lens kullanıcılarının sıklıkla karşılaştığı gözlerde kuruma sorununa karşı koruma sağlar.
Güneşin çok yoğun olduğu ortamlarda güneş gözlüğü ile beraber mutlaka siperli şapka desteği ile beraber güneş ışınlarının istenmeyen etkilerinden gözümüzü korumalıyız.
KALİTELİ GÜNEŞ GÖZLÜĞÜNÜ NASIL TANIRIZ?
Güneş gözlüklerinin mutlaka UV ya da morötesi ışınları kestiğine dair bir sertifikası olmalı.
Gözlüğü taktığınızda etrafı bulanık görmemelisiniz ve detaylar kaybolmamalı.
Kaliteli güneş gözlüklerinde güvenilir tescil belgesi olmalı.
Gözlük alırken camların boyama ve mika olup olmadığına, camda çizik, kabarcık ve eğrilik bulunup bulunmadığına dikkat edilmeli.
Kaliteyi anlamanın bir başka yolu da gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanmaktır. Bu durumda numarasız bir güneş gözlüğünü hareket ettirdiğinizde görüntü hareket etmez. Gözlüğü hafifçe yukarı aşağı, sağa sola hareket ettirdiğinizde bu çizgide oynama ya da kırılmalar oluyorsa o gözlük uygun değil demektir.
Güneş gözlüğümüz, gözlerimizi yan ve üstlerden veya yansıma ile aşağıdan gelen güneş ışınlarına karşı koruyacak bir büyüklüğe sahip olmalı ve yüz yapımıza uygun olarak seçilmelidir. Yüze tam oturmayan gözlükler gözümüzü yan kısımlardan sızan zararlı güneş ışınlarına maruz bırakır.
Otomobil kullanırken görüş alanını kapamaması için ince saplı gözlükler tercih edilmeli.
Diğer önemli faktör, cam rengi ve koyuluğudur. Camın renginin ve koyuluğunun UV blokaj derecesiyle herhangi bir ilişkisi yoktur. Avrupa standartlarına göre kullanılan gözlük camı renginin, trafik işaretlerinin ve sinyallerinin renklerini algılamakta yanıltıcı etki oluşturmaması gerekir.
