Dünyada hayati kayıp nedenleri arasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırayı alan kanser, anormal hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve yayılmasıyla ortaya çıkıyor. Kanserle karşı karşıya kalmadan alınması gereken tedbirlerin başında ise dengeli ve sağlıklı beslenme geliyor. Medikal Onkoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Halit Karaca, kanserle mücadelede doğru beslenmenin önemi hakkında bilgi verdi.
ÜLKEMİZDE HER YIL 150 BİN KİŞİ KANSERLE TANIŞIYOR
Batı toplumlarında her yıl 250-350 kişiden biri kanserle yüz yüze gelmektedir. 60 yaşın üzerindeki insanlarda ise kanser sıklığı daha da artmakta ve her 300 kişiden 5'i bu hastalıktan etkilenmektedir. Ülkemizde ise her yıl 150 bin kişinin kansere yakalandığı tahmin edilmektedir. Son yıllarda kanserden korunmak için neler yapılması gerektiği ve nelerin kanserojen olabileceği en popüler sağlık konusudur. Bu derece ciddi bir sağlık probleminin nedenlerini ortaya koymak ve korunmak yani hastalık ortaya çıkmadan önlemini almak dünya çapında bir sağlık politikası olmuştur. Genetik faktörler, sigara, çevre kirliliği ve yanlış beslenmenin kansere etkisi olduğu bilinmektedir.
DENGESİZ BESLENMEK KANSERE DAVETİYEDİR
Yapılan araştırmalarda kanser oluşumunun beslenme ile ilgisinin % 35 oranında olduğu belirlenmiştir. İnsanların yaşamını devam ettirebilmeleri için 50'ye yakın besin öğesine ihtiyacı bulunmaktadır. Vücudun büyümesi ve yenilenmesi için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birinin yeteri kadar alınmasına, yeterli ve dengeli beslenme denilmektedir. Gerektiğinden fazla alınan besinler ise dengesiz beslenme ve şişmanlığa neden olmaktadır. Bu durumun kanser, kalp damar hastalıkları, diyabet ve gut gibi hastalıkların oluşumunda rolü büyüktür. Aslında besinler bir yandan kanser yapıcı, diğer yandan kanser önleyici maddeleri içermektedir.
SOFRANIZDAN ZARARLI BESİNLERİ UZAKLAŞTIRIN
Yanlış pişirme ve saklama işlemleri nedeniyle zararlı maddeler ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı beslenme alışkanlığının kazanılması ve bazı besinler için uygun pişirme yöntemleri uygulanması durumunda, zararlı kimyasal maddelerin vücutta kanser yapıcı etkileri önlenebilmektedir. Yağda kızartılmış, tuzlanmış, tütsülenmiş besinler ile nitrit, nitrat eklenmiş besinler ve ateşe çok yakın pişirilmiş kebapların kanser riskini artırdığı bilinmektedir. Beslenme konusunda mevsim sebze ve meyveleri ile kuruyemişlerin, tahıllar ve hayvansal besinlerin (yumurta, yağsız peynir, çökelek, yoğurt) ise kanser riskini azalttığı yapılan araştırmalarda belirlenmiştir.
KANSERDEN KORUNMAK İÇİN
1. Yeterli ve dengeli beslenilmeli, öğünlerde 4 besin grubundan yiyeceklerin yer aldığı dengeli menüler hazırlanmalıdır.
2. Günde en az 5 porsiyon sebze veya meyve tüketilmelidir. En az 2 porsiyonu yeşil yapraklı sebzeler veya portakal, limon gibi turunçgiller olmalıdır.
3. Rafine tahıllar ve saf şeker yerine, tam taneli tahıllar tercih edilmelidir.
4. Her gün kırmızı et yenmemeli; balık, tavuk, sebze ve kuru baklagiller dönüşümlü tüketilmelidir.
5. Mangal ve ızgarada yanmış etlerden uzak durulmalıdır.
6. Yağ alımının azaltılması için yemekler az yağla pişirilmeli, et yemekleri yağ eklenmeden kendi yağları ile pişirilmeli, kızartma, kavurma gibi pişirme yöntemleri yerine; haşlama, ızgara, fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
7. Salam sosis gibi işlenmiş et ürünleri ile hazır soslar tüketilmemelidir.
8. Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
9. Yeşilçay, brokoli, domates, kırmızıbiber, ceviz, kivi gibi kansere karşı koruyucu olduğu bilinen gıda ve içecekler tüketilmelidir.
Kaynak: İHA
