DÜNYADA ÖNEMLİ BİR SAĞLIK SORUNU
Dr. Özkara, iyot eksikliğinin dünyada 100'den fazla ülkede ciddi bir sağlık sorunu olup yetişkinlerde guatrdan meme kanserine kadar pek çok hastalığa, çocuklarda ise büyüme ve gelişme geriliğine neden olduğunu belirtti ve şunları söyledi:
"İnsan vücudundaki iyotun yüzde 60'ı tiroid bezinde depolanır. Metabolizma hızını ayarlayan ve zihinsel gelişmemizde önemli rol oynayan tiroid hormonları iyottan yapılır. Bu nedenle iyot, anne karnından itibaren başlayarak özellikle bebeklik ve çocukluk döneminde sonrasında ise yetişkin dönemde ve hamilelikte oldukça önemli bir elementtir. İyot aynı zamanda toksinlerin vücuttan atılmasında ve çeşitli minerallerin vücuda faydalı hale gelmesinde, vücudun enerji seviyesinin düzenlenmesinde, cilt, saç ve tırnak sağlığında, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde, üreme sistemi sağlığında, memede fibrokist oluşumundan korunmada ve kanserden korunmada da rol alır. Dünya Sağlık Örgütüne göre (WHO) günlük iyot ihtiyacı yaşamın ilk yılında 50 mikrogram/gün, 1-7 yaş arası günlük 90 mikrogram, 7-12 yaş arası günlük 120 mikrogram, 12 yaş sonrası ve yetişkinlerde günlük 150 mikrogram, hamilelerde ise günlük 200 mikrogramdır."
KİLO ARTIŞI VE UNUTKANLIĞA NEDEN OLUYOR
İyot eksikliğinin erken evrede belirti vermediğini söyleyen Dr. Özkara belirtilerin hipotiroidi geliştikten sonra ortaya çıktığını açıkladı ve şunları söyledi:
"Halsizlik, yorgunluk, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, ciltte kalınlaşma, kilo artışı, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, kabızlık, soğuğa karşı tahammülsüzlük, adet düzensizliği, saç ve tırnaklarda kırılma, depresyon, zihinsel gelişim zorluğu, algıda azalma, guatr, gebe kalmada güçlük."
İYOTUN ANA KAYNAĞI SOFRA TUZU
Vücutta bulunan iyodun yüzde 90'ının gıda, yüzde 10'unun ise su yolu ile alındığını belirten Dr. Özkara, iyotun mide ve bağırsağın üst bölümlerinden emildiğini belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Beslenmedeki ana iyot kaynağı sofra tuzudur. Bunun dışında kabuklu deniz canlılarında, mezgit, somon, ringa balığı, deniz levreği, dip balıklarında, peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerinde, yumurta, sarımsak, lima fasulyesi, pazı, sakız kabağı, susam, soya fasulyesi ve ıspanakta bulunur.
Bununla birlikte lahana, karnabahar, Brüksel lahanası, şalgam ve turp gibi sebzeler, tiroid bezinde iyot taşınmasını engelleyerek iyot yetersizliğine neden olabilirler ve bu nedenle kontrollü tüketilmelidirler."
ANNE KARNINDA İYOT EKSİKLİĞİ CÜCELİĞE NEDEN OLABİLİR
İyot eksikliğinin başta çocuklarda zekâ geriliği, büyüme geriliği, guatr, tiroid nodülü ve hipotiroidiye neden olduğunu da söyleyen Dr. Özkara, neden olduğu diğer hastalıkları da şöyle sıraladı:
"Hamilelik sırasında yeterli iyot alınmaması düşük, ölü doğum, erken ve düşük ağırlıklı doğum, bebekte zekâ geriliği, bebekte sağırlık, dilsizlik, şaşılık, cücelik, guatr ve bebek ölüm hızında artışa neden olabilir. Yetersiz iyot alımı tiroid bezinde büyümeye (Guatr) neden olur, tiroid hormonu üretimi azalır ve hipotroidi bulguları ortaya çıkar. İyot eksikliği çocuklarda nörolojik, psikolojik ve entelektüel sorunlara yol açıp zekâ geriliğine neden olabilir. Anne karnındayken yetersiz iyot alımı cücelik veya okul çağında büyüme geriliği gibi sorunlara neden olabilir. İyot eksikliği olan kişilerde tiroid bezi beslenme dışı kaynaklardan daha fazla iyot aldığı için bu kişilerde tiroid kanseri riski de daha yüksektir."
TUZU EN FAZLA 1 KİLOLUK PAKETLERDE ALIN
İyot eksikliğini önlemek için iyotlu sofra tuzu kullanılması gerektiğini de belirten Dr. Özkara tedavisini de şöyle anlattı:
"İyotlu tuz ışık, ısı ve nemden etkilendiği için renkli ve kapaklı kaplarda, dolap içinde ve kuru ortamda saklanmalı, evinize en fazla 1 kiloluk paketlerde tuz satın alın. Tuz yemek piştikten sonra veya sofrada ilave edilmelidir. 1 gram iyotlu tuzdaki iyot oranı yaklaşık 70 mikrogramdır yani günde 2 gram tuz tüketimi ile günlük iyot ihtiyacı karşılanmış olur. Balık ve kabuklu deniz canlıları gibi yüksek oranda iyot içeren yiyecekler, süt, yumurta, et gibi gıdaların düzenli kullanılması iyot eksikliğini önler. İyotlu tuz kullanımına ilave olarak ekmeğe, şekere iyot eklenmesi, içme sularının iyotlanması da iyot eksikliği gelişmesini önlemeye yardımcı olur. İyot eksikliğini önlemeye yarayan bu önlemlerin yetersiz kalıp hastalık geliştiği durumlarda iyot içeren tablet ve damlara ile tedavi uygulanır. Ancak bu tedaviler mutlaka doktor kontrolünde yapılmalıdır çünkü iyot fazlalığına bağlı da şikâyetler ve hastalıklar gelişebilmektedir."
