ABD'nin en saygın eğitim kurumlarından Harvard Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, her gün kırmızı et yemenin erken ölüm riskini artırdığını ortaya çıkardı. 120 bin denek üzerinde yapılan ve 30 yıldan fazla süren araştırma, kırmızı et tüketiminin başta kanser ve kalp krizi riskini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada 37 bin 698 erkek 22 yıl boyunca gözlenirken, 83 bin 644 kadın 28 yıl boyunca izlendi. JAMA isimli tıp dergisinde yayımlanan araştırmaya göre her gün salam, sosis ve jambon gibi işlenmiş et tüketenlerde erken ölüm riski yüzde 20, işlenmemiş et tüketenlerde ise yüzde 13 artıyor. Günlük tüketilen et miktarını 42 grama düşürmenin, erkeklerde 10, kadınlarda ise 13 erken ölümden birini engelleyebileceği ifade edildi.
BEYAZ ETTE RİSK YOK
Araştırma, beyaz etin ölüm riskini düşürebildiğini de gösterdi. Düzenli olarak balık tüketenlerin ölüm riskinin yüzde 7, kümes hayvanları tüketenlerin yüzde 14 oranında düştüğü görüldü. Yüksek oranda doymamış yağ içeren kırmızı et yerine, kümes hayvanları, balık, sebze ve tam tahıllı gıdalar tüketmek erken ölüm riskini yüzde 20 azaltıyor. Araştırmacılar kırmızı et tüketenlerin aynı zamanda daha fazla sigara içtikleri, aşırı kilolu oldukları ve egzersiz yapmadıkları için de sağlıksız olduğunu belirtti. Araştırmanın başında bulunan Doktor Frank, "Günde 70 gram kırmızı et tüketilmesini öneren hükümet ve sağlık otoritelerinin açıklamalarını gözden geçirmeleri gerekiyor. Kırmızı eti günlük beslenmemizin bir parçası olmaktan çıkarıp ara sıra tüketilen bir besin haline getirmeliyiz" diye konuştu.
Çok seviyorsanız haftada bir kırmızı et yiyin
Prof. Dr. Ziya Mocan / Metabolizma Hastalıkları Uzmanı: Kırmızı eti fazla tüketenlerde koroner kalp hastalıkları daha fazla olmaktadır. Bu damar sertliği, kırmızı et tarafından alınan yüksek kolesterol oranlarıyla orantılıdır. Bu çalışma yüksek kolesterolün sağlık açısından zararlı olduğunun bir göstergesidir. Yüksek miktarda kırmızı et yiyenlerde özellikle barbekü yiyenlerde yanmış etin ve kömür dumanının kanserojen etkisi de birlikte rol oynayabilir. Bu da yanmış etlerin kanserojen etkisini göstermektedir. Sebze yerine et tüketenlerin bağırsak sistemlerinin az çalışması nedeniyle kalın bağırsak kanserine yatkınlıkları fazla olur. Kırmızı et tüketenlerde ürik asit miktarı kanda yükselir. Bu da gut hastalığı ve böbrek hastalıklarına yol açabilir. Bunların hepsi risk faktörleridir. Kırmızı etin haftada bir tüketilmesini öneriyorum. 50 yaşın üstündekilerde haftada birden fazla kırmızı et tüketilmesi sağlıkları açısından sakıncalıdır.
Damarı yaşlandırıyor
Uzm. Dr. Ayça Kaya/ Metabolizma Hastalıkları Uzmanı: Kırmızı et yediğimiz zaman vücuda doymuş yağ giriyor. Bunların damar üzerinde birikici etkisi oluyor ve damarı yaşlanmaya itiyor. Damarlar yaşlandığı zaman, vücudumuz damarlarla çevrili olduğu için, hücrelerin içine kan gitmesi azalıyor. Serbest radikaller vücutta birikiyor ve serbest radikaller tam temizlenemediği için kanser, kalp hastalıkları gibi hastalıklara zemin hazırlıyor. Özellikle işlenmiş etlerde içine bir de ayrıca katkı maddesi girdiği için, renk maddeleri ve yağ oranları fazla olduğundan zararlı etki beş katına çıkıyor. Özellikle işlenmiş etleri yerken taze sıkılmış portakal suyu, greyfurt suyu veya maydonoz gibi C vitamini ile beraber tüketmek etkiyi azaltıyor. Ayda birden fazla tüketmemek lazım. Kırmızı et tüketilirken yağsız tarafından yenmeli. Kırmızı et hiç yenmediğinde B12 ve demir eksikliği ortaya çıkıyor. Bu da sinir sistemini etkiliyor. Haftada iki veya üç kez 100'er gramı geçmeyecek en yağsız şekilde tüketilebilir.
Yediğimiz etin türü de önemli
Dr. Ender Saraç: Azı karar çoğu zarardır. Her gün günde 100 gr civarı ve üstü kırmızı et yiyen bir kişi eğer, egzersiz yapmıyorsa, alkol ve karbonhidrat tüketiyorsa, sigara içiyorsa, stresliyse, genetiğinde hastalık varsa ve özellikle de HDL (iyi kolesterol) düşükse çok dikkatli olmalı. Kalp krizi, yüksek tansiyon, beyin kanaması riski artıyor. Çünkü kanın akışkanlığını azaltıp pıhtılaşmasını artırıyor. Etin hangi sıklıkta ve ne kadar tüketildiği, nasıl piştiği, nasıl bir hayvanın eti olduğu çok önemli. Ot, kekik gibi doğal yemler yiyen, temiz havada dolaşan hayvanın eti mi yeniliyor yoksa GDO'lu yem ve gıdalarla beslenmiş, hiç hareket etmeyen, suni ortamda yüksek antibiyotiğe maruz kalmış hayvanın eti mi tüketiliyor? Bu çok önemli. Yediğimiz eti hak etme ve hazmetme kapasitemiz de önemli. Zencefil, zerdeçal, kekik, kimyon gibi baharatlarla, zeytinyağlı yemekler veya salata ile yediğimiz et sağlıklıdır. Ama yağlı pide veya pilav ile yemek kolesterol ve trigliseridi artırır. Et, sağlık için gereklidir. Yağı alınıp ayıklanmak ve aşırı ateşe maruz kalmamak şartıyla gençlerde haftada üç, orta yaşta haftada iki ve 50 yaşın üzerinde haftada bir gün kuzu eti tüketilmesini sağlığa yararlı buluyorum.
