Geçtiğimiz 7 Ekim 2013 tarihinde Dünya Mimarlık Günü kutlandı.
Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) 7 Ekim 2013'de kutlanan Dünya Mimarlık Günü temasını "Mimarlık bir kültürdür" (Culture-Architecture) olarak belirlemişti. UIA bu tema ile UNESCO'nun Çin'de taslağı hazırlanan "Sürdürülebilir Kalkınma Politikalarının Kalbine Kültürü Yerleştirmek" bildirisine katkıda bulunmayı amaçlamıştı. İşte bu kapsamda; Mimarlık ve kültür arasındaki ilişki şöyle tanımlanmıştı: "Mimarlık, kültürel ve sanatsal bir ifade biçimi ve toplumsal bir kültür ögesi oluşundan yola çıkarak bütün dünyaya aittir, evrenseldir hem de ürünleriyle bir yere aittir. Yereldir. Ülkelerin kültürel birikiminin en önemli bölümüdür, kentlerin ya da ülkelerin uygarlık düzeyini gösterir. Ülkelerin ve kentlerin dünyadaki yerlerini belirler, imgelerini oluşturur. Toplumsal kültür, yapılı çevreyle yakından ilişkilidir. Kültür yapılı çevreye yansır, yapılı çevreden beslenir ve yaşamı dönüştürür. İyi tasarlanmış yaşanabilir mekânlar, verimliliği artırır insanlara kimlik verir ve onlara mutlu kılar."

Ne yazık ki hem İzmir hem Ege, son yıllarda kendisini yoğun bir şekilde toparlamaya çalışsa da, yarattığı çarpık kentleşme ile hala yukarıda bir paragrafta özetlenen anlayıştan uzakta duruyor. Mimarlık günü kutlanırken, Türkiye'nin duayen mimarlarından sayılabilecek çok değerli Doğan Hasol'un adıma imzalayıp ilettiği, 'Mimarlar Dik Durur' adlı anı, anlatı kitabını okuyordum. Değerli Hasol, kitabının bir bölümünde, mimar İsmet Barutçu'nun 1952 yılında eski Mimarlık dergisine yazdığı bir taşlamayı aktarmış. Aradan 61 yıl geçmiş ama, 'Mimar Bunun Neresinde' adlı taşlamayı okuyunca, bazı temel yanlışların hala değişmediğini düşündüm. Taşlama şöyle:

(T)'li sazdır bunun adı,
Doğru söyler: Tam kör kadı.
Dinleyenler Arif Kendi
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Boş durmuyor bak arsalar,
Kalfanındır hep parsalar,
Mesuliyet ararsalar
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Kübik denir dörtgenlere,
Rastlanıyor üçgenlere,
Bak zavallı meskenlere,
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Ev yaptıran kalfa bulur,
Mal sahibi mimar olur,
Güya şehir imar olur
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Otomobil parkı yoktur,
Su deryası, arkı yoktur,
Venedik'ten farkı yoktur,
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Şehre akan para nehir
Mahvoluyor koca şehir
İmar Kanunu Panzehir
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?
Yapı yollar Kanun adı,
Kaymağını kimler aldı,
Mimara diploma kaldı,
Mimar bunun neresinde? İmar bunun neresinde? Mimar bunun neresinde?