Bonzai haberleri ile madde kullanımı, bağımlılığı ve satışı yeniden gündeme geldi. Aslında hep gündemde olan konu zaman zaman yeni çıkan bir maddenin olumsuz sonuçlarının basında görülmesi ile yeni gibi bir sorunmuş gibi bir süre gündende kalmayı başarıyor.
Önemli olan hangi madde olduğu değildir.
Bulunabilirliliği artan, fiatı ucuzlayan maddelerin kullanımı artacaktır. Haberlerin ardından, eylem planları yapılıyor, uzman görüşleri alınıyor ve sonra yeni bir olay çıkana değin unutuluyor.
Bu arada alındığı söylenen tedbirler ve ileri sürülen fikirlerin çoğu yasal ve polisiye tedbirlerden oluşuyor. Önlemekden çok, artık bağımlı olanı yakalama, tedavi etme önerileri gündeme geliyor.
Bonzai'nin basın ve halk tarafından keşfi benzer önerileri ve eylemleri gündeme getirdi.
NİÇİN KULLANILIR?
En son akademik ünvanılı adli tıp hocalarının "Tüm okullarda tükrük testi" önerisini okuyunca bu konuya yeniden dönme ihtiyacı hissettim.
Madde kullanımının polisiye,yasal ve tıbbi yönleri vardır. Ama asıl önemli olan kullanım olmadan, risk altında olan grupları saptayabilmek ve engellemek olmalıdır. Tükrük testi ile gençleri korkutmanın mümkün olmayacağı bir yana, bunun etik ve psikolojik boyutunu uzmanların ve yetkililerin düşünememesi anlaşılır gibi değildir. Madde ile mücadelenin temel şartı korumadır.
Aile, okul ve toplum temelli korumalar etkili olur. Eğer aileler çocuklarını gizli ya da zorla yapılacak kan, idrar ya da tükrük testlerinden tanıyabilecek, yetkililer ise bu yöntemlerle sadece madde kullananı tespit edecek ve çocukları damgalayacak duruma geldiyse malesef iş işten geçmiş demektir.
Madde kullanımı gençleri etkileyen, biyolojik, ruhsal ve sosyal boyutları olan bir sağlık sorunudur.
Madde kullanımı değişim ve gelişim sürecindeki gençlerin bunlarla baş etmek için baş vurduğu uygun olmayan bir yöntemdir. İlk deneyim çoğunlukla sosyal ortamda ve meraktan olur.
Bireysel özellikler, aileye ve çevreye ilişkin faktörler devamlı kullanım için risk oluşturur.Madde kullanımına ilişkin yanlış inanış ve bilgiler,büyüdüğünü ispat ve isyan,zorluklarla başa çıkamayacağı korkusu,merak,yaşıt baskısı ve ruhsal sorunlar kullanım nedeni olabilir.
Gençlik çağı madde kullanımına başlama ve bağımlılık açısından riskli bir dönemdir. Çünkü,duygular yoğundur,kendine aşırı güven ve aynı zamanda kendine aşırı güvensizlik vardır,gruba uyma arzusu çoktur. Bunlara spor,eğitim,eğlence gibi gençlere sahip çıkacak olanakların azlığı ve olumsuz örnekler,aile sorunları eklenir.
Çocuğun yaşamında ani değişikler iyi izlenmelidir. Okul başarısında ani düşüşler, arkadaş çevresinde değişiklikler, davranışlarında bozulma, aşırı içine kapanıp ilişkiyi kesme gibi durumlarda bir sorun olduğu düşünülebilir.
Madde kullanımının tıbbi tedavisi vardır. Hastanede yatarak ve sonra ayaktan tedavi ile devam edilir. Ama asıl önemli olan risk altında olanlar başta olmak üzere engellemektir. Bunun için alınacak yasal, toplumsal, okula ilişkin tedbirlerin yanında yardım yolları vardır.Çocuklara hayır demeyi öğretmek, akademik başarıyı arttırmak, başta dikkat eksikliği ve depresyon olmak üzere bierysel sorunlarını çözmek,zihinsel ve sosyal işlevleri arttırıcı olanaklar sağlamak,kendi kendine disiplin, saygı, sorumluluk ve sosyal güven yaratmak ama en önemlisi çocuk ve gence farklı yönlerini tanıma fırsatı vermek, aile ve diğer çevrelerin onlar kabul etmesi ve birlikte hoş zaman geçirmesi koruyucu olur.
