Türkiye 2012'de Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemine geçti. Çalışan çalışmayan herkes sağlık şemsiyesi altına alındı. Burada çalışanlar için bir sorun yok ama çalışmayan ve özellikle 18 yaşını doldurup üniversiteyi kazanamayan gençler için büyük bir borç yükü oluştu. Gelir testi yaptırmayanlar için bu borç en üst seviyeden hesaplandığı için de katlandı. Bu noktada üç çeşit borçlu bulunuyor:
1 Ocak 2012'den sonra bugüne kadar hiç gelir testi yaptırmamış olanlar. Bunlar için en üst seviyeden borç çıkartıldı.
Gelir testine girmiş ve önceki borçları en üst seviyeden çıkartılmış olanlar.
Gelir testi yaptırmasına rağmen çıkan borcu ödemeyenler.
Hiç gelir testi yaptırmayanların bu ay sonuna kadar (30 Mart 2015) en yakın kaymakamlığa gidip test yaptırması gerekiyor. Böylece en üst seviyeden çıkartılan borç (asgari ücretin iki katından hesaplanıyor) sizin durumunuza göre ya tamamen ortadan kalkacak ya da azalacak. Bu kişilerin ailelerinde kişi başı gelir asgari ücretin 3'te 1'inden az ise hiç prim ödemeden sağlıktan yararlanabilecekler. Böylece tüm borçları silinecek. Gelir testine geç girenler ise girmedikleri dönemler için çıkartılan en üst düzeyden borcu yine aynı şartlarda sildirebilecek ya da gelirlerine göre düşürebilecek. Test yaptırıp borçlarını ödemeyenler için ise yapılandırma imkânı var ki burada da borç taksite bölünüyor. Yapılandırma için ise son tarih 30 Nisan 2015. Bu tarihe kadar en yakın SGK birimine başvurmak gerekiyor.
GSS HESAPLAMA SİSTEMİ
Evdeki kişi başı gelir asgari ücretin üçte birinden az olanlar GSS primi ödemeyecek sağlıktan ücretsiz yararlanacak ( 1201.50/3 = 400.50 TL) n Aylık kişi başı geliri asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olanlar (400.5 TL-1201.5 TL) için hesap 1201.5 /3 = 400.50 400.50 X %12 = 48.06 TL (Aylık GSS primi)
Aylık kişi başı geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olanlar ( 1201.5 TL-2403 TL) için hesap 1201.5 X %12 = 144.18 TL (Aylık ödenecek GSS primi) n Gelir testi yaptırmayanlar ya da aylık kişi başı geliri asgari ücretin iki katı olanlar (2403 TL) için hesap 1201.5 X 2 = 2403 TL 2403 x % 12 = 288.36 TL (Aylık ödenecek GSS primi)
ÖĞRENCİ OLMAYAN SORUMLU
18 yaşını doldurmuş çocuklar eğer öğrenci değil iseler GSS primine tabiler.
20 yaşını doldurana kadar lise 25 yaşını doldurana kadar üniversite öğrencisi olmak şartıyla GSS primi ödemiyor.
1 Ekim 2008'den önce bakmakla yükümlü olunan kız çocukları evlenene kadar sağlık yardımından yararlanıyor.
KİMLER MUAF?
Sigortalı olanların tamamı.
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler.
SGK'dan emekli aylığı, malullük aylığı, dul ve yetim aylığı alanlar.
İşsizlik maaşı alanlar
Geçici köy korucuları.
65 yaş aylığı ve engelli aylığı alanlar.
Yukarıda sayılan kişilerin eşleri, eğitim durumuna göre yaş şartını aşmamış ve evli olmayan çocukları ve SGK tarafından geçimlerinin sigortalı tarafından sağlandığı tespit edilen anne ve babası.
MAAŞINIZ ARTABİLİR
29.08.1973 doğumluyum, 08.09.1986 ilk giriş sigortalıyım. Hâlâ pirim ödeniyor. Ne öneririsiniz?
Mustafa TAŞKIN 25 yıl 49 yaş 5300 güne ihtiyacınız var. Yaşınızı bekleyeceksiniz. Bu sürede priminizin yatıyor olması önemli. Kazancınız brüt 3 bin lira ve üzeri ise emekli maaşınızı artırır. Aksi halde düşürür.
PATRON KARAR VERİR
20.05.1995'te sigortalı oldum. 15 yıl 3600 ile tazminatımı alıp aynı işyerinde çalışabilir miyim? Ahmet SOYAK
Tazminatınızı alma hakkınız var. Ama aynı işyerinde tekrar çalışıp çalışmayacağınız işyeri sahiplerinin kararı. Onlar tazminatınızı verip tekrar girişinizi yapabilirler. Bunun için 15 yıl 3600 güne de ihtiyaç yok.
BORÇLANMA OLMAZ
Eşim 1973 doğumlu. 14 Şubat 2007'de işe başladı. Sigortalılıktan önce 3 çocuk var. Farkı yatırsam emekli olabilir mi? Harun AKTÜRK
Eşiniz 7 bin gün ve 58 yaşında emekli olabilir. Çocuklar sigortadan önce olduğu için borçlanamaz. Farkı ödemek gibi bir uygulama yok. Primleri çalışarak ödeyin.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1982 SSK girişliyim. 50 yaşındayım. Pirim gün sayım 3000. Ne zaman emekli olurum? Cemal SERBES
Yaş şartınız tamamlanmış. Yıl şartı da tamam ancak priminiz eksik. İşe girdiğiniz gün ve aya göre 5075 ya da 5150 güne ihtiyacınız var. 3600 günle emeklilik için ise 60 yaşını beklersiniz.
1964 doğumluyum. İlk girişim Şubat 1980. 4250 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? İslam AYDIN
25 yıl 45 yaş ve 5000 prim günü şartlarına tabisiniz. Yaş ve yıl şartınız tamam ama priminiz eksik. Priminizi tamamlar tamamlamaz emekli olursunuz.
24.04.1973 doğumluyum. Sigorta girişim 01.11.1994. Ne zaman emekli olabilirim? Mehmet GÜVEN
25 yıl 55 yaş ve 5750 gün prim şartlarına tabisiniz. Yaşınız 2028'de yılınız ise 2019'da dolacak. Emeklilik tarihiniz 24.04.2028 olacak. İşe girişiniz askerden sonra ise, 5.5 aylık askerlikle 54 yaşa tabi olursunuz.
01.09.1974 doğumluyum. 01.11.1992'de ise işe başladım. 2012 doğumlu bir çocuğum var. 7980 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Songül EROL
20 yıl 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarınız var. Priminiz ve yılınız tamam. Prim eksiği olmadığı için doğum borçlanmasına gerek yok. 01.09.2023'de emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
HER CUMARTESİ PAZAR SAAT 14.30'DA A HABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ…
Tel: 0212 300 66 66
