Bir hastanede ameliyat oldum. Ameliyat sonrasında yara bölgemde enfeksiyon oluştu. Bu, ameliyatımı yapan cerrahın ya da hastanenin kusuru mu? Alp Can/İzmir
Ameliyat sonrasında yara yerinde gelişen enfeksiyonlar, en sık karşılaşılan hastane enfeksiyonları arasındadır. Enfeksiyon gelişme sıklığı ve enfeksiyona neden olan mikroorganizmalar ve bunların antibiyotik direnci, hastaneden hastaneye değişir. Yara yeri enfeksiyonu, hastanın hastanede daha uzun süre kalmasına, tedavi maliyetlerinin artmasına, hastanın yaşam kalitesinde kısıtlanmaya, bazen kalıcı sakatlıklara ve nadiren de ölümlere neden olabilir.
Üniteler kurulmalı
Ameliyat sonrasında hastada enfeksiyon gelişmesi, cerrahın hiç istemediği bir durumdur. Bu gelişme, cerrahın başarısını gölgeler. Onu, hasta ve hasta yakınları karşısında zor durumda bırakır. Böyle sevimsiz bir durumla yüzleşmemek için gerek cerrah, gerekse hastane yönetimi gereken tedbirleri almalıdır. Bilhassa yatak sayısı fazla olanlar ile eğitim hastanelerinde, hastane enfeksiyonu gelişme riski daha yüksektir. Her hastanenin bir enfeksiyon kontrol programı ve bu konuyla ilgilenen bir sorumlu ünitesi olmalıdır.
Sürekli kontrol şart!
Hastane içerisinde gelişen enfeksiyonlar, sürekli izlenmeli, bunlara neden olan mikroorganizmalar, bunların görüldüğü üniteler, etken mikroorganizmalarla bulaşmış tıbbi cihaz ve malzemeler ve etken mikroorganizmaların antibiyotiklere duyarlılıkları her olguda tespit edilerek, dinamik bir mücadele yürütülmelidir. Bu lokal bilgiler ışığında, hastane enfeksiyonu gelişen olgular erken teşhis edilip, etkin biçimde tedavi edilmelidir. Ayrıca, hastane enfeksiyonlarının sıklığını azaltacak önlemler de alınmalıdır. Riskli üniteler başta olmak üzere hastane ortamında temizlik ve tıbbi hijyen tedbirleri alınmalı, tıbbi malzeme ve cihazların sterilizasyonu usulüne uygun şekilde yapılıp denetlenmeli, teşhis veya tedavi amaçlı müdahaleler sterilizasyon kurallarına uygun olarak yapılmalı ve hastane çalışanları enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların taşıyıcısı olmayacak şekilde görev yapmalıdır. Ameliyat öncesinde hastanın bağışıklık sistemini baskılayan ve dolayısıyla enfeksiyon gelişmesini kolaylaştıran bir hastalığının olup olmadığı araştırılmalı, enfeksiyon riski yüksek olgular için önleyici antibiyotik tedavisine başlanmalı, ameliyat sonrasında hasta bakımı ve yara yeri pansumanları uygun şekilde yapılmalı ve enfeksiyon belirtileri gecikmeden fark edilip, etkin olarak tedavi edilmelidir.
Risk her zaman var!
Tüm bu tedbirler bir hastanede enfeksiyon gelişme sıklığını azaltır ama hiçbir zaman tümüyle sıfırlayamaz. Yani, bir cerrah her şeyi doğru ve eksiksiz olarak yapsa ve hastane yönetimi tıpta bilinen tüm önlemleri eksiksiz olarak alsa bile, hastanede yatan ve ameliyat olan bir hastada yara yeri enfeksiyonu gelişebilir. Hastane ortamında bulunmak, başlı başına bir enfeksiyon riskini üstlenmek demektir. Bu trafiğe çıkan kişinin, belli oranda kaza yapma riskini kabullenmesi gibi bir durumdur. Hukukta bu duruma, 'izin verilen risk', tıpta ise 'komplikasyon' adı verilmektedir. Yara yeri enfeksiyonu gelişen bir hastada, açıklanması gereken konu hekimin veya hastane yönetiminin bir ihmali, dikkatsizlik ya da tedbirsizliğinin söz konusu olup olmadığıdır. Buna karar verecek olan ise, çoğu zaman yine bir hekim olan bilirkişidir.
