20 yaş dişleri, çenenin her iki tarafının en sonundaki üçüncü büyük azı dişleridir. Ağızda çıkan en son dişler olduğundan ve genellikle 16-20 yaş arasında çıktığı için bunlara akıl dişi de denmektedir.
20 yaş dişleri en son çıkan kalıcı dişler olduğu için, ağzınızda bunlar için yeterli boşluk olmayabilir. Bu da 20 yaş dişlerinin diş eti dokusunun veya kemiğin altında veya başka bir dişin yanında gömülü kalmasına yol açabilir. Dişler gömülü oldukları takdirde şişme görülebilir.
16-19 YAŞ ARASI MUAYENE OLUNMALI
Kısmen çıkmış veya çarpık çıkmış yirmi yaş dişleri de ağrıya, dişlerde çapraşıklığa veya hastalığa yol açabilir. 20 yaşından önce çekilen 20 yaş dişlerinin kökleri daha az gelişmiş olacağı ve bu yaşlarda yapılan diş çekimleri daha az komplikasyonlara neden olabileceği için; 16-19 yaşları arasında muayene olunması tavsiye edilir.
Çürük ya da kırık nedeniyle zarar görmüş dişler; dolgu, kanal tedavisi, kuron ya da başka bir tedavi yöntemi ile tedavi edilemeyecekse çekilebilir.
Diş eti hastalığı nedeniyle dişi destekleyen kemik dokusunda kayıp oluşmuşsa, dişte sallanma başladıysa ve diş eti tedavisi ile diş kurtarılamayacaksa, üzerinde küçücük leke dahi olmayan sağlam dişler de çekilebilir.
DÜŞMEYEN SÜT DİŞLERİ DE ÇEKİLİR
Zamanı geldiği halde düşmeyen süt dişleri varsa çekilir.
Ortodontik tedavi görecek kişilerde dişlerin yerlerine uygun yerleştirilebilmesi için gerekli olan yeri kazanabilmek için çekilen dişler, genellikle küçük azı dişleridir.
Gömük dişler varsa, özellikle üçüncü büyük azılar, çenelerde yer sıkışıklığı, çürük ya da ağrıya neden oluyorsa çekilmesi gerekebilir.
Bunların yanı sıra, üst köpek dişlerinin de gömük olduğu vakalara rastlanır.
Diş çekimi, çocukluktan itibaren korkulu rüyamızdır. Çekimin güçlüğü, bu işlemi yapacak diş hekimi içindir. Diş hekiminin dikkatli çalışması ve ağrı duyulmaması için önlemleri alması gerekir. O zaman çekimin korkulacak bir yanı kalmaz. Bazı sistemik hastalıklarda diş hekimi, çekim öncesi önlemler alır.
DİŞ ÇEKİMİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Kalp hastaları için: Diş hekiminin bilgilendirilmesi gerekir. Anestezik madde seçimi ona göre yapılır. Eğer hasta kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar alıyorsa, hekime danıştıktan sonra çekim yaptırılır. Böyle durumlarda, genel olarak antikoagülan (pıhtılaşmayı önleyici) tedavi bir gün önceden kesilmektedir ki, diş çekimi sırasında ve sonrasında kanama uzun sürmesin.
RUTİN OLARAK TAKİP EDİLMELİ
Kan hastalıklarında: Çekimden önce mutlaka gerekli kan tahlillerinin yaptırılması ve diş hekiminin uyarılması gerekir. Değerler normal değilse, hekim çekim öncesi ve sonrası uygun ilaçlar verecek ve diş hekiminin müdahale etmesinin de bir tehlikesi olmayacaktır.
Şeker hastaları için: Diş hekimi, insülin enjeksiyonundan üç saat sonra çekim yapabilir.
Ayrıca çekim sonrası da kan dindirmeyi çabuklaştırıcı önlemler alabilir.
Enfeksiyonlu bir dişi çekmek her zaman daha zor ve risklidir. 20 yaş dişleri, rutin kontrollerde takip edilmeli ve gerektiğinde sorun çıkarmadan çekilmelidir.
20 yaş dişleri, herkes için olmasa da hastaların büyük bir bölümü için pimi çekilmiş bir bomba gibidir. Ne zaman problem yaratacağı belli değildir. Genellikle en mutlu günlerinizde; düğününüzde, nişanınızda, iş görüşmenizde, tatile çıkacağınız anlarda, sınav zamanı gibi durumlarda yakalar sizi.
20 yaş dişleri, rutin diş hekimi kontrolünde dikkatlice izlenmelidir.
ŞİŞLİK VE AĞRIYA NEDEN OLUR
20 yaş dişleri çıkarken şu belirtileri gösterir:
Ağrı (kendiliğinden veya üstüne basınca)
Şişlik (ağız içinde veya yüzde)
Kızarıklık
Çene altındaki lenf bezlerinin şişmesi
Yutkunma zorluğu
Ağzın kapatılamaması veya kapatınca 20 yaş dişi üzerinde baskı olması.
20 yaş dişlerinin zararları
Öndeki dişe baskı yaparak çapraşıklığa neden olabilir.
Öndeki dişte çürüğe neden olabilir.
İltihap için uygun bir ortam yarattığından, zaman zaman ağrı ve şişliğe neden olabilir.
Mevcut iltihap, vücudun zayıf bir anında kana karışıp kalp, böbrek, beyin, eklemler gibi organlara yerleşebilir ve hayati tehlike yaratabilir.
ÇEKİLMESİ GEREKLİ Mİ?
Eğer gömük ya da çıkmış olan 20 yaş dişi, pozisyonu nedeniyle yandaki dişlere ve bulunduğu kemiğe zarar veriyorsa, temizlenemeyecek bir pozisyondaysa ve çürük ya da kırık nedeni ile zarar görmüşse, dolgu, kanal tedavisi, kuron ya da başka bir tedavi yöntemi ile tedavi edilemeyecekse mutlaka çekilmelidir.
Çekim zamanında yapılmaz ise dişlerin çapraşıklaşmasına sebep olabilir, iltihap yapabilir ya da öndeki dişe kalıcı zarar verebilir.
AĞRIYI HAFİFLETMEK İÇİN BUNLARA DİKKAT EDİN
Cerrahi işlem olan 20'lik diş çekimi sonrası bize yöneltilen en sık şikayetlerden biri, ağrılardır. Bu ağrıların hafifletilmesi, mevcut ağrının artmaması ve bölgede bir iltihaplanma yaşanmaması için bu önerileri harfiyen yerine getirmelisiniz...
20'lik diş çekimi sonrasında doktorunuzun ağzınıza yerleştirdiği tamponu en az bir saat olmak koşulu ile ağzınızdan çıkartmamalısınız. Eğer kan akışı durmazsa ve siz bu tampondan rahatsız olursanız, doktorunuzun vereceği ikinci tamponu kullanabilirsiniz. Sonraki ilk 24 saat içerisinde, çekim bölgesinde sızıntı şeklinde kanama olabilir
20'lik diş çekimi sonrasında en az iki ya da üç saat kadar herhangi bir şey yenilip içilmemelidir. Fark etmeden uyuşuk olan bölgedeki yanak-dudağı ısırabilirsiniz.
SİGARA İÇMEMELİSİNİZ
İlk 24 saat sıcak banyo yapmayın ve 20'lik diş çekimi sonrasında iki-üç gün boyunca çok sıcak ve çok aşırı soğuk içecekler tüketmeyin.
20'lik diş çekimi sonrasında doktorunuzun öngördüğü süre boyunca kanamayı artırıp iyileşme sürecini uzattığı için sigara ve alkol tüketilmemesinde büyük fayda vardır.
Sigara yara iyileşmesine engel olacağı için bölgenin iltihaplanmasına neden olabilir.
20'lik diş çekimi sonrasında doktorunuz size bir reçete verecektir. Doktorunuzun vermiş olduğu bu ilaçları alın ve zamanında düzenli olarak kullanın.
Doktorunuz dikiş attıysa dikişleri aldırmak için bir hafta kadar sonra doktorunuza yeniden başvurun.
Bölgeye 24 saat boyunca 20-25 dakika aralıkla buz kompresi uygulamak, şişlik oluşumunu en aza indirecektir.
