Bakınız, Türkiye her açıdan zorlu bir süreci yönetiyor. Pek çok faktör, varsayım, ön kabul iç içe geçiyor. Hayatın kendisi dinamik olduğu için tüm tahminler, yeni gelişmelerle şekil değiştiriyor. Haliyle bilinen yöntemlerin doğruluğu ile girilen yolun gerekliliği arasındaki mücadele giderek kızışıyor. Ve maalesef muhalif taraflar, kendi haklılığını ispat için açıklanabilir ama yakıcı olduğu da su götürmez gerçekleri istediği gibi eğip bükebiliyor.
Örneğin, bugünlerde Türkiye yine bir kur-faiz-enflasyon sınamasından geçiyor. Özellikle TL'yi zayıflatan faaliyetlerde at izi, it izine karışıyor.
Gelin, güncel gelişmeleri, perde arkası kurgularıyla, elbette yönetime dair yönleriyle madde madde analiz edelim...
1- Bankalardaki kredi limitlerini sonuna kadar kullanıp, mal stoklayan veya döviz alıp sistem dışında tutan iş insanları ve onları referans alarak yol tutturan diğerleri.
2- Kamu bankaları başta olmak üzere finansal sistemden uygun koşullu kaynak temin edip, yatırıma veya işletme sermayesine dönüştürmeyen dönemin sözde uyanıkları!
3- Kurlarla ilgili takvim de vererek anormal seviyeler telaffuz eden organize sosyal medya figürleri.
4- Serbest piyasa ekonomisi dışında yöntemlere başvurulacağı spekülasyonunu üreten ve sistematik biçimde yayan profesyonel odaklar!
5- Kur Korumalı Mevduatın vade dönüşlerini ve yüksek miktarlı ödeme günleri öngörerek, sinsi biçimde suni kur atağı deneyen mali ajanlar.
6- Kamu iktisadi kuruluşlarının vadesi gelen döviz borcu ödemelerinden de kaynaklanan anlaşılabilir -zaruri- talepler.
7- İmalatçı ihracatçıların ara malı ve hammadde siparişi için önden yüklemeli döviz biriktirme girişimleri.
8- ABD ve Avrupa Merkez Bankaları'nın kısa vadeli faizleri yükselteceğine dair açıklamalarının, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu yükselen piyasa ekonomileri üzerinde oluşturduğu baskı ve bunu manipüle eden çevreler.
9- Hazine Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası ve finansla bağlantılı diğer kurumlar arasında olduğu öne sürülen eşgüdüm, karar alma ve öncelik sorunlarına dair dedikodular, bütün bunların ise İstanbul'daki piyasa aktörlerince her ortamda anlatılması.
10-Piyasa ve kamuoyu ile iletişimde ihmal edilen hassas noktalar, bilgilendirmenin zamanlaması ve kapsamına dair eleştiriler, kitlesel ikna açısından şüpheye mahal bırakılmaması beklentileri ile güven açığı boyutu.
Özetle...
Tedbirlerin ve resmi mesajların, iç-dış şartlardan doğan risklerin yönetimiyle alakalı olduğu algısının aksine adeta risk algısı olarak tezahür ettirilmesi!
Ayrıca... Enflasyon başta olmak üzere orta-uzun vadeye ilişkin beyanların, kısa süre içinde test ediliyor olması, siyasilerce paylaşılan vaatlerdeki tutarlılığın bilhassa sade vatandaş nezdindeki itibari karşılığını da doğrudan etkileyebiliyor.
Bu nedenle reçete belli...
Liralaşma önlemleri ile döviz arzı artışının eş anlı olması, enerji faturası finansmanında piyasayla etkili koordinasyon, sıkı kamu maliyesi duruşu ve en azından bir yıllık "eylem planı" üzerinden herkesin, tekil değil ortak çıkarlara yönlendirilmesi gereği...