Kayıp yıllar 1990'larda yüksek enflasyon, testiyi kıranla suyu getireni bir tutmamızı sağlıyor, tıpkı bir yorgan gibi ayıplarımızı örtüyordu. Herkesin sorunu, kendi sorumluluk alanı dışına ötelediği bu zihin yapısının faturası 2001 çöküşü oldu.
Cumhuriyet tarihimizin bu en büyük krizinden çok ders çıkardık. Enflasyonumuzu tek hanelere indirdik, paramızı 6 sıfır ayıbından kurtardık. Benzer felaketi bir daha yaşamamak için yığınca kurum ihdas ettik.
Bu sayede düşen enflasyon, gerileyen faizler, azalan borçlanma ihtiyacı sonucu, 700 milyar lirayı faizden kurtardık, büyümeye harcadık. Böylece milli geliri 200'lü milyarlardan 800'lü milyarlara taşıdık. Bana göre en büyük kazancımız, enflasyon belasını zihinlerimizden kazımak oldu.
Her büyük hastalık, geride izler bırakır. Bazen de nüksedebilir. Türkiye bugün bazı eski kötü alışkanlıklarını yinelemeye başladı gibi. Herkes değil, her kesim değil ama bazıları, eski Türkiye'nin zihin yapısından esintiler taşıyor.
Misal, kazandığından fazlasını harcamak... Misal, ürettiğinden fazlasını tüketmek... Misal fiyatları tırmandırmada gösterdiği iştahı, fiyatlar gerilerken "direnişe" dönüştürmek... Misal, bu sayfada örneklendirdiğimiz %40 kârlılığı sürdürme kurnazlığı...
Dünya, varili 40 $'lık petrole koşarken akaryakıt pompa fiyatlarında %40'lara varan kârlılıkta inat etmek, sürdürülebilir bir tutum değildir ve regülasyonların yeniden tanzimini gündeme getirebilir.
En iyi kârlılığın %10'larda dolaştığı dünyada, teknoloji yoğun işler dahi yüksek kârlılığa veda ederken akaryakıt şirketlerinin bu ısrarı, enflasyonu yeniden kayıp yıllar 90'lara taşıma tehlikesini de barındırıyor.
Dünya küresel krizden öğrendi ki değer üretmeden yüksek kârlılık çağı kapandı. Fakat bizimkilerin %40'ı gibi yüksek kâr, sadece beyaz işinde var artık.