Mühendislikte temel kural şudur: İnsanı eğitemiyorsan, malzemeyi eğit...
Bu kural dikkate alındığı oranda kazalar önlenmiş, verim artmış, insanların düzeltemedikleri davranışları neticesinde kendilerine verdikleri zarar azalmış.
Başbakan Binali Yıldırım dün, sigorta primlerinden söz ederken, araçlara konulacak kara kutulara dair kararı açıkladı: "Uçak ve gemilerdeki gibi bu kara kutular, seyahat sürecinde ne oldu, sollamada hata var mı, hız aşımı, trafik kuralı ihlali var mı, bunları kaydedecek." Her ne kadar sigorta primlerindeki fahiş bedeller yüzünden olsa da ben bu gelişmeyi son derece yerinde buluyorum. Sonuçta trafiği tıkayan, insanların ölümüne veya yaralanmasına yol açan, zaman kaybı, ürün kaybı, gelir kaybına sebep olan, sürücü hatalarıdır.
Teknoloji geliştikçe araçlardan, yollardan veya trafik yönetiminden doğan hatalar azalıyor, hatta sıfıra iniyor. Fakat ağır da olsa akan trafikte şerit değiştirmeye, makas atmaya engel olan teknoloji henüz yok.
Belki sürücüsüz otomobil çağında bu teknoloji var olacak fakat o süreçte sürücüyü "kötü alışkanlığından" alıkoymak için bindiği aracın bu hataları kayda alması, raporlaması, hatta ihbar etmesi pekâlâ mümkün.
Araçlardaki kara kutu tam da bunu sağlayacak.
Kırmızı ışıkta geçen, hatalı sollayan, emniyet şeridini ihlal edenlerin yol açtığı faciaları hatırlayın... Binlerce insan, bu akılsız ve vicdansız sürücülerin hatalarından öldü veya yaralandı.
Çok basit bir kural; sinyal kolu ile diğer canlılara gideceğin yönü bildirmektir. Bunu yapan kaç sürücü var? Hırsı, bencilliği veya otomobilinden aldığı beygir gücüyle övünen şehir eşkıyalarını düşünün; bindiği aracın onu ihbar etmesi, son derece önemlidir.
En basitinden kaza yapınca koca trafiği kilitleyecek kadar bencil sürücülerin, aracındaki kara kutudan merkeze gidecek "e-call" sinyali sayesinde ekip otosu beklenmeyecek.
TEDES/MOBESE gibi sistemlerle entegrasyonla da Ordu Belediyesi gibi kentinden gelip geçene pusu kuranlardan kurtulmuş olacağız.
2020'lerde 8 milyarı insan olmak üzere 30 milyar akıllı şey olacaksa, araçlarda kara kutu, trafiğe, sigortaya, kentlere daha fazla akıl sağlayacaktır.