Okur Temsilcisi olmadan çok önce... Henüz bir ortaokul öğrencisiyim... Türk basınıyla şöyle tanıştım. Yatılı okuyan üç arkadaşımız ellerinde bavulları, hafta sonu tatilini geçirmek için eve gidiyor. Biri onları yolda durdurup fotoğraflarını çekiyor. Karate ve Kung- Fu filmleri furyası var. O gün çekilen fotoğraf birkaç gün sonra bir gazeteye basılıyor. Altında şunlar yazılı: "Karate öğrenmek için Uzakdoğu'ya gitmek isteyen ve bu yüzden evden kaçan üç çocuk yakalandı." O günden beri fotoğrafların altında yazan yazılara temkinli yaklaşırım.
Deneysel gazetecilik
'Deneysel gazetecilik' diye bir şey var malum. Burcu Aldinç çeşitli kılıklara girip rolüne büründüğü meslek erbabının yaşadıklarını anlamaya çalışıyor. Aralık 2013'te yayımlanan haberde mutfakla bağlantılı üç farklı mesleği denemiş. (Bir Gazetecinin Zorlu Garsonluk Macerası).
Haber yayımlandıktan sonra Balkız Ürey adlı okurumuzdan bir mektup geldi. Şöyle diyor: "Haberinizde bizim fotoğrafımızı izinsiz olarak kullanmış bulunmaktasınız. Hem haber fotoğrafın çekilme amacına uymuyor hem de bizden izinsiz olarak ulusal bir gazetede kullanılıyor. İş çevremden bir tanıdığımın fotoğrafı görmesiyle bunu fark etmiş bulunmaktayız ve maalesef içerikle bağdaşmayan bu kullanım nedeniyle işyerinde hem benim hem de eşimin itibarı sarsılmış bulunmakta. Fotoğrafın derhal kaldırılmasını rica ediyorum."
Aldinç'le görüşüp açıklamasını sordum. Hafta sonu eklerinde yıllardır mekân yazarlığı yaptığı için konuyla ilgili hukuki prosedürün farkında olduğunu, genelde boş mekân çekimi yaptıklarını ya da oturanlardan mutlaka izin aldıklarını söyledi. Bu fotoğraf için de mekânın işletme müdürü ve kurumsal iletişim müdürü ile birlikte gidip izin aldıklarını, foto muhabirimiz Deniz İyidoğan'ın da duruma şahit olduğunu, ellerinde masanın birçok farklı açıdan çekilmiş çok sayıda fotoğrafının bulunduğunu belirtti.
Resimaltı yanlış!
Karşılıklı iddialar böyle. İzin konusunda Aldinç haklı olsa bile ilgili sayfayı yapan editörümüzün haklı olmadığı bir konu var. Okurumuzun fotoğrafının altına şöyle yazılmış: "Gördük ki garsonluk yapmanın en zor tarafı memnuniyetsiz müşterilermiş." Her bakımdan yanlış bir resimaltı yazısı. Fotoğrafa baktığımızda mutlulukla gülümseyen insanlar görüyoruz; memnuniyetsiz müşteriler değil. Buna rağmen yazıda uzun uzun anlatılan memnuniyetsiz müşteri tipini bu fotoğraftaki insanlar temsil ediyor gibi görünüyor. Aldinç ile görüştüm; fotoğrafı kullanılan çiftin bilakis çok anlayışlı ve güleryüzlü müşteri tipine örnek olduğunu ifade etti. Bu yanlışlık için kendilerinden özür diledi.
Unutmayalım; resimaltı yazısı, haberin özetlenmesi ya da spot çıkarılması için değildir; altına yazıldığı fotoğrafla doğrudan ilgilidir. Aksi takdirde böyle yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
