Tunus'un firardaki Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali, 2011'i "Gençlik Yılı" ilan ederken, iki hafta sonra gençlerin tetiklediği bir başkaldırıyla alaşağı olacağını aklına getirmiş miydi? Cevabı pek önemli değil.
Önemli olan, "Seçilmiş kral"ın çıplaklığının ortaya çıkmış olması... O anlışanlı, güçlü-kudretli diktatör meğer bir kar adammış. Kendini ateşe veren bir gencin başlattığı yangın onu eritmeye yetti.
Ne herkesi titreten polis ordusu (Her 10 Tunuslu'dan biri polisti) kurtarabildi onu, ne silahlı kuvvetler kılını kıpırdattı.
Tunuslular'ın Fransızca kelime oyunuyla Binavie (Hayat boyu Ali) dedikleri adam şimdi eşiyle birlikte Cidde'de. İki kızı Paris'te. Karısının ailesi Lyon'da. Damadı Kanada'da. "Hanedan" darmadağın oldu...
"Jaruzelski gibi geldi, İran Şahı gibi gitti" diyorlar Tunuslular.
Tarih ondan söz ederken önemli bir not da düşecek: "Zeynel Abidin Bin Ali, sokağın baskısıyla, halkın başkaldırısıyla iktidarı bırakan ilk Arap lider oldu..."
İlk ama böyle giderse herhalde son değil...
İster taçlı kral olsun, ister seçilmiş kral; Arap liderlerinin Tunus'taki "Yasemin Devrimi" nden ders çıkaracaklarını umuyoruz. Çünkü çıkarmak zorundalar.
Düşünce, ifade, basın, örgütlenme, toplantı, gösteri özgürlükleri, lütuf değil, insanların doğuştan sahip olduğu en temel haklardır. Hiç ama hiç kimse insanları, halkları ilelebet o temel haklardan yoksun bırakamaz. Bırakırsa, bırakmaya kalkarsa, gün gelir bedelini çok ağır öder.
Demokrasi, çoğulculuk, halk iradesi çağımızın en önemli değerleri, en geçerli kriterleridir.
O değerleri reddedip halkı susmaya, boyun eğmeye zorlamak, toplumu kaynayan kazana dönüştürmektir. Gün gelir kazan patlar.
Ve gün gelir en munis halk bile öfke seline kapılıverir. Tıpkı Tunuslular gibi.
O Tunuslular ki, bağımsızlıklarını kazandıkları 1956'dan bu yana sadece iki demir yumruk tarafından yönetildiler: 31 yıl boyunca Habib Burgiba, 24 yıl boyunca da Zeynel Abidin Bin Ali... Yani demokrasi kültürleri yoktu. O nedenle "Yönetilmesi en kolay halk" gözüyle bakılıyordu...
Tunus'taki kıvılcımın geçen on yıldaki renkli devrimler misali tüm Arap coğrafyasını yakacak bir orman yangınına dönüşmesi istenmiyorsa, taçlı-taçsız krallar bugünden tezi yok, kazanın kapağını kaldırıp basıncı düşürmeliler.
İç barışı korumanın, istikrarı kollamanın, yönetimlerinin sürdürülebilirliğini sağlamanın başka yolu yok...