ABD merkez bankasının gevşek para politikası ve düşük faiz oranları doları cazip olmaktan çıkarmıştı. Kısaca dolar tutmak pek kârlı değildi. Ama bundan böyle bazı iktisatçılara göre ABD'de gevşek para politikasından vazgeçilecek olması doların cazibesini artırıyor. Dolayısıyla yatırımcılar tekrar doların krallığına hazırlanıyor. Niye yatırımcılar doların krallığına hazırlanıyor? Çünkü ABD ekonomisi zengin ülkeler arasında en hızlı büyüyecek ekonomi olarak düşünülüyor.
IMF'nin büyüme tahminlerine göre ABD ekonomisi bu yıl yüzde 1.9, 2014'te yüzde 2.7, 2015'de yüzde 3.5 büyüyecek. Yine 2016 ve 2017'de büyüme oranları sırasıyla yüzde 3.6 ve yüzde 3.4 olacak. ABD ekonomisinin bu büyüme performansı AB'nin iki katı, Japonya'nın ise üç katı üzerinde bir büyüme hızına denk düşüyor. İşte bu nedenle ABD dolarının yine krallığına döneceği ileri sürülüyor.
Peki ABD ekonomisinin güçlü büyüme performansı doları gelişmekte olan ülke paraları karşısında nasıl etkileyecek? ABD Merkez Başkanı Bernanke'nin varlık alımını azaltacağını açıklamasının ardından dolar hızla değerlendi. Aslında bu hızlı değerlenme iyiye işaret etmiyor. Stratejik olarak doların gelişmekte olan ülke paraları karşısında değerlenmemesi gerekiyor. Çünkü pek çok ABD firması bu durumda mallarını ihracat yoluyla satamayabilir. Değerli dolar büyüme ve işsizliğin azaltılması yolunda atılacak adımlar için iyi olmayabilir. İşte bu nedenle Nobelli iktisatçı Paul Krugman, Bernanke'nin açıklamalarıyla olumsuz ve zamansız mesaj verdiğini ileri sürüyor. Ve hâlâ Kuzey Carolina'da işsizlik oranının yüzde 8.8 olduğunu bu oranın yüzde 7.6 olan ülke ortalama işsizlik oranının üzerinde seyrettiğini belirtiyor. İşsiz kalınan sürelerin altı aydan fazla olduğunu ileri sürüyor. Kısaca IMF'nin büyüme tahminleri hızla değerlenen dolar nedeniyle gerçekleşmeyebilir. Ve yüzde 6.5 olan işsizlik hedefi riske girebilir.
Gelelim gelişmekte olan ülke para birimlerinin son iki ayda dolar karşısındaki değerlerine... Son iki ayda ABD doları karşısında Brezilya reali yüzde 10.3 oranıyla en çok değer kaybetti. Ardından Hindistan rupisi yüzde 9.9, Güney Afrika randı yüzde 8.7 değer kaybederek ilk üç sırada yer aldı. Ardından Türk parası yüzde 6.6, Meksika pesosu yüzde 5.8 değer kaybetti. Bu verilere göre gelişmekte olan ülkeler arasında Meksika ve Türkiye'nin şoklara karşı daha dirençli olduğunu ileri sürmek herhalde yanlış olmaz.
Gelelim sorumuza... Dolar bundan sonra değerlenmeye devam edecek mi? Doların gelişmekte olan ülke para birimleri karşında hızla değerlendiğini yukarıda belirttik. Bundan sonra değerlenme devam ederse ABD ekonomisi için iyi olmayabilir. Unutmadan hemen belirtelim, hızla çıkan piyasalar hızla inerler. O halde dolar hızla yükseldiği gibi hızla geri gelebilir. Dikkatli olmakta fayda var. Dolardaki hızlı değerlenmenin ABD'nin stratejik perspektifine pek uygun olmadığını belirtelim.
