Başkan Barack Obama, vatandaşını mega zenginlerden korumak için finansal sisteme çeki düzen vermek istiyor. Fakat bir türlü bu düzenlemeleri hayata geçiremiyor. İşte bu düzenlemelerin son halini ele almak için Obama, başta merkez bankası olmak üzere toplam sekiz bağımsız kurumla pazartesi günü Beyaz Saray'da masaya oturdu. Fakat hukuk firması Davis Folk raporuna göre düzenlemelerin ancak yüzde 38.4'ünün tamamlanabildiği ortaya çıktı. Anlayacağınız 2008 krizinin beşinci yıl dönümüne yine aynı risklerle giriyoruz.
Peki finans kesimini şeffaflaştıracak düzenlemeler niçin yapılamıyor? Çünkü mega zenginler toplumsal piramidin en altında yer alan düşük gelir gruplarının mevduatlarını düşük faizle toplayıp, sonra bu toplanan paraları yüksek faizle yine düşük gelirlilere satıyorlar.
Böylece düşük gelir grupları, kredi kartlarıyla aşırı borçlandırılıp bu borcu ödemek için adeta mega zenginlerin kölesi haline getiriliyor. İşte bu soygunun sürdürülmesini sağlayan faiz lobisi düzenlemelerin yapılmasını engelliyor.
Gelelim ABD'de finans kesimi için tasarlanan yeni düzenlemelere... Önce yasa hakkında bilgi verelim. Kongre üyesi Barney Frank ve Senatör Chris Dodd tarafından 15 Mart 2010'da önerilen ve 21 Temmuz 2010'da yürürlüğe giren kısaca Dodd-Frank olarak anılan Wall Street Reform and Consumer Protection Act, kredi kartlarını, konut kredilerini tüketici lehine tasarlıyor. Yine bu yasayla bankaların müşteri mevduatıyla kumar oynaması önleniyor.
Bankalar, kendi kârlarından oluşan fonlardan riskli yatırımlara girişebilecek artık. Yine bu yasayla tezgâh üstü türev ürün ticareti kayda alınıyor. Ve rüşvet karşılığı verdikleri notlarla yatırımcıyı aldatan kredi derecelendirme kuruluşlarının derecelendirme yöntemi objektif olarak belirleniyor. Aynı yasada finansal kriz halinde merkez bankasının yapacağı acil durum yardımına kural getiriliyor. "Büyük batırılamaz türünden" ahlaki zafiyet yaratan örtük garantiler kaldırılıyor.
İşte vatandaşın parasıyla para kazanan, zarar edince yine vatandaşın vergisiyle kurtarılan finans kesimi yeni düzenlemelerin hayata geçmesini üç yıldır engelliyor. Peki kim yapıyor bu engellemeyi? Tabii faiz lobisi yapıyor. Bu lobinin gücünü tekrar hatırlatalım. Başbakan Erdoğan'ın "reel faizler sıfır olsun" dediği seçim mitinginin ardından konvoyuna suikast yapılmıştı. Yine Gezi olayları fırsat bilinerek 3 Haziran 2013'te temel ekonomik göstergelerde bir bozulma olmadığı halde hisse senedi borsası bir günde yüzde 10.4 çökertilmişti. Aynı lobi Obama'ya da yeni düzenleme yaptırmamak için karşı duruyor.
Anlayacağınız, mega zenginler kural tanımıyor. Eğer Obama finans kesimini kontrol altına alamazsa, küresel ekonomide asıl tehlike işte bu başı bozukluk olacak. Küresel ekonomide sık sık finansal krizler yaşanacak. Bankalar vatandaşın mevduatıyla kumar oynamayı sürdürecekler. Kazandıklarını ceplerine atacaklar, batarlarsa vatandaşa ödetmeye devam edecekler.
