Yurtdışından yine bazı ekonomistlerin olumsuz görüşleri sorgulanmadan Türkiye'ye aktarılmaya başlandı. Bunlardan ilki Nouriel Roubini'nin Project Syndicate'de çıkan yazısı oldu. Buna göre bazı yükselen ülkelerin 2014'te kırılgan olacağı ileri sürülüyor. Roubini kırılgan ülkelerin bazıları diyor ama neredeyse belli başlı yükselen ülkelerin hepsini saymış. Bunları, Hindistan, Endonezya, Brezilya, Türkiye, Güney Afrika, Macaristan, Ukrayna, Arjantin ve Venezüella olarak sıralamış. Saymadığı Çin ve Rusya kalmış. Ve bu sıraladığı ülkelerin kırılganlığını mali açık ve dış açık ile olası politik risklere bağlamış. Hemen belirtelim böyle bir toptancı yaklaşımla analiz yapmak doğru değil. Çünkü her ülkenin farklı özellikleri ve farklı kültürleri var. Örneğin Türkiye'nin bütçe açığının milli gelirine oranı yüzde 1.2 düzeyindeyken, Hindistan'ın yüzde 5.1, Brezilya'nın yüzde 3, Güney Afrika'nın yüzde 4.8 düzeyinde seyrediyor. Diğerlerinin bütçe açığı ise yüzde 3'e yakın. Bildiğiniz gibi Türkiye ekonomisi, kamu bütçesi açıklarına hassas bir ülke ve bu güne kadar yaşanan krizlerin hemen hepsi kamu açıklarından kaynaklandı. Bu faktörü dikkate almadan Türkiye'yi kırılgan ülkeler arasına alırsanız yanılırsınız.
Cari açığa gelince... Bu konunun da Türkiye'de farklı değerlendirilmesi gerekiyor. Devletin cari açığa katkısı yok. Yine kambiyo rejimi liberal bu ülkede. Dolayısıyla özel sektör Türkiye'de kazandığı parayı yurtdışına çıkartıp kendi kendisine kredi veriyor. Eğer Roubini'nin söylediği gibi Türkiye kırılgan ülkeyse neden yaklaşık 109 milyar dolar tutarında kısa vadeli borcu finans kuruluşları Türkiye'de özel sektöre veriyorlar? Demek ki kırılganlık yok. Krediler teminatlı. Aksi halde kırılgan bir ülkeye niye kredi versinler.
Gelelim politik risklere... Bu yıl Hindistan, Brezilya, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika'da seçimler var. Ve bu ülkelerin Türkiye hariç hepsinin bütçe açıkları ve kamu borç yükleri yüksek. Seçim nedeniyle popülist harcamalar artacağından bu ülkelerde bütçe açığı ve borç yükü daha da artacağından ekonomilerinde kırılganlıklar hızla artabilir. Ama Türkiye'de böyle bir risk yok. Son zamlar zaten Hükümet'in bütçe disiplinini bozmayacağını bize gösteriyor.
Gelelim küresel yatırımcı açısından ülkelerin cazibesine... Hisse senetlerinin ortalama fiyat/kazanç oranlarına bakıldığında Türkiye en cazip ülke oluyor. Çünkü ortalama fiyat/ kazanç oranı Türkiye'de 8.4 düzeyindeyken, Hindistan'da 15.3, Endonezya'da 16.1, Brezilya'da 14.5, Güney Afrika'da 17.6 düzeyinde seyrediyor.
Yine Türkiye, Güney Avrupa ülkeleri Yunanistan, İtalya, İspanya, Portekiz'den daha güvenilir bir ülke oluyor. Çünkü saydığımız ülkeler bir türlü büyüyemiyor. Oysa Türkiye'nin büyüme hızı hepsinden yüksek. Ortadoğu ve Karadeniz ülkelerine bakıldığında siyasi riskleri en az olan ülke yine Türkiye oluyor. O halde Türkiye'nin küresel yatırımcı açısından para yatırılacak en cazip ülke olduğunu söyleyebiliriz.
