AK Parti, Başkanlık sistemiyle ilgili teklifini verdi. Burada halkın seçtiği cumhurbaşkanının yetkileri sıralanıyor. Ama tabii ki bu yetkiler, anayasanın diğer maddeleriyle uyumlu bir biçimde kullanılacak. Sözgelimi, "Sıkıyönetim ve olağanüstü hal ilân etmek Başkan'ın yetkisinde" deniliyor. Bu karar, halen yürürlükte olan düzenlemedeki gibi, sonunda parlamentonun onayına sunulacak. Ya da "Üniversite rektörlerini seçer" diye bir hüküm var. 1982 Anayasası'nda da "Cumhurbaşkanı üniversite rektörlerini seçer" ibaresi mevcut ama nihai kararı cumhurbaşkanı vermekle birlikte, öncesinde hem üniversite öğretim üyeleri, hem YÖK devreye giriyor. Bu defa da yetkiler, anayasadaki ve kanunlardaki diğer şartlara uyarak ancak kullanılabilecek.
Anayasa Uyum Komisyonu'ndaki AK Partililerle konuştum. Metin henüz nihai değil; sadece bir taslak. Meselâ, taslakta Başkan'ın "Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerinin yarısını seçmesi" öngörülüyor. Bunun 3'te 1'e indirilme ihtimali mevcut. Aynı şekilde "Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını seçeceği" hükmü de 3'te 1 olarak düzeltilebilir.
Başkan'ın TBMM'yi fesih yetkisini dengeleyici bir unsur da anayasada yer alacak. Başkan, Meclis'i feshederse, kendi görevine de son vermiş olacak ve milletvekili seçimleriyle birlikte cumhurbaşkanlığı seçimleri tekrarlanacak. Ayrıca, parlamento cumhurbaşkanını görevden alabilecek. O takdirde, gene, Başkan ile milletvekili seçimleri tekrarlanıyor. Böylece bu hakkın istismarı önlenmiş olacak.
Başkan kararname ve yönetmelik çıkarabilecek. Yalnız kararname çıkarabilmesi için kanunlarda o konuyu düzenleyen, uygulanabilir açık hükümlerin bulunmaması şart. Bakanları da, parlamento dışından atayacak. Bakanlar, sadece Başkan'a karşı sorumlu. Bunun anlamı, hükümet gensoru önergesiyle düşürülemeyecek.
Başkanlık sistemine ilişkin anayasa değişikliğinin parlamentoda kabul görmesi çok ufak bir ihtimal. BDP ile uzlaşıldığı takdirde, ancak referandumla geçebilir. Ama bunlar için pek zaman kalmadı. Zaten Tayyip Erdoğan da, Başkanlık sisteminin bu haliyle gelmesinde ısrarlı değil. Onun asıl arzusu, siyasetten kopmamış, partisine hâkim ve istediği Başbakan'ı atayabilecek bir cumhurbaşkanı olabilmek. Fakat şu anda gerçekleşebileceğine dair bir işaret görmüyorum. Anayasa değişiklikleri gizli oyla yapıldıkça fire vermek kaçınılmaz.
