TBMM Çözüm Süreci Değerlendirme Komisyonu Başkanı Naci Bostancı, 450 sayfalık raporu açıklarken, "Toplumsal irade kan denizini aşacak" dedi. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın süreçte "eşsiz bir rol üstlendiğini" belirten Bostancı, Muş'ta üniversitenin ağaç dikme töreninde dikilen çam ağacına toprak atarken, "Çok şükür, şimdi bir cenazeye değil ağaca toprak atıyorum" dediğini aktardı.
AK Parti Amasya Milletvekili Naci Bostancı, komisyon üyesi milletvekilleriyle düzenlediği basın toplantısında şu mesajları verdi:
TOPLUMSAL İRADE VAR: Biz 30 yıllık sürecin kanlı mağdurlarını, milleti dinledik. Türkiye'de kapılar çaldığında ölmüş evlatlarının geleceği ümidiyle kapıya yönelen birçok anne var. Ama biliyorlar çocukları gelmeyecek. İşte çözüm süreci, kapılar çaldığında bütün çocuklar eve gelebilsin, bundan sonra evlere ateş düşmesin diyedir. Bu sürecin arkasında doğrudan toplumun iradesi, en çok da acı çeken insanların iradesi var.
BAŞBAKAN'IN ROLÜ BÜYÜK: Türkiye değişti. Devletin milletinden, milletin devletine geçti. Devlet milleti tanımlardı, şimdi millet devleti tanımlıyor. Doğru olanı budur. AK Parti'yi teşekkül ettiren toplumsal iradenin ve Sayın Başbakan'ın bu dönüşümde oynadığı eşsiz rol, her türlü değerlendirmenin üzerindedir.
BARIŞ KANDAN HAYIRLIDIR: Barış, kanın dökülmemesi ve her türlü çatışmadan daha iyidir, daha hayırlıdır. Elbette her konuda anlaşamazdık ama şu konuda mutabıkız; çözüm süreci mutlak surette, her türlü gölgeleme girişimlerine, kışkırtıcılığa, meydan okumaya rağmen mutlak surette yürütülmesi gereken bir süreçtir. Bu millet artık kan istemiyor. Kim ve siyasi görüşü ne olursa olsun, insanlar artık genç bedenler için mezar kazmak istemiyor.
MEZARA DEĞİL AĞACA TOPRAK ATIYORUZ: (Bir iki hafta önce gittiği Muş'ta üniversitenin ağaç dikme töreninde, kürekle yeni dikilen çamın altına toprak atarken, şehit cenazelerinde aynı küreklerle toprak atılan anların aklına geldiğini belirterek) Çok şükür; şimdi bir cenazeye değil ağaca toprak atıyorum.
O KAN DENİZİ BİR DUVAR: Bu adım adım giden bir süreçtir ve süreç ilerlemelidir. 30 yıllık süreç yaşanan acı; acıları ve dili kendine has, arada o kan denizinin bir duvar gibi yükseldiği kamuoyları oluşturdu. O kandan denizi aşmak kolay bir iş değil ama aşacağız inşallah. Yaptığımız çalışmalar, o kan denizinin aşılacağını bize gösteriyor.
Bostancı, "90 yıllık arşiv çalışmasından bahsediliyor. Asimilasyona yönelik bir şeyler gördünüz mü?" sorusuna ise şu yanıtı verdi: "Türkiye ulus devlet olarak kuruldu. Kürtlere yönelik bir asimilasyon yaklaşımı, baskı, sürgün yaklaşımı vardı. Dersim olayı malum." Bostancı "Genel af tartışmasıyla ilgili ise "Vakti gelmemiş sözler etmek siyasette uygun değildir" şeklinde konuştu.
'Barış masasını devirmeyin'
Meclis Çözüm Sürecini Değerlendirme Komisyonu, geçen hafta TBBM Başkanı Cemil Çiçek'e sunduğu 450 sayfalık raporda sürece ilişkin 15 adımlık şu yol haritasını açıkladı:
1- BARIŞ MASASINI DEVİRMEYİN: Barışın ilk adımı müzakeredir, barış masasını devirmeyin. Kürt kimliğinin ret, inkâr asimilasyonu, silahla bastırma, polisiye tedbirlerle sorunu çözme yaklaşımı ile demokratik bakış diyalog, görüşme, çözüm yaklaşımı arasındaki fark iyi kavranmalı.
2-TOPLUMSAL DESTEĞİ KORU: Hükümet arkasındaki toplumsal desteği korumalı.
3- GÜVENLİKÇİ DEĞİL DEMOKRATİK YOL: Güvenlikçi politikalar yerine demokratik yaklaşım sürmeli.
4- BÜTÜN KURUMLAR DÂHİL OLMALI: Devletin bütün kurumları sürece dâhil olmalı. Kazanımların 'pozitif barış' diyebileceğimiz sürece evrilmesi için herkes elinden gelen desteği göstermeli.
5- ORTAK İRADE KORUNMALI: Sürecin devamı için kararlılık ve ortak irade korunmalı. Süreç içinde öncelik alanları belirlenmeli. Ortaklaşılabilecek alanlar ön plana çıkarılmalı.
6- SİLAH BIRAKMA SÜRECİ: Silah bırakma süreci doğru yönetilmeli. Tartışmaların en çok düğümlendiği, süreci kesme noktasına getirebilecek husus örgütlerin silah bırakmasıdır. Çözümü çok kısa ömürlere hapsetmemek gerekir.
7- IRA, ETA ÖRNEKLERİ DOĞRU OKUNMALI: IRA, ETA örneklerinde olduğu gibi taraflarla görüşülmeli. Tüm unsurları sürecin paydaşı yapmak, bu yönde sabırla pozitif iklimi desteklemek çözümün toplumsallaşması açısından önem taşıyor.
8- DİN ADAMLARI ROL ÜSTLENMELİ: Çözümün her aşamasında, sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapılmalı. Din, toplum ve kanaat önderlerinin katkıları alınarak, diasporaların yapabileceği her katkı sürece yönlendirilmeli.
9- BÖLÜNME PARANOYASINA SON VERİN: Çözüm sürecinde, 'Sizi kandırıyorlar, size ne verdiler, ne alıyorsunuz, ne verdiniz, bölünüyoruz' gibi paranoyalardan kurtulmak gerekiyor.
10- DEVAMI İÇİN ŞARTLAR KONULMAMALI: Sürecin devamı için ortaya şartlar konulmamalı. Baştan şartlar koymak çözümsüzlüğe hizmet eder, fayda getirmez.
11- EĞİTİMDE BARIŞ DİLİ SAĞLANMALI: Eğitimde kin, nefret, ötekileştirmenin, acıların yarıştırıldığı eğitim sistemi yerine demokrasi, insan hakları, barış, hoşgörü, empati odaklı bir sisteme geçilmeli.
12- MUHALEFET DE DÂHİL OLMALI: Muhalefet partileri tutumlarını gözden geçirmeli. CHP ile MHP'nin kendilerini sürecin dışında konumlandırmaları, komisyona üye vermemeleri bir eksiklik.
13- HASSASİYETLERE DİKKAT: Türk-Kürt kamuoyunun hassasiyetleri unutulmamalı. Çözüm olmazsa yaşamını kaybedecek ilk çocuğun sizinki olacağı empatisi ile düşünmek gerekiyor.
14- TARAFLAR SİYASİ ZEMİNE: Tarafları siyasi zemine teşvik edecek adımlar atılmalı. Silahlı hareket ve şiddetin devam ettiği ortamlarda diyalog ortamı oluşmaz. O nedenle silahlı ortamın muhakkak susması gerekiyor. Silahsızlandırmanın uzun zaman alacağı dikkate alınarak aceleci davranışlardan kaçınılmalı
15- DEMOKRATİK ADIMLARA DEVAM: Sürecin devamı için demokratik adımlar sürmeli. Terör suçlusu tanımı daraltılmalı, demokratik adımlarla silahsızlanma aynı kefeye konulmamalı. Koruculuk güvenlik sorunlarının azalması ile birlikte tasfiye edilmeli, yerel yönetimler de güçlendirilmeli.
'Değişimi anlatamamışız'
Partinin genel başkanı seçilmesinden bu yana ilk kez ziyaret ettiği ABD'nin başkenti Washington'da temaslarda bulunan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin Amerika Temsilciliği resmi açılış resepsiyonunda "Önümüzdeki süreç içinde göreceksiniz Amerika'da daha güçlü bir Cumhuriyet Halk Partisi olacak" dedi. Resepsiyonda ilk gün temaslarını anlatan ve kendilerine sorular sorulduğunu belirten Kılıçdaroğlu, "Bugünkü süreç içinde biz kendimizi yeteri kadar, öyle anlaşılıyor ki anlatamamışız. Değişimi anlatamamışız. Önümüzdeki süreçte daha çok arkadaşımız gelerek neyi nasıl yaptığımızı, beklentilerimizi, düşüncelerimizi sizlere anlatmaya çalışacağız" diye konuştu. Basın messuplarının sorularını da yanıtlayan Kılıçdaroğlu, "Türk- Amerikan ilişkilerinde belirli bir güvensizliğin egemen olduğunu" savunarak "Umuyorum bu güvensizlik kısa süre içerisinde giderilmiş olur" dedi. CHP ABD Temsilcisi Yurter Özcan da 37 yıl sonra ilk defa CHP'nin bir genel başkanının Amerika'da olmasından gurur duyduklarını söyledi. Kılıçdaroğlu, Washington'daki temasları kapsamında gün içinde ayrıca, New York ve California'dan gelen Türk işadamlarıyla ve Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA) ile Türk Amerikan Bilim İnsanları ve Akademisyenleri Derneği (TASSA) temsilcileriyle görüştü. Kılıçdaroğlu, resepsiyon sonrası ise ABD'deki Yahudi toplumu temsilcileriyle yemekte bir araya geldi.
Hazal ATEŞ/SABAH
