Başkanlık koltuğunda üçüncü yılını dolduran ABD lideri Donald Trump için en zor gün geldi çattı, dünyada tüm saatler akşam 21.00'e ayarlandı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın görevden azli istemiyle Senato'da başlayan dava sürecinde ilk duruşma bugün. Oturumda, Trump'ın görevini kişisel çıkarları için kötüye kullandığı iddiaları ele alınacak. Peki, ABD tarihinde sadece üçüncü kez yaşanan azil sürecinin bundan sonraki adımları nasıl işleyecek?
ÖN DURUŞMA
İlk oturumda, yargılama sürecinin usullerinin belirlenmesi bekleniyor. Bugün gündeme gelmesi beklenen ve yargılama sürecini temelden etkileyebilecek olan konu ise tanıkların dinlenip dinlenmeyeceği olacak.ABD Senatosu'ndaki Demokratlar, Beyaz Saray'da görev yapan ve eskiden Trump'ın ekibinde yer alan isimlerin duruşmalarda tanık olarak dinlenmesini talep ediyor.
Tanıkların dinleneceği yönünde bir ek maddenin yargılama kurallarına girebilmesi için ön duruşma sonunda yapılacak oylamada kabul edilmesi gerekecek.
Tanık ifadelerinin yargı sürecinin parçası haline getirilmesi için yapılacak oylamada salt çoğunluk gerekecek. Ancak 100 sandalyeli ABD Senatosu'nda Cumhuriyetçiler 53 sandalye ile çoğunluğu ellerinde tutuyor.
Demokratlar, yargılama sürecinde Trump'ın eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Beyaz Saray genel sekreterliği görevini vekaleten yürüten Mick Mulvaney ve Beyaz Saray Bütçe Ofisi'nden Michael Duffey gibi isimlerin Senato'da ifadeye çağırılmaları gerektiğini söylüyor.
John Bolton ve Demokrat Başkan adaylarından eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, kendilerine celp gönderilmesi halinde ifade vereceklerini söylediler.
MUHTEMEL TANIKLAR
John BoltonBolton Trump'ın eski ulusal güvenlik danışmanı. Demokratlar, Ukrayna'ya Bidenlar'la ilgili soruşturmalar konusunda baskı yapılırken Bolton'ın birinci elden önemli bilgilere sahip olduğunu düşünüyor.Temsilciler Meclisi'ndeki azil soruşturmasını yürütenler Bolton'ın Ukrayna'ya yönelik 391 milyon dolarlık askeri yardımın askıya alınmasına karşı çıktığına inanıyor.
Bolton, Temsilciler Meclisi'nin yürüttüğü azil soruşturmasında ifade vermeyi reddetmişti, ancak 6 Ocak'ta sürpriz bir şekilde Senato'da ifade vermek istediğini açıkladı.
MİCK MULVANEY
Demokratlar, Beyaz Saray Genel Sekreterliği'ni geçici olarak yürüten Mick Mulvaney'in Ukrayna'ya yardımın askıya alınmasına doğrudan müdahil olduğunu ve birinci elden bilgi sahibi olduğunu kaydediyor.Mulvaney, Ekim ayında düzenlediği bir basın toplantısında Beyaz Saray'ın Trump'ın istediği soruşturmaları Ukrayna'ya kabul ettirmek için bu ülkeye yönelik yardımın askıya alındığını kabul etmiş, ancak daha sonra açıklamalarından geri adım atmıştı. Mulvaney, Temsilciler Meclisi'nin ifade vermesi için celp göndermesini dikkate almamıştı.
MİCHAEL DUFFEY
Duffey Beyaz Saray Bütçe Ofisi'ne siyasi olarak atanan bir isim ve ulusal güvenlik kaynaklarını yönetiyor. Duffey, kayıtlara göre Pentagon'a Ukrayna'ya yönelik güvenlik yardımını askıya alması talimatını veren isim. Duffey de Temsilciler Meclisi'nin azil soruşturmasıyla işbirliği yapmamıştı.
ROBERT BLAİR
Blair, Trump'ın asistanı ve Mulvaney'in danışmanı. Blair, azil soruşturmasına konu olan Başkan Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı'nın 25 Temmuz tarihli telefon konuşmasını dinleyen isimlerden biriydi. Blair de Temsilciler Meclisi'yle azil soruşturması çerçevesinde işbirliği yapmayan isimlerden.
JOE BİDEN VE HUNTER BİDEN
Trump, Joe Biden'ı başkan yardımcısı olduğu dönemde oğlu Hunter Biden'ın çalıştığı Burisma adlı şirketin soruşturulmasını durdurmaya çalışmakla suçluyor. Trump bunun için bir kanıt sunmuş değil.Trump 9 Ocak'ta Senato'daki yargılamada Biden ve oğlunu dinlemek istediğini söylemişti. Biden da 28 Aralık'ta Senato celbine uyacağını belirtmiş ama bunun için yasal bir dayanak olmadığını kaydetmişti.
DURUŞMALAR
Ön durulmada yargılama sürecinin kuralları oylanıp kabul edildikten sonra, Trump'ın azil davasında duruşmalara geçilecek.Duruşmaların bugün başlaması halinde öncelikle yargılama sürecinde savcı rolünü üstlenen ve 'azil yöneticileri' olarak adlandırılan Demokrat Temsilciler Meclisi üyeleri, Trump'ın neden görevden azledilmesi gerektiği konusunda açılış konuşmalarını yapacak.
Ancak bugünkü ön duruşmanın uzaması ve açılış konuşmalarının da Çarşamba'ya sarkması bekleniyor. Duruşmalar sırasında Senatörlerin iddia ya da savunma makamıyla doğrudan konuşmasına izin verilmiyor. Ancak baş yargıç üzerinden sorularını yazılı olarak iletebilecekler.
Tanıkların sorgulanması ve yargılama süreci boyunca ortaya çıkacak diğer meselelerle ilgili kararlar Senato'da yapılacak oylamalarla alınacak. Burada salt çoğunluk aranıyor. Duruşmaların ne kadar süreceği de ön duruşma sonrası yapılacak oylamada tespit edilecek.
KANITLARIN SUNULMASI
Bugünkü ön duruşmada tanıkların dinlenmesi yönünde karar çıkarsa, her iki taraf da kendi tanıklarını getirip dinletebilecek.Taraflar kendi ve karşı tarafın tanığını sorgulayabilecek. Senato ayrıca verilecek önergelerle kanıtların incelenmesiyle ilgili kapsamı genişletme ya da daraltma yönünde de karar alabilecek.
KAPANIŞ KONUŞMALARI
Hem iddia hem de savunma makamı, yargılamayla ilgili kapanış konuşmalarını yapacaklar. Burada, önce savunma, en sonunda da azil süreci yöneticileri söz alacak.Böylece süreçte ilk sözü de son sözü de Temsilciler Meclisi söylemiş olacak.
DEĞERLENDİRMELER
Senatörler, yargılamada sunulan argümanlar, kanıtlar ve tanıklarla ilgili değerlendirmelerini yapacaklar.Daha önceki süreçlerde, değerlendirme aşaması kapalı kapılar ardında yapılmıştı. Ancak Senato'nun karar vermesi halinde, değerlendirmelerin halka açık şekilde yapılması da mümkün.
NİHAİ OYLAMA
Senatörler, Trump hakkında görevden alınma soruşturmasının yasal dayanağı olan iki yasa maddesiyle ilgili ayrı ayrı karar alacak.Trump bu maddelerden ilkinde görevini kötüye kullanmak, ikincide de Kongre'nin çalışmalarına engel olmakla suçlanıyor. Senato'da üçte iki çoğunluğun suçlu bulması halinde Trump görevden alınacak.
Bunun için 100 sandalyeli Senato'da 67 oya ulaşılması gerekiyor. Bu sayıya ulaşılması için ise en az 20 Cumhuriyetçi senatörün Trump'ın görevden alınmasını desteklemesi gerekiyor. Ancak bu olasılık oldukça düşük görülüyor.
