Doğum yaptığınız günden itibaren, sizden daha deneyimli olan annelerin öğütleriyle karşılaşmaya hazır olun. Kendi anneniz, eşinizin annesi, büyük halalar, komşu teyzeler ve daha birçok anne… Bebek büyütmekle ilgili her kafadan bir sesin çıktığı, adeta çok sesli bir koro, maalesef ki sizi bekliyor. Peki, ne yapmalı, kimi dinlemeli, deneyimleri kulak ardı mı etmeli yoksa onlardan faydalanmalı mı? Annelerin kulaktan dolma bilgilerle en sık yaptığı hataları Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Emre Dibek ve Klinik Psikolog Gizem Sakarya Sezgiç'e sorduk. İsterseniz okuyup kararınızı öyle verin. Belki de asıl yapmanız gereken, duyduklarınızı önce araştırıp sonra uygulamanızdır, ne dersiniz?
1- Sütün yetmiyor, mama vermelisin Sütün yetip yetmediğine doktor kontrolüyle karar verilebilir. Anne sütü alan bebeklerin günlük 2-3 defa dışkılaması ve idrarını yapması anne sütünün yeterli olduğunu gösterir. Doktor, bebeklerin rutin kontrollerinde düşük kilo artışı görürse, mama desteği önerebilir.
2- Şekerli su, sarılığa iyi gelir Saf su bile ilk 6 ay içerisinde bebeklere verilmemelidir. Sindirim sistemi sağlığı açısından bu kurala dikkat etmek gerekir. 3- Bebek 2 yaşına geldi, bezi bırakmak lazım Bebeklerin sağlıklı tuvalet eğitimi için en uygun dönem 24-36 aylar arasıdır. Her bebeğin ayrı bir gelişim çizgisi olacağını hesaba katarak bu eğitimin; onun gelişimine uygun biçimde, telaşa kapılmadan, zorlamadan, inatlaşmadan, korkutmadan ve utandırmadan verilmesi gerekir. Aşırı sert ya da aşırı gevşek tutumlar sürece zarar verir. Bebeğin tuvalet eğitimine hazır olabilmesi için; tuvaletinin geldiğini ifade edebilmesi, giysilerini çıkarabilmesi ve tuvaletini yaptığı saatlerin bir düzene girmesi önemlidir.
4- Dondurma hasta eder Sağlıklı koşullarda üretilen ve sağlıklı saklama koşullarında hazırlanmış dondurma, 2 yaşından sonra oda sıcaklığında (ardından su içirmek koşuluyla) verilebilir.
5- Gürbüz bebek sağlıklı olur Gürbüz bebeğin daha sağlıklı olduğu görüşü doğru değildir. Bir bebeğin sağlıklı olduğunun tek göstergesi, rutin kontrollerindeki sonuçlardır.
6- Ev hep sıcak tutulmalı Oda ısısı yaz/kış 20-24 derece arası olmalıdır. Kışın fazla sıcak ve havasız oda, mikropların üremesi ve bulaşması için uygun ortam oluşturacağı için, ideal sıcaklığa dikkat edilmelidir.
7- Bol bol güneşlenirse kemikleri güçlenir Çok fazla güneşe maruz kalmak, kemikleri güçlendirir mantığı doğru değildir. Bebek, zararlı güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde güneşe çıkarılmalıdır.
8- Şaşılık büyüyünce geçer İlk 6 ay şaşılık normaldir, devam etmesi durumunda mutlaka uzman doktora başvurulmalıdır.
9- Ağlayınca hemen kucağa alınmalı Ağladığında yanına yaklaşıp onunla konuşmak, ten temasında bulunmak, ona şarkı ya da ninni söylemek ve karnını okşamak bebeği avutabilir. Ancak sırf kucağa alışmasın diye çocuğu hiç kucağa almamak da kendini güvende hissetmemesine ve mutsuz olmasına neden olur. Bu denge iyi kurulmalıdır.
10- İnek sütünü bol bol içsin, nasıl olsa yararlı İnek sütünün fazla tüketimi kalsiyum birikimine neden olabilir ve böbreklere zarar verebilir. Günde 400 ml tüketim yeterlidir.
11- Fazla hareket ederse terler, hasta olur Terleme ile beraber vücuttan toksin maddeleri atılır. Bebeğin hareket etmesi demek, bir anlamda mutlu bebeklik dönemi anlamına gelir. Teri kurulamak yeterli olur.
12- Ayakta sallayınca hemen uykuya dalar 3. aydan itibaren bebek, beşiğinde yatırılmalıdır. Beşik hafifçe sallanabilir ve ninni söylenebilir. Ayakta sallamak ise yanlıştır.
13- Fazla banyo yaparsa üşütür Bebekler sık banyo yaptıkları için hasta olmazlar. Banyo sonrası doğru şekilde kurulanıp, hızlı şekilde giydirilmedikleri için hasta olurlar. Yazın her gün, kışın ise haftada üç kez banyo yaptırılması önerilir.
14- Sıfıra vurdurunca saçları gürleşir Bu konuda yapılmış ve kanıtlanmış bilimsel bir çalışma yoktur. Aksine kız çocuklarına erkek saç kesimi yapılmamalıdır. Bu onların cinsiyet algılarını olumsuz etkiler.
15- Pudra isiliğe iyi gelir Kuru toz pudra yerine sıvı kremler tercih edilmesi daha doğru olur. Çünkü pudra pişikleri azaltmadığı gibi, arttırabilir.
16- Üşümesin diye sıkı giydirilmeli Bebeklerin üşümesi de, çok fazla terlemesi de sakıncalıdır. Bu nedenle kıyafetler hava sıcaklığına uygun şekilde seçilmelidir.
17- Emzik reçele batırılıp verilirse bebek emer İlk 6 ayda saf suyun bile yeri yokken reçel gibi besinlerin bebeğe verilememesi gerekir. Aksi halde bebeğin sağlığı olumsuz etkilenir.
18- Biberon ve emzik sakinleştirir Biberon ve emzik hiçbir çocuğa önerilmez. Biberon; bebekte meme başı şaşkınlığına yol açar ve anne göğsünden soğutur. Mamayla beslenmek zorunda kalan bebeklerde, biberonun en geç 2 yaşında bırakılması gerekir. Emzik de, damak yapısını bozabilir ve çocuğun enfeksiyon kapmasına yol açabilir.
19- Yürüteçle çabuk yürür Her bebek farklı dönemlerde yürür. Gelişim özellikleri genetik yapısıyla ve kasların hazır oluşu ile alakalıdır. Yürüteç, bu süreci hızlandırmaz.
20- Fitil vermek rahatlatır Doktor tavsiyesi olmadan ne ağrı kesici fitil ne de başka bir ilaç kullanmamak gerekir.
21- Ayakkabısı mutlaka ortopedik olmalı Ayakkabının ortopedik olmasından ziyade, ayak numarasına uygun ve terletmeyen materyalden olması önemlidir.
"Yapılan hatalar, bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir"
Bebek yetiştirirken kulaktan dolma bilgiler yüzünden yapacağınız hatalar, bebeğinizin psikolojik ve fi ziksel olarak gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle anne-babanın bebek bakımıyla ilgili konularda araştırması ve bilimsel kaynaklardan yararlanması gerekir. Merak edilen, emin olunmayan veya bebeğin gelişimiyle ilgili önemli süreçlerde bir uzmana danışılması önemlidir.
- Dr. Emre Dibek
Hazırlayan: Aytülike KESKİN
